Beyaz Saray'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile bir araya gelen ABD Başkanı Donald Trump, ortak basın toplantısında İsrail Başbakanının, önerdiği 20 maddelik bir planı kabul ettiğini duyurdu.
Medyada yaygınlaştırılan yönleriyle plana ilişkin ilk tepkisini açıklayan Hamas üst düzey yetkililerinden Mahmud Mardavi "Yayımlanan maddeler, Filistin halkının haklarını güvence altına almaktan çok, İsrail’in bakış açısını yansıtıyor” dedi.
Planın belli başlı yönleri
Plan, İsrail ve Hamas tarafından karşılıklı kabul edilmesi halinde iki yıldır süren çatışmanın derhal sona ermesini ve tüm rehinelerin ve ölenlerin naaşlarının 72 saat içinde iade edilmesini öngörüyor.
Anlaşmayla ayrıca İsrail'in yaklaşık 2 bin tutukluyu serbest bırakması ve Gazze'yi işgal veya ilhak etmemesi öngörülüyor.
Öneride, Gazze sakinlerinin yerlerinde kalmaları teşvik ediliyor, yardımların derhal yeniden başlatılacağı taahhüt ediliyor ve savaştan zarar görmüş bölgeyi ekonomik kalkınmayla "yeniden inşa etmek ve canlandırmak" için bir "uzman paneli" toplanacağı belirtiliyor.
Eğer Hamas ile anlaşma sağlanmazsa, ABD İsrail'e tam destek verecek.
Hamas yönetimden uzaklaşacak
Plana göre, Hamas Gazze yönetiminde doğrudan veya dolaylı bir rol üstlenmemeyi kabul edecek, bölgenin kontrolünü "kamu hizmetlerinin günlük işleyişinden sorumlu teknokrat ve politika dışı bir Filistin komitesine" devredecek.
Bu komite, başkanı Trump olacak olan bir "Barış Kurulu" tarafından denetlenecek ve aralarında eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'in de olduğu diğer dünya liderlerinin katılımını içerecek.
Hamas'tan ilk tepki: "İsrail'in bakış açısını yansıtıyor"
Hamas yetkililerinden, ABD Başkanı Donald Trump’ın Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte açıkladığı Gazze barış planına dair ilk açıklama geldi. Hamas’ın üst düzey yetkililerinden Mahmud Mardavi "Yayımlanan maddeler[in], Filistin halkının haklarını güvence altına almaktan çok, İsrail’in bakış açısını yansıt[tığını]" söyledi.
Al Jazeera’ya konuşan Mardavi, “Şu ana kadar Trump’ın açıkladığı metin bize resmi olarak iletilmiş değil.” dedi.
Trump ve Netanyahu'nun açıklamaları: "Barış için tarihi gün"
Netanyahu'yla Beyaz Saray'daki görüşmenin ardından yaptıkları ortak basın toplantısında Trump, "Ortadoğu'da barış için çalıştık; bugün barış için tarihi gün. Başbakan Netanyahu ve ben çok önemli toplantıyı sonuçlandırdık. Abraham sözleşmeleri, İran ve en önemlisi Gazze'deki savaşı nasıl sonlandıracağımızı konuştuk." dedi.
Trump Netanyahu'ya da "bu planı kabul ettikleri, bize güvendikleri için çok teşekkür [ettiğini]" söyledi.
Tump Suudi Arabistan, Katar, BAE, Türkiye, Pakistan, Mısır liderlerine de teşekkür etti ve savaşın biteceğini iddia etti:
"Hamas tarafından kabul edilirse bu öneride geriye kalan rehineler derhal serbest bırakılacak. En geç 72 saat içinde serbest bırakılacak. En başından beri bunu söyledim. Aileler için bu çok önemli. Genç erkeklerin cenazeleri geri gelecek.
Bu aynı zamanda savaşın sonlandırılması anlamına geliyor."
Netanyahu: "ABD ile omuz omuza"
Daha sonra söz alan Netanyahu ortak basın toplantısında Trump'ı övdü:
"Bu mucizevi dönüşüm gerçekleşirse planınız Gazze'de önümüzdeki yıllarda gerçekçi yol çizebilir. Bu planda Hamas veya Filistin yönetimi değil barışa inanan insanlarla olabilir.
"Sizin liderliğinizde İsrail ve ABD, Ortadoğu'nun yüzünü değiştirebilir. Rehinelerimiz serbest bırakılacak, Hamas Gazze'den ayrılacak. Bölgemiz halkları için barış ve refah gelecek." dedi.
"İki ülkemiz omuz omuza durduğunda biz imkansızı başarabiliriz. Birkaç ay önce İran'ın nükleer ve balistik füze programına darbe indirdik. Bölgeyi daha güvenli hale getirmek için uçaklarınızı gönderdiniz." diyen Netanyahu, "barışı getirmek" istediklerini söyledi.
"Mucizevi dönüşüm!"
Netanyahu, "Hamas silahını bırakacak, Gazze askeri varlıklardan arındırılacak ve güvenlik duvarı oluşturulacak." dedi.
"Hamas kabul ederse geri çekilecek ve 72 saat içinde rehinelerimizi iade edecek; sonra Gazze'nin askeri varlıklarından arındırılacak. Burada uluslararası kurum oluşturulacak. Bu kurumun insanlara güven vermek gibi zorunluluğu olacak. Uluslararası organ başarılı olursa kalıcı olarak savaşı sonlandırmış olacağız.
"İsrail, silahsızlandırma ve askeri varlıklardan arınma anlamında adım atmaya devam edecek.
"Bu mucizevi dönüşüm gerçekleşirse planınız Gazze'de önümüzdeki yıllarda gerçekçi yol çizebilir. Bu planda Hamas veya Filistin yönetimi değil barışa inanan insanlarla olabilir.
"Sizin liderliğinizde İsrail ve ABD, Ortadoğu'nun yüzünü değiştirebilir. Rehinelerimiz serbest bırakılacak, Hamas Gazze'den ayrılacak. Bölgemiz halkları için barış ve refah gelecek."
Reuters'ın haberine göre, Katar Başbakanı ve Mısır İstihbarat Şefi, Trump'ın 20 maddelik "Gazze" planını Hamas ile paylaştı.
Hamas yetkilileri, arabuluculara, teklifi "iyi niyetle" inleyeceklerini ve yanıt vereceklerini bildirdi.
(AEK)
