Click here to read the article in English / Haberin İngilizcesi için buraya tıklayın
TİHV Dokümantasyon Merkezi verilerine göre, ilk sokağa çıkma yasağı ilan edilen tarih olan 16 Ağustos 2015 ile 20 Nisan 2016 arasında en az 338 sivil sadece resmi sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş zaman dilimleri içerisinde hayatını kaybetti.
Öldürülenlerden 78’i çocuk, 69’u kadın, geri kalanlar erkek ve 30’u 60 yaşın üzerinde.
16 Ağustos 2015 ile 20 Nisan 2016 tarihleri arasında başta Diyarbakır (35), Şırnak (10) ve Mardin (11) olmak üzere Hakkâri (5), Muş (1), Elazığ (1) ve Batman’daki (2 kez) toplam en az 22 ilçede, en az 65 süresiz ve gün boyu sokağa çıkma yasağı uygulandı.
Evde ölen 200 sivilin 147’si Cizre’den
Açıklamadaki bilgiler şöyle:
* Ölümlerine ilişkin bilgiye erişilebilen en az 76 sivilin sağlığa erişim hakkından yoksun bırakılmaları sonucu yaşamlarını yitirdikleri tahmin ediliyor.
* En az 200 sivilin ev sınırları/kapalı alanlar içerisinde; bu kişilerden 182’sinin açılan ateş ve tanklardan atılan top mermileri, 18’inin ise sokağa çıkma yasağı ve çatışma ortamının yarattığı etki ile sağlık sorunları yaşamaları sonucu yaşamlarını yitirdikleri düşünülüyor.
* Ev sınırları/kapalı alanlar içerisinde yaşamlarını yitiren 200 sivilden 147’si sadece Cizre ilçesinde.
1 milyon 642 bin kişi hak ihlaline maruz kaldı
TİHV açıklamasında, bu yasaklar nedeniyle 2014 nüfus sayımına göre ilgili ilçelerde yaşadığı bilinen en az 1 milyon 642 bin kişinin en temel yaşam ve sağlık haklarının ihlâl edildiği ifade edildi.
Sağlık Bakanı’nın 27 Şubat 2016 tarihli açıklamasına göre de en az 355 bin kişi yaşadıkları il ve ilçeleri terk ederek zorunlu olarak yerlerinden edildi.
Etkin, bağımsız ve tarafsız soruşturma
TİHV açıklamasında, etkin, bağımsız ve tarafsız soruşturma talep etti:
“Sokağa çıkma yasaklarının uygulandığı ilçelerde gerçekleştiği iddia edilen, başta yaşam hakkı ihlali olmak üzere tüm ihlalleri hızla, etkin, bağımsız ve tarafsız soruşturmalar ile aydınlatmak ve faillerini cezalandırmak devletin yükümlülüğüdür.”
Kara mayınları ihtimali
THİV, çatışma atıkları ve mayınlara da dikkat çekti:
“Sürecin özellikle çocuklar açısından büyük endişe uyandıran bir yönü de, başta çatışmaların yoğun yaşandığı mahallelerde ve ilçelerin genelinde çatışma atıkları ve kara mayınlarının bulunuyor olması ihtimali.
“Operasyonların sonlandığı ve sokağa çıkma yasaklarının gece boyu uygulanmaya başlandığı Cizre’de 31 Mart’ta 4 ve 6 yaşlarında iki çocuk, 13 Nisan’da İdil’de ise 4 yaşındaki bir çocuk sokakta bularak oyun oynadıkları cisimlerin patlaması sonucu yaşamlarını yitirdi.”
Cizre ve İdil’de teşhissiz defin
TİHV verilerine göre, Cizre’de en az 78 cenaze ve İdil’de en az 15 cenaze kimlik teşhisi yapılmadan defnedildi.
Ayrıca, Şırnak’ın Silopi ilçesinde bir kadının karnından ateşli silahla vurulması sonucu 7 aylık ölü doğum meydana geldi.
En az 11 sivil sokağa çıkma yasağının sürdüğü ilçelerin yakınındaki mahallelerde resmi sokağa çıkma yasağı ilanı veya operasyon olmayan bölgelerdeki toplumsal gösteriler sırasında, güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu vurularak veya göz yaşartıcı kimyasallar gibi toplumsal olaylarda zor kullanım araçlarının yarattığı etki nedeniyle yaşamlarını yitirdi. (AS)
