Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, "madende alt işveren olmalı mı olmamalı mı konularını netleştirecek, taşeron sistemin sorunlarını büyük oranda ortadan kaldıracak" bir düzenlemeyi Meclis gündemi taşıyacaklarını belirtti. Uzmanlar, hükümetin taşeron sistemini kaldırmak yerine daha da yaygınlaştırmayı planladığı konusunda uyarıyor.
Kozlu'daki kazada ölen sekiz taşeron işçi, güvencesizlik, esnek çalışma, iş cinayeti anlamına gelen taşeron sistemini bir kez daha gündeme getirdi.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 2/6-7. maddesine göre, taşeronluk ancak "uzmanlık" gerektirdiği takdirde olabilir. Bakanlık, bu maddeyi birkaç senedir sendikaların "taşeronu yaygınlaştıracak" itirazlarına rağmen değiştirmek istiyor. Bakan'ın son açıklaması da konunun gündeme alındığını gösteriyor.
"Yargı kararları hayata geçsin"
DİSK Genel Başkan Yardımcısı Metin Ebetürk, Bakanlığın taşeron sistemi düzeltmek yerine yasanın 2. maddesindeki "uzmanlık gerektiren" bölümünü de atarak taşeronlaşmayı her alana yaymak istediğini söyledi.
"Bir ay önce Bakan bizimle yaptığı toplantıda açıkladı. Bakan'ın yeni düzenlemeden kastı, 2. maddeyi değiştirerek Türkiye'yi bir taşeron cumhuriyeti haline getirmek. Oysa taşeron sistemi için yeni bir düzenlemeye kesinlikle ihtiyaç yok.
"Mevut yasada zaten taşeron sistem sınırlandırılmış; uzmanlık gerektiren işler dışında taşeron işçi çalıştırmak yasak. Ancak buna kamuda dahil hiçbir yerde uyulmuyor. Bütün üniversitelerde temizlik işçisi denerek işe alınanlar büro elemanı olarak kullanılıyor. Yani üniversitenin asıl işini yapıyorlar."
Bursa Uludağ, Konya Selçuk, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi'nde taşeron işçilerin muvazaalı yani hileli çalıştırıldıklarına dair yargı kararları olmasına rağmen bunların uygulanmadığını belirten Ebetürk, "Kamu denetimi yapıp, yargı kararlarını hayata geçirse sorun ortadan kalkacak" diyor.
"AKP döneminde taşeronlaşma beş kat arttı"
Kocaeli Üniversitesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü'nden Doç. Dr. Aziz Çelik de taşeronlaşmanın Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) döneminde beş kat arttığına dikkat çekerek 1,5 milyona ulaştığını söyledi.
"Taşeron için ayrı bir hukuk gerekiyormuş gibi bir algı yaratılıyor. Oysa taşeron işçiler de diğer işçiler gibi mevcut iş yasasından yararlanmalı, Bakanlık da bunu denetlemeli. Ama devlet de hile yapıyor.
"Maliyeti minimize etmek için kamuda en ucuz fiyatı veren taşeron firmaya 'hileli' şekilde iş devrediliyor. Taşeronlaşma bugün en çok kamuda, hastane, üniversite, belediye, Türkiye Taş Kömürü'nde yaygınlaştı. Kozlu'da olduğu gibi hileli olmasına rağmen madende taşeron çalıştırırsan iş cinayetleri de bunun doğal sonucudur."
AKP hükümetinin programında esnek çalıştırmayı savunduğunu bunun doğal uzantısının da taşeronlaşma olduğunu belirten Çelik, "Yani devlet, kamuda yasadışı şekilde taşeron alıyor; sonra da yasadan şikayet ediyor. Bu yüzden hükümetin açıklamaları samimi ve inandırıcı gelmiyor. Amaç taşeronlaşmayı engellemek değil, yaygınlaştırmak" dedi.
En az bir milyon taşeron var
Bakanlığı'nın raporuna göre, kamuda 585 bin 788 ve özel sektörde 419 bin 466 kişi alt işverende çalışıyor. Taşeron işçiliğin en yaygın olduğu sektörler, 417 bin kişi ile temizlik ve 318 bin kişi ile inşaat sektörleri. (NV)
