İllüstrasyon: Andrea Ucini/ New York Times
ABD Başkanı Donald Trump, henüz başkan seçilmeden önce seçim kampanyası konuşmalarında "spoiler"ını verdiği "ticaret savaşı"nı Cuma günü imzaladığı ithal çelik ve alüminyuma ek gümrük vergisi kararı ile bir anlamda başlattı.
Seçim kampanyasında, ABD'li işçileri koruma ve çelik ile alimünyum endüstrilerini yeniden inşa etme sözü veren Trump'ın iki hafta içerisinde yürürlüğe girecek kararı uluslararası ticaret uzmanları tarafından "şantaj" olarak yorumlandı. Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, ABD'nin çelik ithalatının yüzde 2'sini karşılayan Çin, hatta Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde tarafından eleştirildi.
ABD-Kuzey Kore flörtü ekonomik mi?
AB ülkelerinin liderleri vergiler konusunda karşı hamle sinyali verirken ABD ve Kuzey Kore arasında "sürpriz" yumuşama da, yakın zamana kadar füze denemeleri ve sert çıkışlarla savaş sinyali veren iki ülkenin Çin'e karşı "ekonomik bir ittifak girişimi" olarak yorumlandı.
Başta ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times başta olmak üzere "ticaret savaşları" (trade wars) kalıbı uluslararası medyanın manşetlerinde yerini buldu.
Madde madde "gümrük vergisi' krizi
Dünya ekonomisinin yeni gündem maddelerinden "ticaret savaşları"nda karşılıklı açıklamalar şunlar oldu:
- ABD Başkanı Donald Trump, Amerika'daki sanayi sektörünün önde gelen iş insanlarıyla bir araya geldi. Trump, ABD ile diğer ülkeler arasında "ABD'nin aleyhine" olacak şekilde ticaret yapıldığını ve ithal çeliğe yüzde 25 ve alüminyuma yüzde 10 ek gümrük vergisi planladıklarını söyledi.
- Trump'ın açıklaması üzerine Avrupa Birliği, Meksika, Kanada ve Brezilya bu durumda kendi önlemlerini alacaklarını duyurdu.
- Açıklama Asya piyasalarını olumsuz etkiledi. Başta Asyalı çelik üreticilerin hisselerinde düşüşler yaşandı.
IMF Başkanı: Bu savaşın kazananı olmaz
IMF Başkanı Christine Lagarde
- Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde, Trump'ı eleştirirken "Ticaret savaşlarının kazananı olmaz" dedi. IMF Başkanı Fransa'da yayın yapan RTL'ye verdiği demeçte ABD'nin planına diğer ülkelerin de yeni gümrük tarifeleri ile cevap vermesinin ciddi makroekonomik etkileri olacağını söyledi.
- Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi , ek vergi planını "tehlikeli" ve tek taraflı bir girişim olarak tanımladı.
Listeden Kanada ve Meksika çıktı
- Trump, dünyadan gelen tepkilere rağmen ek gümrük vergisi getiren düzenlemeyi imzaladı. ABD Başkanı ayrıca bu sektörlerde ABD'ye düşük maliyetli mal satan devletleri damping yapmakla suçladı. Düzenlemeye sert tepki gösteren Kanada ve Meksika bu düzenlemeden muaf tutuldu.
Trump'a karşı hamle viskiden gelebilir
- Düzenleme imzalanmadan önce ABD ürünlerine karşı getirilecek ek gümrük vergileri konusunda bir liste üzerinde çalıştığını belirten ve yerfıstığı ezmesi, Bourbon viski ve kot pantolonları hedef alabileceklerini söyleyen AB'nin Ticaretten Sorumlu Komiseri Cecilia Malmström, imzadan hemen sonra AB Komisyonu "muaf tutulması" çağrısı yaptı.
Merkel: İyi değil, AB de muaf tutulmalı
Almanya Şansölyesi Angela Merkel
- Almanya Başbakanı Angela Merkel, vergiler için "İyi değil" yorumu yaparken bu durumun sadece bir ülkenin ekonomisini değil, herkesi olumsuz biçimde etkileyeceğini kaydetti. AB'nin bu uygulamadan muaf tutulması çağrısı yapan Merkel, Lagarde'ın açıklamasına gönderme yaparak "Böyle bir yarışta hiç kimse kazanmaz. Bu nedenle önceden olduğu gibi şimdi de çok bilinçli olarak görüşme arayışındayız" şeklinde konuştu.
Trump'tan Kim'e yeşil ışık: Dünyanın en büyük anlaşması olabilir
ABD Başkanı Trump/ Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jung
- Trump, yine geçen hafta Kuzey Kore'nin füze denemelerini durduracağı konusunda verdiği söze sadık kalacağına inandığını belirtti. Trump, Kuzey Kore ile bir görüşme gerçekleşme olasılığıyla ilgili, "Neler olacağını kim bilir? Hemen oradan ayrılabilirim ya da otururuz ve dünya için en büyük anlaşmaya imza atarım" dedi. Politika ve ekonomi uzmanları bu hamleyi yine Çin'e karşı ekonomik bir işbirliği ve ticaret savaşlarında yeni bir müttefik için olabileceği yorumunu yaptı.
Erdoğan'ın danışmanı: Pamukla cevap verebiliriz
- ABD'ye en fazla çelik ihraç eden ülkeler arasında Türkiye de bulunuyor.
- Cumhurbaşkanı Ekonomi Başdanışmanı Cemil Ertem geçtiğimiz hafta Salı günü Milliyet gazetesinde yer alan yazısında, şu ifadeleri kullandı: "Trump demir-çelik ithalatına vergi koyacağını açıkladı ve esasında dünyada korumacılığı meşrulaştıran adımlardan birisini daha attı. Böylece bütün G-20 zirvelerinin baş konusu anti-korumacılık ve pür liberalizm söylemleri de yerle bir oldu. Türkiye başta olmak üzere, ABD'nin bu vergi salmasından etkilenecek ülkeler de, şimdi ABD'ye alternatif ürünlerde -örneğin Türkiye pamukta- cevap vermeye hazırlanıyor". (PT)
