"Torba Yasa Tasarısı, kadınları esnek çalışmaya sevk ediyor. Çocuk ve hasta bakımı yükünü kadınların omuzlarından almıyor. Kadınlara ev içi yüklerini erkeklere devretme imkanı tanımıyor. Getirdiği önlemler cinsiyetsiz, dolayısıyla kadınların lehine değil."
Sosyalist Feminist Kolektif (SFK) üyesi, feminist yazar Gülnur Acar Savran, Meclis'te görüşülmekte olan Torba Yasa Tasarısı'nı bu sözlerle değerlendiriyor.
Tasarıyla esnekliğin kural haline getirilmesine ve var olan cinsiyetçi istihdam politikalarının derinleştirilmesine karşı çıkan Savran, itirazlarını ve taleplerini şöyle sıralıyor:
Esnek çalışma: Esnek çalışma "uzaktan çalışma", "evden çalışma" ve "çağrı üzerine çalışma" biçimleri altında yasalaşıyor. Kırıntı sosyal haklar getirilirken çalışanların İş Yasası'ndan ve çalışma haklarından yararlanması imkânsızlaşıyor.
Bu kadınlar açısından çok kritik. Çocuk bakımı, hasta bakımı, ev işi gibi yükleri yüzünden bu tür çalışma biçimlerine genellikle kadınlar meylediyor ve bahsi geçenler de genellikle "kadın işi" olarak görülen işler.
Primlerin işsizlik fonundan karşılanması: Tasarı, genç ve kadın istihdamını teşvik etmek üzere, işverene düşen prim hisselerinin İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödenmesini öngörüyor. Devlet prim alacaklarını işverenden tahsil etmek yerine çalışanların fonundan karşılıyor.
Mesleki yeterlik belgesi: Tasarı, bir tür iş eğitimini şart koşuyor. Oysa paraları ve zamanları olmadığından kadınlar genellikle bu desteklerden yararlanamıyor.
Refakat izni: Tasarı üç aya kadar ücretli refakat izni öngörüyor. Ancak cinsiyet belirtilmiyor. Bu izni genellikle kadınların kullanacağını varsayabiliriz. Yani bu kadınların değil ailenin lehine bir düzenleme.
Çocuk yardımı: Başbakanın iki çocuk söylemiyle uyumlu bir şekilde, çocuk için ödenen aile yardımında iki çocuk sınırı kalkıyor.
Doğum izni: Tasarı 16 hafta annelik, 10 gün babalık izni öngörüyor. Anneye maaşlı annelik izninin bitiminden itibaren 24 aya kadar, babaya ise doğumdan itibaren 24 aya kadar ücretsiz izin veriliyor.
Kadınlar ne istiyor?
Güvenceli istihdam: Kadınlar için güvenceli, sendikalaşma hakkı olan, eşdeğer işe eşit ücretli istihdam istiyoruz.
Kota: Teknik mesleki eğitimde ve erkek işleri olarak bilinen işlerde kadınlar için kota istiyoruz.
Kreş hakkı: Çalışanların cinsiyetlerinden bağımsız olarak 50 kişi çalıştıran işyerlerinde kreş açılmasını; 50 kişiden az çalışanı bulunan işyerlerinin ise çalıştırdıkları işçi sayısı başına mahalle kreşlerine finansal destek vermesini istiyoruz.
Kreş hizmetlerinden faydalanabilmek için velilik görevlerini erkeklerin üstlenmesini, erkeklerin bakım işleri için eğitim almalarının ön koşul olmasını istiyoruz.
İşgücü kısaltılsın: İşgününün, ücret kaybı olmaksızın kadın ve erkek işçiler için kısaltılmasını istiyoruz.
Ücretli, devredilemez babalık izni: Erkekleri bakım işine teşvik etmek için babalar için devredilemez ücretli babalık izni istiyoruz.
Erkeklerden alacaklıyız: Taleplerimiz yalnızca devletten ve sermayeden değil. Erkeklerden alacaklıyız diyoruz. Bugüne kadar harcadığımız karşılıksız emeğin ve zamanın bize geri verilmesini istiyoruz. Ve kadınlara diyoruz ki, bu alacaklarımızı tahsil edene kadar ev işi yapmayalım! (BB)
