TTB: Çocukları istismara açık hale getiren MESEM'ler derhal kapatılmalı
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi ve TTB Okul Sağlığı Çalışma Grubu, Milli Eğitim Bakanlığı ile özel sektörün ortak yürüttüğü Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) uygulamasına ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.
“Çocukları işçileştiren, eğitim hakkından koparan, eşitsiz kılan, ihmal ve istismara açık hale getiren MESEM’ler derhal kapatılmalıdır” başlıklı açıklamada, programın çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimini tehdit eden bir sistem haline geldiği vurgulandı.
TTB, “işbaşında eğitim” şeklinde savunulan MESEM’lerin 14 yaşından itibaren çocukları güvencesiz biçimde işgücü piyasasına ittiği belirtilerek “Bu model çocukların eğitim hakkını yok saydığı gibi, onların bedensel, duygusal, zihinsel ve sosyal gelişimlerini de tehdit ediyor” denildi.
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve ILO’nun 138 sayılı Asgari Yaş Sözleşmesi’ne dikkat çekilen açıklamada, Türkiye’nin imzaladığı uluslararası sözleşmelerin çocukların 18 yaşına kadar korunmasını öngördüğü hatırlatıldı.
çocuk işçiliği hızla artıyor"' loading='lazy'>
"Eğitimde yol alıyoruz masalı çöktü, çocuk işçiliği hızla artıyor"
“Sistem eğitim yerine üretime odaklanıyor"
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi verilerine göre, 2013–2024 yılları arasında 713 çocuğun çalışırken hayatını kaybettiği, bunlardan 9’unun MESEM kapsamında çalıştığı belirtildi. Ağustos ayında yaşamını yitiren 192 işçiden 13’ünün 14–18 yaş aralığında olduğuna dikkat çekildi.
TTB açıklamasında, MESEM öğrencilerinin büyük kısmının orta ve dar gelirli ailelerden geldiği, düşük sosyoekonomik koşulların çocukları erken yaşta işçileştirmeye ittiği ifade edildi.
Açıklamada, “Çocuklar asgari ücretin altında maaş alıyor, sık sık iş kazalarına maruz kalıyor. Sigorta kapsamları iş kazaları ve meslek hastalıklarını karşılamıyor. Eğitim yerine üretime odaklanan bu sistem, çocukları ucuz işgücü olarak sömürüyor” denildi.
"Sistem eğitim ortamını işyeriyle değiştiriyor"
TTB, MESEM uygulamasının bilgi ve beceri geliştirmeye değil, doğrudan işçiliğe dayalı olduğunu vurguladı:
“Bu model, çocukların potansiyellerini geliştirmelerini engelliyor, onları tek yönlü bir meslek rutiniyle sınırlıyor. Eğitim ortamının yerini işyeriyle değiştiren bu sistem, çocukları ihmal ve istismar riskine açık hale getiriyor.”
Türk Tabipleri Birliği, MESEM’lerin derhal kaldırılmasını, çocuk işçiliğinin tamamen yasaklanmasını ve çocuğun üstün yararını esas alan eğitim politikalarının uygulanmasını talep etti.
Açıklamada şu çağrı yer aldı:
“Eğitim politikalarında çocuğun gelişim potansiyeli, katılım hakkı ve üstün yararı esas alınmalıdır. Her çocuk, eşit, özgür, akıl ve bilime dayalı eğitim olanaklarına erişebilmelidir.”
2024-2025 öğretim yılında en az 72 çocuk işçi hayatını kaybetti
MESEM'lerde yaşanan hak ihlalleri için ne yapabilirsiniz?
İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi tarafından hazırlanan Mesleki Eğitim Merkezleri’nde (MESEM) çalıştırılan öğrenciler ve aileleri için iki ayrı hak rehberi bulunmaktadır. Rehberlere bu linklerden ulaşabilirsiniz:
https://www.istanbulbarosu.org.tr/files/docs/MESEMCOCUKCHM.pdf
https://www.istanbulbarosu.org.tr/files/docs/MESEMHERKESICINCHM.pdf
(NÖ)
