Türk Hava Yolları'nda (THY) sivil hava emekçilerinin grev oylamasında "evet" sonucunun çıkmasının hemen ardından, THY Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin "Gerektiğinde lokavt kararını uygularız" deyiverdi. Hürriyet bu açıklamayı "Çalışan 'grev' dedi, THY 'lokavt' kartını gösterdi" başlığıyla verdi.
Eray Erollu imzalı haberde bir de cümle var: "Lokavt uygulamasıyla birlikte, THY'nin çalışanlarıyla vedalaşması da gündeme gelebilecek."
Ama bu ifadeler gerçeği yansıtmıyor.
Çünkü lokavt süresince işverenin grevdeki işçileri işten çıkarmak gibi bir hakkı yok.
bianet'in görüştüğü Ülker "Lokavt işyerini kapatmak işçileri işten çıkarmak anlamına gelmiyor. Üretimi durdurmak anlamına geliyor. Ama THY açısından bu hiçbir şey ifade etmiyor. Pratikte hiçbir faydası olmayacak" diyor.
Ülker: THY hizmet üretiyor, lokavtın anlamı olmaz
Ülker THY'nin hizmet üreten bir şirket olduğuna dikkat çekiyor: "Diyelim ceket üreten bir şirketsinizdir; yüksek stoğunuz vardı, fabrika da sizindir, kira ödemiyorsunuzdur, işyerinde grev olmuştur. Greve katılmayan işçilerin çalışmasına izin vermez, lokavt ilan eder, böylece stok eritirsiniz. Burada lokavt işverenin işine yarayabilir. THY'de böyle bir durum yok."
Özetle, THY yönetiminin olası lokavt uygulaması, greve katılmayacak çalışanları etkileyebilir.
Ülker "Diyelim greve çıktık. Bir grup arkadaş da 'Ben greve katılmayacağım, çalışacağım' derse, işveren lokavt uygulamadığında çalışıp ücretlerini alır. Ama yasaya göre bu arkadaşlar Toplu İş Sözleşmesi'nden faydalanamaz. Ama işverenin lokavt uygulaması, bu greve katılmayan arkadaşlara 'siz çalışmayın' demek anlamına gelir" diye açıklıyor.
Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu'na göre, grev ve lokavt halinde çalışanların iş sözleşmeleri askıya alınıyor, maaş alamıyorlar, ama bu sözleşmelerin iptal edilmesi anlamına gelmiyor. Hatta varsa, lojmanlarında oturmaya devam da edebiliyorlar.
"Ülke menfaati" diyen neden lokavt öneriyor?
Sermaye çevrelerinin grev olursa "Türkiye'nin beş yılını kaybedeceği"ne dair açıklamalarının, THY'nin 2007'nin ilk üç ayında net 40,6 milyon dolar kâr ettiğini açıklamasının ardından THY yönetiminin lokavttan söz etmesini, Ülker çelişkili buluyor.
"Taleplerimiz hazır, bunları kategorik olarak reddetmeyin; görüşmek istiyoruz, diyoruz. Basına talebimiz sadece ücretlerle ilgiliymiş gibi yansıyor, ama işveren özellikle uçuş güvenliği, çalışma koşullarıyla ilgili taleplerimizi kategorik olarak reddediyor. 'Çalışanları istediğim gibi kullanırım, esnetirim' zihniyetindeler. Ama THY çalışanları iyi eğitimli, üreten insanlardır. Onlara böyle davranmak, zücaciye dükkanında fil gibi davranmak demek."
Lokavtla ilgili durumun THY yönetimi de farkında olmalı ki, bu sabah (10 Ağustos) grev oylamasının sonucundan sonra İnternet sitesinde yer alan ilk açıklama, sert, tehditkar bir tondaydı. Bu açıklama öğleden sonra yayında yoktu. Yerine gelen açıklamada şu sözler var:
"(...) Sendika yasal prosedürün getirdiği bir zorunluluk olarak grev kararını asmıştır. Yine yasal bir zorunluluk sebebi ile Ortaklığımız Lokavt kararı ilan etmiştir.
"Şu aşamada bir grev veya lokavt uygulaması kesinlikle söz konusu değildir. (...) Toplu İş Sözleşmesi süreci devam etmektedir. Uçuşlarımız planlandığı şekilde, normal tarife düzeninde sürdürülmektedir." (TK)
