Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Dokümantasyon Merkezi, 16 Ağustos 2015 ile 21 Ocak 2016 arasında uygulanan "sokağa çıkma yasakları" ve sivillere yönelik hak ihlallerine ilişkin rapor hazırladı.
Rapora göre, bu tarihler arasında başta Diyarbakır, Şırnak ve Mardin olmak üzere Hakkâri, Muş, Elazığ ve Batman’ın da olduğu toplam yedi ildeki, en az 19 ilçede, resmi olarak tespit edilebilen en az 58 süresiz ve gün boyu sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
Bu yasaklardan etkilenen en az 1 milyon 377 bin kişinin en temel yaşam ve sağlık hakları ihlâl edildi.
Beş ayda 39’u çocuk, 29’u kadın, 27’si 60 yaş üst ve ayrıca 1 karında ateşli silahla vurulma sonucu ölü doğum olmak üzere en az 198 sivil hayatını kaybetti.
40 kişi evinde öldü
Raporda “yasakların uygulanış biçimi, ilân edilen bölgelerin kapsamındaki genişlik, ilân sürelerinin yine ucu açık olmasıyla birlikte yapılan askerî sevkiyat ve hükümet ile devlet yetkililerinin sertleşen söylemleri, 11 Aralık 2015 günü itibariyle özellikle belirli bölgelerde farklı bir sürece girildiğini göstermektedir” denildi.
Beş aylık süreçte, tanıklarca beyan edilen ölüm biçimlerine göre ise, en az 40 kişi kendi evlerinin sınırları içerisindeyken, açılan ateş veya tanklardan atılan top mermilerinin evlerine isabet etmesi veya sokağa çıkma yasağının yarattığı ortamın doğrudan etkisi ile sağlık sorunları sonucu yaşamını yitirdi.
TIKLAYIN - ŞIRNAK'TAN MACIDE ŞIMŞEK'TEN MEKTUP: ÇAĞRI YAPMIYORUM!
21 kişiye ambulans gönderilmedi
Raporda tanıklıklara dayanarak 11 Aralık 2015 – 21 Ocak 2016 tarihleri arasında en az 21 kişinin güvenlik güçleri tarafından ambulansların engellenmesi nedeniyle sağlık hakkına erişememeleri sonucu yaşamlarını yitirdiği bilgisi de yer aldı.
“Bu kişilerden Hüseyin Paksoy, Serhat Altun ve Orhan Tunç hakkında AİHM’e yapılan acil tedbir başvuruları olumlu yanıtlanmasına rağmen kararın uygulanmaması nedeniyle Hüseyin Paksoy ve Serhat Altun yaşamlarını yitirmiş, Orhan Tunç’un ise âkibeti henüz bilinmemektedir.” (YY)
Rapora buradan ulaşabilirsiniz.
Hayatını kaybedenler |
TİHV sokağa çıkma yasaklarının sürmekte olduğu ilçelerde 21 Ocak itibariyler hayatını kaybedenlerin isimlerini de yayınladı. SUR – 44. gün (10 Aralık 2015 gecesi verilen 17 saatlik ara öncesiyle birlikte 53. gün): 1.Serhat Doğan(19) 2.Mesut Seviktek 3.Salih Baygın(70) 4.Sezgin Demirok 5.Şoreş Mutlu 6.Cüneyt Yeni 7.İsa Oran(21) 8.Aziz İlhan(47) 9.Ramazan Öğüt(16) 10.Melek Apaydın(38) 11.Rozerin Çukur(17) 12-13.Henüz kimliği bilinmeyen 2 kişi CİZRE – 41. gün: 1.Hediye Şen(30) 2.Doğan Aslan(24) 3.İbrahim Akan(15) 4.Selahattin Bozkurt(70) 5.Yılmaz Erz(42) 6.Lütfü Aksoy(25) 7.Zeynep Yılmaz(40) 8.Cahide Çıkal(35) 9.Doğan İşi(18) 10.Mehmet Tekin(35) 11.Mehmet Saçan(38) 12.Emine Duman(75) 13.Azime Aşan(59) 14.Dikran Sayaca(25) 15.Ferdi Kalkan(20) 16.Abdülmecit Yanık(27) 17.Hacı Özdal(25) 18.Ramazan İnce(80) 19.Miray İnce(3 aylık bebek) 20.Ali Tetik(34) 21.Kumru Işık(85) 22.Hüseyin Ertene(16) 23.Hüseyin Selçuk(5) 24.Zeynep Demir(65/70) 25.Abdülaziz Yural(28) 26.Kazım Tonğ(51) 27.Hediye Erden(60) 28.Cabbar Taşkın(40) 29.Sezai Burçin(43) 30.Besna Zırığ(50) 31.Fatma Acet(40) 32.Bişeng Goran(12) 33.Nidar Sümer(17) 34.Halis Sümer(45) 35.Osman Tekin(50) 36.Tayfur Yaşlı 37.Şivan Cebrail Mungan 38.Murat Ekici(22) 39.Murat Egül(24) 40.Şükrü Coşkun 41.Nebi Katlav 42.Ali Bağdur(25) 43.Ahmet Zırığ(35) 44.Mehmet Hacı Tongut(32) 45.Mehmet Şirin Erdinç 46.Garip Mubarız(18) 47.Veysi Elçi 48.Abdulmenaf/Abdulselam Yılmaz(50) 49-50.Henüz kimlikleri bilinmeyen 2 kişi 51.Yakup Isırgan 52.Mehmet Şahin(70’lerinde) 53.Emame Şahin(70’lerinde) 54.Yusuf Akalın(12) 55.Büşra Akalın(10) 56.Veli Müjde(38) 57.Abdullah İvedi 58.Henüz kimliği bilinmeyen 1 kişi 59.Hayrettin Şınık(10) 60.Mehmet Rıdvan Kaymaz(36) 61.Hüseyin Paksoy(16) 62.Mehmet Kaplan(35) 63.Serhat Altun(yetişkin) 64.Abdulhamit Poçal(yetişkin) 65.Selman Erdoğan(yetişkin) 66.Ahmet Tunç(50) SİLOPİ – 41. gün (37. gün olan 19 Ocak 2016 itibariyle gece boyu yasak uygulamasına dönüştürülmüştür): 1.Hüseyin Güzel(70) 2.Yusuf Abi(80) 3.Reşit Eren(17) 4.Axin Kanat(16) 5.İbrahim Bilgin(18) 6.Şiyar Özbek(25) 7.Süleyman Çoban(70) 8.Taybet İnan(57) 9.Yusuf İnan(40) 10.Ayşe Buruntekin(40) 11.Mehmet Mete Kutluk(11) 12.Ömer Sayan(70) 13.Hasan Sanır(75) 14.Salih Erener(75) 15.Seyfettin Sidar(yetişkin) 16.İsmail Yevşan(55) 17.Necati/Nejat Öden(18) 18.Ömer Yalman(45) 19.Ömer Maslu 20.Yusuf Yağcı 21.Pakize Nayır 22.Sêvê Demir 23.Fatma Uyar 24.İslam Atak(20) 25.Hasan Yağmur(42) 26.Aydın Mete(16) 27.Henüz kimliği bilinmeyen 30’lu yaşlarında bir erkek |
