Teslimat işçilerinin hak mücadelesi dünyaya yayılıyor

Fotoğraf: Alex Marshall / Twitter

Türkiye’de Trendyol başlayan ardından HepsiExpress, Scotty, YemekSepeti, Banabi, Yurtiçi ve Aras Kargoyla devam eden emekçilerin hak arayışları dünyanın çeşitli yerlerinde de yaşanıyor.

Türkiye’de YemekSepeti ve Getir’in Birleşik Krallık’taki benzeri olan Just Eat'in taşeronu Stuart Delivery sürücüleri asgari ücretin altında kalmalarına yol açan maaş kesintilerine karşı 6 haftadır grevde.

Stuart Delivery’nin Just Eat için istihdam ettiği 60 işçi, hafta başında Londra’nın kuzeyindeki Sheffield’ta şehirdeki McDonald'sları abluka altına aldı. Siparişleri 45 dakika süreyle durduran işçiler, kısa süreli bir eylem yaptı.

Yine geçtiğimiz hafta (28 Ocak) Just Eat'in Londra’daki genel merkezi önünde bir araya gelen işçiler burada taşeron olarak çalıştıkları şirketin uygulamalarını protesto etti.

Büyük Britanya Bağımsız İşçi Sendikası’nda (IWGB) örgütlü işçiler, işveren Stuart Delivery’in asgari teslimat ücretini yüzde 24 azaltarak 4,50 sterlinden 3,40 sterline düşürmesine karşı çıkıyor. 

İşçiler kayıp gelirlerini telafi etmek için her hafta 12 ila 15 saat fazladan çalışmaları gerektiğini söylüyor.

İşçiler ayrıca Stuart Delivery’nin kendilerine atanacak yeni işler için ücretsiz beklemeleri gereken süreyi artırmasına da karşı çıkıyor. İşçilere politikacılar ve milletvekilleri de destek veriyor.

Enflasyon ve artan yaşam maliyeti

Stuart gibi lojistik şirketleri, restoran siparişlerini teslimat sürücülerine iletmek için kullanılan sistemleri sağlayan bir aracı kuruluş görevinde. Genellikle de işçiler “serbest çalışan” sürücüler. Ya da Türkiye ismiyle ‘esnaf kurye.’

Hastalık durumunda iş görememezlik ödemesi gibi temel koruma ve haklardan mahrumlar. Kendi araç bakım, sigorta ve yakıt masraflarını karşılamaları gerekiyor.

İngiltere’de yüzde 5,4'lere yükselen enflasyon oranı, artan petrol fiyatları ve yaşam maliyetleri emekçilerin geçimini daha da zorlaştırıyor.

Stuart Delivery, Fransa, Polonya, İspanya ve Portekiz dahil olmak üzere Avrupa genelinde 100'den fazla şehirde faaliyet gösteriyor.

Ülkede yine geçtiğimiz Nisan’da daha iyi ücret ve istihdam hakları için Deliveroo sürücüleri grev yapmış, güvencesiz çalışmaya karşı çıkmıştı.

Benzer şekilde Plymouth'taki Uber Eats çalışanları da geçtiğimiz aylarda maaşlarının asgari ücretin altına düşürülmesini protesto etmişler, greve çıkan işçiler işverenle sözleşme imzalamışlardı.

Bugün Birleşik Krallık’ta 1 milyona yakın teslimat sürücüsü olduğu tahmin ediliyor. Sadece Just Eat'in 450 binden fazla teslimat sürücüsü var.

(HA)