Mısır’ın ev sahipliğinde dün (13 Ekim), 30’dan fazla ülke ile uluslararası ve bölgesel örgütlerin üst düzey isimlerinin katılımıyla “Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi” düzenlendi.
Törenin açılış konuşmasını ABD Başkanı Trump yaptı. Trump, “Bu noktaya gelmek 3 bin yıl sürdü, inanabiliyor musunuz? Ancak bu durum (anlaşma) sürecek, devam edecek” dedi.
“Bugün sadece Ortadoğu için değil, tüm dünya için inanılmaz bir gün” diye devam eden Trump, Mısır, Katar ve Türkiye’nin bu süreçte çok önemli bir rol oynadığını belirtti; ayrıca Gazze'nin yeniden inşa sürecinde özellikle bazı Arap ülkelerinin büyük katkı sağlayacağına inandığını kaydetti.
Mısır Cumhurbaşkanı Es-Sisi ise, Filistin’in kendi kaderini tayin hakkına vurgu yaparak, “Gazze Anlaşması’nın uygulanması, iki devletli çözüm ve bölge halklarının bütünleşmesi için gereklidir” dedi.
Es-Sisi ayrıca, “insanlığa hizmetleri dolayısıyla” ABD Başkanı Donald Trump’a, ülkesinin ‘en üstün nişanı’ olan Nil Nişanı’nı verdi.
Konuşmaların ardından Trump, Es-Sisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed es-Sani, “Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi Niyet Beyanı”nı imzaladı.
Trump’a destek, İsrail’le normalleşme mesajı
“Başkan Trump’ın Gazze’deki savaşı sonlandırmaya ve Ortadoğu’ya kalıcı barış getirmeye yönelik samimi çabalarını destekliyor ve arkasında duruyoruz” denilen anlaşmada, ayrıca şu ifadeler yer aldı:
“Karşılıklı saygı ve ortak kader ilkelerine dayanan, barış, güvenlik ve ortak refaha ilişkin kapsamlı bir vizyonu benimsiyoruz. Bu anlayışla, Gazze Şeridi’nde kapsamlı ve kalıcı barış düzenlemelerinin tesisine yönelik kaydedilen ilerlemeyi, ayrıca İsrail ile bölgedeki komşuları arasında gelişen dostane ve karşılıklı yarara dayalı ilişkileri memnuniyetle karşılıyoruz.
“Gelecek nesillerin barış içinde bir arada gelişebilmeleri için gerekli kurumsal temelleri inşa ederek bu mirası hayata geçirmek ve sürdürmek üzere birlikte çalışacağımıza söz veriyoruz. Kalıcı barışın tesis edileceği bir geleceğe kendimizi adıyoruz.”
Trump: Kalıcı bir barışa doğru ilerliyoruz
ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’de “kalıcı bir barışa doğru ilerlediklerini” savunarak, “Birlikte geliştirdiğimiz 20 maddelik planı yerine getirme konusundaki kararlılığımız, o parlak geleceğe ulaşmanın önemli bir temeli olacak ve şu anda konuştuğumuz gibi bu konu üzerinde çalışılıyor ve aslında üçüncü ve dördüncü aşamadayız” dedi.
“Gazze’deki savaşın, yıllar süren acı ve kan dökülmesinin ardından sona erdiğini” savunan Trump, “İnsani yardımlar, çoğu bu odadaki insanlar tarafından ödenen yüzlerce kamyon dolusu yiyecek, tıbbi ekipman ve diğer malzemeler de dahil olmak üzere bölgeye akın ediyor” dedi.
“Dünyada yeniden inşa konusunda bizden daha iyisi yok”
Trump, Gazze’de “inşa sürecinin” başlayacağını ifade ederek, “Yeniden inşa belki de en kolay kısım olacak. Sanırım en zor kısmın çoğunu hallettik, gerisi de geliyor. Dünyada inşa ve yeniden inşa konusunda bizden daha iyisi yok” diye konuştu.
Bundan böyle Gazze’ye “çok para akacağını ve çok fazla inşa çalışması olacağını” vurgulayan Trump, “Gazze halkı için artık odak noktası, iyi bir yaşamın temellerini yeniden tesis etmek olmalı” ifadelerini kullandı.
Ayrıca, “Gazze’nin yeniden inşasının, Gazze’nin silahsızlandırılmasının ve Gazze halkı için güvenli bir ortam yaratacak yeni, dürüst bir sivil polis gücünün varlığının gerektiği konusunda da hemfikiriz” dedi.
“Abraham Anlaşmaları’na katılım” vurgusu
Trump’ın Gazze planında bölgenin idaresiyle ilgili en üst organ olarak konumlandırılan “Barış Kurulu’na” değinen ABD Başkanı, bunu daha da genişleteceklerini ve birçok ülkenin bu kurulda yer almak istediğini söyledi.
Trump, Abraham Anlaşmaları’na daha fazla ülkenin katılmasını umduğunu dile getirerek, “Abraham Anlaşmaları’na katılacak çok sayıda ülke olacak. Bunu erken dönemde yapan ve anlaşmaya bağlı kalan dört büyük ulus var” diye konuştu.
ABD Başkanı Trump, Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi’nin tamamlanmasının ardından ülkesine dönmek üzere Air Force One uçağıyla Mısır’dan ayrıldı.
Mısır Cumhurbaşkanlığı’nın açıklaması
Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi’nin ardından Mısır Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Trump’ın savaşı sona erdirme çabalarındaki liderliği ve Türkiye, Katar ile Mısır’ın arabuluculuk çabalarında üstlendikleri önemli rol” takdir edildi.
Ayrıca, Gazze’de ateşkes anlaşmasının uygulanmasının takibi ve devamlılığının sağlanması için uluslararası toplumun tarafları arasında tüm imkânların masaya yatırılması konusunda işbirliğinin öneminin ele alındığı aktarıldı.
Trump’ın Gazze planının gelecek aşamalarının uygulanmasına yönelik araç ve mekanizmalar konusunda istişarelere başlanmasının önemine vurgu yapıldı. Gazze’nin yönetimi, güvenliği, yeniden inşası ve çözüme giden siyasi yollara dikkat çekilen açıklamada, arabulucu ülkelerin liderlerinin ateşkes anlaşmasını destekleyen Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi Niyet Beyanı’nı imzaladıkları aktarıldı.
Zirveye hangi liderler katıldı?
ABD Başkanı Donald Trump, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad es-Sani, Ürdün Kralı II. Abdullah, Bahreyn Kralı Hamad bin İsa el-Halife, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Kanada Başbakanı Mark Carney, Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Kuveyt Başbakanı Ahmed Abdullah es-Sabah, BAE Başkan Yardımcısı Şeyh Mansur bin Zayed Al Nahyan, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa.
Kaynaklar: Anadolu Ajansı, El-Ahram, BBC.
(VC)
