İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), son Kanun Hükmünde Kararnameler ile getirilen tek tip kıyafet ve yargılamadan muafiyetle ilgili açıklama yaptı.
TIKLAYIN - Tek Tip Kıyafet Düzenlemesi Yeni KHK'da
Hak örgütlerinin bugünkü yazılı açıklamasında, bugüne kadar çıkarılan 30 KHK ile 300’ün üzerinde kanunda kalıcı düzenlemeler yapıldığı ve “OHAL hiç bitmeyecekmiş gibi” yeni bir OHAL düzeni kurulduğu ifade edildi.
TIKLAYIN - İki Yeni KHK ile 2756 Kişi İhraç Edildi, 17 Vakıf ve Dernek Kapatıldı
“Suç ortaklığı yaygınlaştırılıyor”
Açıklamada, 696 Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’yle ilgili şu görüşler paylaşıldı:
“Anayasa’nın OHAL halinde bile kısıtlanamayacak hakları düzenleyen 15. maddesine açıkça aykırı 121. maddesi ile sivillere dokunulmazlık getirilmesi kanun devleti anlayışının tamamen sona erdirildiğinin, başka bir deyişle demokratik ve modern bir devlet ve toplum olma halimizin tümüyle ortadan kaldırıldığının ilanıdır.
“Kaldı ki resmi sıfat taşıyor olsalar bile bu süreçte işkence ve diğer insan hakları ihlallerine yol açanların sorumlulukları hiçbir şekilde ortadan kalkmaz.
“KHK düzenlemesi ile devletin cezasızlıkla korunan şiddet tekeline siviller de eklenerek suç ortaklığı yaygınlaştırılıyor.”
“Tek tip, adil yargılanma hakkını ihlali”
Açıklamada, 696 sayılı KHK’nın 103. maddesi ile Terörle Mücadele Kanunu (TMK) kapsamındaki suçlardan dolayı tutuklu ve hükümlü bulunanların duruşmaya sevkleri için cezaevi dışına nakillerinde tek tip kıyafet giyme zorunluluğu getirilmesine değinildi:
“Tek tip kıyafet mahpusa yönelik her türlü şiddet uygulamasının kolaylaştırıcı bir aracı haline dönüştürülebilir. Tek tipi kabul etmeyen mahpus buna direndiğinde, mahpusa fiziki ve manevi şiddet uygulanabilecektir. Türkiye ve dünyadaki hapishaneler tarihi bunun örnekleri ile dolu.
“Tek tip kıyafeti kabul etmeyen ve buna direnen mahpusa disiplin cezası getirilerek ziyaretçi görüşünden mahrum bırakılması da 696 sayılı KHK’nin 101. maddesinde düzenlendi.
“İnsan onuruna aykırı ve insanı tecrit altına alan bu süreçte yaşanabilecek ihlallerin görünürlüğünü de ortadan kaldıran sonuçlar doğuracak ciddi bir durumla karşı karşıyayız.
“Mahpusun tek tip elbise giymeye zorlanması adil yargılanma hakkının da ihlalini doğurur. Tek tip elbiseyi giymek istemeyen mahpuslar işkence yasağına aykırı fiillerle zorlamaya rağmen giymek istemezse mahkemeye götürülmeyecek ve savunma hakkı ihlal edilecektir.
“Tek tip elbisenin bu şekilde düzenlenmesi topluma yönelik bir dayatma ve topluma tek tipçiliği benimsetme davranışı olduğu kadar mahpusun toplumda damgalanması ve insan olarak görünmezliğe mahkum edilmesidir.” (AS)
* Çizim: Alex Nabaum / New York Times
