2021’in ikinci Temel Gazetecilik Atölyesi’ninin üçüncü gününde toplumsal cinsiyet odaklı habercilik ve barış gazeteciliği konuşuldu.
Farklı şehir, üniversite ve mesleklerden 14 kişinin katıldığı ve 31 Mayıs’a kadar sürecek atölyede bianet kadın-LGBTİ+ editörü Evrim Kepenek ve gazeteci Murat Utku bizlerleydi.
bianet kadın-LGBTİ+ editörü Evrim Kepenek, “Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik nedir, nasıl yapılır, örnekleri nelerdir?”i anlattı.
Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik nasıl yapılır?
Kepenek, toplumsal cinsiyet odaklı habercilikte ilk adımdan başlayarak yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
- İlk adım: Haberi seçmek ve hangi taraftayız, buna karar vermek.
- İkinci adım: Haberi kim için ve neden yapıyorum, buna karar vermek.
- Uzman görüşlerinden yararlanmak. Uzman görüşlerinde de alanında uzman kadınları öncelik olarak alın.
- Haber içerisinde yer alan kadın-erkek-LGBTİ+ öznelerinin oranlarına dikkat edin.
- Haberleriniz sarsıcı ve tık derdinde olmasın.
- Haberiniz bilgi verici şekilde olsun.
- Dilinizi değiştirin. Dilimizi değiştirirsek, şiddeti az da olsa durdurabiliriz.
Kepenek, toplumsal cinsiyet odaklı haber yazarken dikkat edilmesi gereken noktaları da şöyle sıraladı:
- 5N1K detayı vermeyin.
- Ayrımcılık yapmayın.
- Edilgen dil kullanmayın.
- Haberi pornografikleştirmeyin.
- Kelime oyunları yapmayın.
- Militarist dil kullanmayın.
- Sıfatlardan kaçın.
- Kategorize etmeyin.
- Sembolikleştirmeyin.
- Yol yöntem gösterme.
- İstatiksel veri toplayın.
- Cinsiyetçi klişeler kullanmayın.
Haberlerde fotoğraf kullanımını da anlatan Kepenek, şunları söyledi:
"Kadın çocuk yüzü göstermeyin, haber fotoğrafınız konu ile bağlantılı olsun. Kadın fotoğrafı üzerinden başka mesaj vermeyin. LGBTİ+ların yüzünü göstermeyin. Fotoğraflarla mağdur profili çizmeyin."
Örnek haberler üzerinden, medyada yaygın hatalardan bahsedildi.
Barış gazeteciliğiyle insanları "barış"a ikna etmek
Gazeteci Murat Utku “Barış gazeteciliği” oturumuna, medyanın dönüşümü içerisinde barış gazeteciliğinin ve dilinin nasıl değiştiğinden bahsederek başladı.
Utku, "Gazeteci tarafsızlığı bir safsatadır. Gazeteci tarafsız olamaz. Gazeteci her zaman demokrasiden, insan haklarından, hukukun üstünlüğünden, anayasal düzenden yana olmalıdır" diyerek, barış gazeteciliğine dair şunları söyledi:
* Barış gazeteciliği yapmak, iyi bir gazetecilik yapmanın da temelidir.
* Barış gazeteciliği, çatışmayı körükleyen değil, uzlaştıran bir haberciliktir.
* Barış gazetecilği, eril dile karşı olmaktır.
* Barış gazeteciliği kolaylaştırıcı roldedir.
* Barış gazetecileri, çatışma ortamındaysa eğer taraflara kuşbakışı ile bakan olmalı ve durumu anlamaya çalışmalıdır.
* Barış gazeteciliği, yeni yol bulunmasını söyler.
* Barış gazeteciliği iletişim sağlayıcı ve diyalog kuran taraftadır.
* Barış gazeteciliği farklılıklara rağmen ortak zemini vurgulamaktır.
* Barış gazeteciliği, aynı zamanda insanların haber alma hakkını ihlal etmeden, haberi bütünlüklü bir şekilde kamuoyuna sunmaktır.
Utku, "Gazeteci olarak gazeteciliğinizi barış odaklı kurar ve sürdürürseniz, yaptığınız haberlerin toplamından yıllar sonra bir külliyat çıktığını göreceksiniz ve insanları barışa böylelikle ikna edebilirsiniz" dedi.
Oturum, soru-cevapların ardından sona erdi.
Atölye BİA hakkında |
IPS İletişim Vakfı/bianet'in Atölye BİA adıyla düzenlediği habercilik seminerleri medyanın farklı birimlerinden gazetecilere, işsiz bırakılmış gazetecilere, iletişim fakültesi öğrencilerine ve gazetecilik yapmak isteyen herkese açık. Atölye BİA programları hak, toplumsal cinsiyet ve çocuk odaklı habercilikle barış gazeteciliği perspektifi ve tercihiyle temel gazetecilik, haber fotoğrafçılığı, yargı haberciliği, araştırmacı gazetecilik, yeni medya, görselleştirme araçları, dijital güvenlik gibi alan ve temalar üzerinden kuruluyor. Atölye BİA ile birlikte IPS İletişim Vakfı’nın 2002-2007 aralığında düzenlediği temel gazetecilik, kadın, çocuk, insan hakları odaklı habercilik eğitimleri ve 2008-2017 aralığında gerçekleştirilen Okuldan Haber Odası programları yıl içine yayıldı ve gazetecilere ve ilgilenen herkese açık hale geldi. Haziran 2018'de başlayan Atölye BİA programında, Aralık sonu itibariyle 8 atölye (7-13 Haziran Gazeteciler İçin Yeni Medya, 16-25 Temmuz Gazeteciler İçin Haber, 2 Eylül Kürtçe Habercilik ve Çeviri, 7-9 Eylül Haber Fotoğrafçılığı ve Fotoröportaj, 17-26 Eylül Çevre ve Kent Haberciliği, 1-8 Ekim Yargı Haberciliği, 15-23 ve 8-16 Kasım Gazeteciler için Haber Atölyeleri) 101 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. 2019 yılında ise farklı tarihlerde (11-18 Şubat, 20-27 Şubat, 14-21 Haziran, 22-29 Temmuz, 2-10 Eylül, 5-13 Aralık) altı "Temel Gazetecilik Atölyesi", yine farklı tarihlerde (27-28 Nisan Kürtçe Habercilik ve Çeviri, 4-5 Mayıs Dijital Güvenlik, 10-12 Mayıs Haber Fotoğrafçılığı, 13-20 Mayıs Gazeteciler Yeni Medya, 21-25 Ekim İklim Haberciliği, 11-15 Kasım Kadın-LGBTİ+ ve Yargı Haberciliği) altı tematik atölye düzenlendi. 2020 yılında düzenlenen atölyeler de şöyle; 24-28 Şubat Uygulamalı Haber Atölyesi, 29 Şubat - 1 Mart Podcast Atölyesi, 11-26 Nisan Online Kürtçe Medya Atölyesi, 16-17 Mayıs Online Podcast Atölyesi, 27-31 Mayıs ve 13-17 Haziran Online Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi, 4-12 Ağustos ve 8-16 Ekim Toplumsal Cinsiyet Odaklı Online Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi, 19 Ekim-2 Kasım, 16-30 Kasım ve 14-28 Aralık Temel Gazetecilik Atölyesi. Bu proje İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) desteğiyle gerçekleştiriliyor. |
* Atölye BİA haberleri için tıklayın.
(SO)
