Türkiye genelinde son üç günde (cuma, cumartesi ve pazar) toplam 263 orman yangını çıktı.
Yangınların 259'u kontrol altına alındı, devam eden dört orman yangınına müdahale çalışmaları ise sürüyor.
Yangınlar nedeniyle bazı hayvanlar hayatını kaybederken, çok sayıda tarım alanı ve ev de zarar gördü.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Olağan Dışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri Kolu, orman yangınlarının yalnızca çevresel etkiler ile ele alınamayacak ciddi halk sağlığı krizleri olduğuna dikkat çekerek, “Orman Yangınlarının Sağlık Üzerine Etkileri Bilgi Notu” başlıklı bir açıklama yayımladı.
“Halk sağlığı krizi”
TTB’nin bilgi notu özetle şöyle:
“Orman yangınları yalnızca çevresel felaketler değil, aynı zamanda halk sağlığını ve kamu sağlık hizmetlerinin sürekliliğini tehdit eden, çok boyutlu kriz alanlarıdır. Bu nedenle yalnızca yangın söndürme faaliyetlerine değil, aynı zamanda risk azaltımı ve zarar önleyici politikaların geliştirilmesine odaklanan bütüncül bir yaklaşıma ihtiyaç duyulmaktadır.
“İzmir, Manisa ve Muğla illerinde Haziran 2025 boyunca süren orman yangınları, sadece doğayı, ekosistemleri değil; bunların bir parçası olan insanın sağlığını, barınmayı, işçi güvenliğini tehdit eden bir halk sağlığı krizine dönüşmüştür. İzmir’de sadece son 48 saatte 227 yangın bildirilmiş, Bornova’da 455, Aliağa’da ise 175 konut tahliye edilmiştir.
“Yangınlarda koruyucu sağlık hizmetleri ve koruyucu ekipman hayati önem taşımaktadır. Yangın dumanı; karbonmonoksit, azot oksitler, uçucu organik bileşikler ve en önemlisi ince partikül madde (PM2.5) gibi zehirli kimyasallar içerir. Duman, ahşap ve diğer organik maddeler yandığında oluşan gazların ve ince partiküllü (parçacık) maddelerin karışımından oluşur. Dumandan kaynaklanan en büyük sağlık tehdidi ince partiküllerdir. Bazı mikroskobik partiküller akciğerlere derinlemesine nüfuz edebilir. Bu partiküller saç telinin 1/30’u kadar küçük olup akciğerlere ve hatta kana geçebilir. Gözlerde yanmadan, burun akıntısından, ağır ve kalıcı kalp ve akciğer hastalıklarına kadar çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle sadece yanıcı olması dışında direkt insan sağlığı üzerine olumsuz etkileri azımsanmayacak düzeydedir.
Riskli gruplar
“Riskli Gruplar: KOAH, astım, kalp hastalığı gibi kronik hastalığı olanlar, 65 yaş üstü bireyler, 5 yaş altı çocuklar, açık havada çalışanlar (itfaiyeci, tarım işçisi, orman işçisi) öncelikle risk altındadır. Kapalı ortamlarda pencereler kapalı tutulmalı, mümkünse hava temizleyici sistemler kullanılmalıdır. Tahliye uyarılarına uyulmalıdır. Yetkililerin yönlendirmeleri dikkate alınmalıdır. Kronik hastalıklar için ilaç stoku hazır tutulmalıdır.
“Korunma önerileri için maske kullanımı: Yangın alanlarında N95 ve üstü (P100, FFP3) koruyucular kullanılmalıdır. Bez ya da cerrahi maskeler etkisizdir. Olay yerine özgü tehlikeler, üst düzey profesyoneller dışında herkes tarafından bilinemeyeceğinden; her ne kadar istekli-gönüllü-motive yardımseverler müdahale etmek isteseler de durumun, çok fazla sayıda kişinin riskli bir işe girişmesine dönüşebileceği ve sağlık sorunları, can kayıpları yaşanabileceği unutulmamalıdır.”
Bilgi notunun tamamını okumak için tıklayın. (TY)
