Hükümet, "terör suçları"yla yargılanan çocukların yetişkinlerle aynı şekilde değerlendirilmesini ortadan kaldıracak bir yasa değişikliğini Meclise getirirken, hak savunucuları bunun yetersiz olduğunu, eyleme katıldıkları gerekçesiyle yargılanan çocuklara uzun hapis cezaları verilmeye devam edeceğini söyledi.
Çocuklar İçin Adalet Çağrıcıları'ndan Jale Mildanoğlu, bianet'e, tasarının yalnızca üç yıl ve daha az ceza alan çocuklara 20 aylık ceza indirimi kazandıracağını, hali hazırda cezalandırılan çocukların yüzde 1'inden azının bundan yararlanabileceğini belirtti.
"Biz bu çocuklar görmezden gelinsin demiyoruz ancak çocuk adalet sistemi içinde değerlendirilmeleri gerekir."
Yargılama çocuk mahkemelerinde olacak
Hükümetin hazırladığı tasarıya göre, Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) "terör suçları" ve "terör amacı ile işlenen suçlar"ı belirleyen 3. ve 4. maddelerinden yargılanan çocuklar için yüzde 50 oranında ceza artırımı kalkacak.
15 yaşın üzerindeki çocuklar da özel yetkili ağır ceza mahkemeleri yerine çocuk ağır ceza mahkemelerinde yargılanacak. Ayrıca, üç yıl ve daha az ceza alan çocuklar için TMK kapsamında verilen cezalarda hükmün açıklanmasının geri bırakılması, para cezası veya erteleme gibi alternatifler olacak.
"Terör" ve çocuklar
2004'te çıkartılan Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 250. maddesi, kaldırılan Devlet Güvenlik Mahkemeleri'ne benzer şekilde belli suçlar için özel yetkili ağır ceza mahkemeleri kurulmasını öngörüyordu. Terörle Mücadele Kanunu'nda (TMK) Haziran 2006'da yapılan değişiklikler sırasında, 15 yaşından büyük çocuklara yönelik kanun kapsamına giren suçlarla ilgili davaların da bu mahkemelerde görüleceği hükmü eklendi.
Yine TMK'nin 13. maddesinde yapılan değişiklikle, 15 yaşından büyük çocuklar için "hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez; verilen hapis cezası seçenek yaptırımlara çevrilemez ve ertelenemez" hale geldi.
TMK değişiklikleri, 28 Mart 2006'da Diyarbakır'da dört PKK'linin cenazesini kaldıran binlerce kişiye polisin ateş açmasıyla başlayan ve beş gün içinde beşi çocuk 10 kişinin ölmesi, yüzlerce kişinin gözaltına alınmasıyla sonuçlanan olayların ardından geldi.
Milletvekilleri 15-18 yaşındaki çocukların yetişkin gibi yargılanmasının önünü açmayı tartışırken böylece PKK'ye katılımların önlenebileceğini varsayıyorlardı.
Öyle de oldu. Adalet Bakanlığı 2006 ve 2007'de 12-15 yaş grubunda 13, 15-18 yaş grubunda da 724 çocuk hakkında TMK kapsamında dava açıldığını söyledi. Bu çocukların 319'u Diyarbakır mahkemelerinde yargılandı. Toplam 120 çocuk iki yılda bu kanun kapsamında mahkum edildi. Mahkumiyetlerin 88'i de Diyarbakır'dan çıktı.(YC/EÜ)
