* "Biz insanız terörist değil" yazılı panlart taşıyan göstericiler
Fotoğraf: Twitter
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkede anayasal düzenin büyük ölçüde sağlandığını söyledi. Göstericileri "terörist" olarak nitelendiren Tokayev orduya, "uyarıda bulunmadan ateş açma" yetkisi verdiğini açıkladı.
“Yerel makamlar kontrolü sağladı ancak teröristler hala silahla vatandaşların mülklerine zarar vermeyi sürdürüyor” diyen Tokayev, göstericilere ateş açma emrini bizzat kendisinin verdiğini belirtti.
"20 bin haydut Almatı'ya saldırdı" diyen Tokayev, bu kişilerden, teslim olmayan herkesin "imha edileceğini" söyledi.
Tokayev, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e de ülkesine asker gönderdiği için teşekkür etti.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev
“Ölümleri gördük”
Reuters haber ajansı, bölgedeki muhabirlerinin bu sabah ülkenin en büyük kenti Almatı'daki ana meydanda çok sayıda zırhlı araç ve asker gördüğünü aktardı. Meydanda dün gece büyük çatışmalar yaşanmış, askerlerin göstericilere ateş açtığı ve çok sayıda kişinin yaralandığı bildirilmişti.
Kazakistan İçişleri Bakanlığı da, 2 Ocak Pazar günü başlayan protestolarda “26 silahlı suçlunun etkisiz hale getirildiğini, 3000'den fazla kişinin gözaltına alındığını ve 18 polis ile ulusal muhafızın öldüğünü” duyurdu.
❝Bizler haydut ya da terörist değil, sadece gösterilere katılan insanlarız❞
— euronews Türkçe (@euronews_tr) January 7, 2022
❝Kazakistan'da büyüyen tek şey yolsuzluk, ülke Nazarbayev ailesinin özel şirketine döndü❞
Protestocu Kazak kadından Cumhurbaşkanı Tokayev'in açıklamalarına tepki
Yaklaşık 30 yıl boyunca ülkeyi yöneten kurucu lider Nursultan Nazarbayev 2019'de devlet başkanlığından ayrılmış, yerine onun desteklediği Kasım Cömert Tokayev seçilmişti. 81 yaşındaki Nazarbayev devlet başkanlığından ayrılmasına rağmen ülke yönetiminde hâlâ etkin ve "Ulusun Lideri'' sıfatıyla yargı muafiyeti gibi bir dizi ayrıcalığa sahip.
Fransa haber ajansı AFP'ye konuşan konuşan 58 yaşındaki inşaat işçisi Saule, güvenlik güçlerinin eylemcilere ateş açtığını söyledi ve "Ölümleri gördük. Aniden 10 kadar kişi öldü" dedi.
Fotoğraf: Altair Conseil
Fiyatlara müdahale
Bu sırada Kazakistan hükümeti, ülkede gıda fiyatlarını düzenlemek amacıyla yakıt fiyatlarına ve ısınma, elektrik, su gibi tüketim kalemlerine geçici süreyle devlet kontrolü uygulama kararı aldı.
Kazakistan Ankara Büyükelçisi: Anayasal düzen sağlandı
NTV Televizyonu'na konuşan Kazakistan'ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekuly, "Anayasal düzen sağlandı, Türk vatandaşlarının güvenliğiyle ilgili problem yok" dedi.
Saparbekuly, Kazakistan'da tüm havalimanlarında kontrolün tekrar sağlandığını söyledi ve ülkelerinde yaklaşık 2 bin 500 barış gücü askerinin görev yapacağını açıkladı.
ABD: Yakından izliyoruz
ABD Dışişleri Bakanlığı ise Rusya birliklerinin konuşlandırılmasını yakından izlediklerini açıkladı. Bir Sözcü "ABD ve açıkçası tüm dünya, insan hakları ihlalleri olup olmadığını izleyecek. Biz de Kazak kurumlarının ele geçirilmesini uzanabilecek hamleleri de izliyor olacağız" dedi.
BM, ABD, İngiltere ve Fransa da tüm taraflara itidal çağrısı yaptı.
Kazakistan’da ne oluyor?
Ülkede olaylar geçtiğimiz Pazar günü hükümetin LPG’ye uygulanan tavan fiyatları kaldırmasıyla başladı. Hükümetin bu hamlesiyle birlikte LPG fiyatları iki katına çıkarken halk da Pazar gününden itibaren ülkenin akaryakıt üreten bölgesi Mangistau başta olmak üzere birçok yerde sokağa çıktı.
Protestolar üzerine geri adım atan devlet, Mangistau eyaletinde fiyatları düşürme kararı aldı. Meydanda toplananlar hakkında cezai işlem uygulanmayacağı sözünü de verildi.
Fakat ülkenin birçok noktasında insanlar protesto gösterilerine devam etti. Eylemciler bunun nedenini yolsuzluk, yüksek işsizlik ve refah seviyesinin düşüklüğü, ardı ardına gelen zamlar olarak açıkladı. Cumhurbaşkanı Tokayev'in istifası da bu taleplere eklendi.
4 Ocak akşamı Almatı'da polis ile eylemciler arasındaki çatışmaların artması üzerine Cumhurbaşkanı Tokayev, Almatı ve Mangistau’da, 19 Ocak'a kadar olağanüstü hal (OHAL) ilan etti. 5 Ocak sabahı itibariyle Başbakan Askar Mamin başkanlığındaki hükümet istifa ederken Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre Başbakan Vekili görevini daha önce Başbakan Yardımcısı olan Alihan Smailov’un yürütmesi kararı alındı.
5 Ocak'ta artarak ve ülkenin her yerine yayılarak devam eden protestolar üzerine Cumhurbaşkanı önce başkent Nur Sultan'da, ardından ülkenin tamamında OHAL ilan etti. 19 Ocak'a kadar devam edeceği açıklanan OHAL kapsamında saat 23.00'ten 07.00'ye kadar sokağa çıkma yasağı uygulanması kararı alındı.
OHAL'e karşın Almatı'da göstericiler belediye binası ve havalimanını uluslararası bastı. Çatışmaların şiddetlenmesi üzerine Cumhurbaşkanı Tokayev, rusya önderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nden (CTSO) "terör tehdidine karşı ülkesine yardım etmelerini” istedi. CSTO'nun “barış gücü” askerleri dün (6 Ocak) Kazakistan'a ulaştı.
(TP)
