Haberin İngilizcesi için tıklayın

Iraklı Kürt siyasetçi ve eski Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani tedavi gördüğü Almanya'nın Berlin kentinde hayatını kaybetti.

Talabani’nin ölüm haberi önce sosyal medyada duyuldu; ardından lideri olduğu Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (KYB) televizyonu Kurdsat doğruladı.

Sağlık sorunları nedeniyle bir süredir tedavi gören Talabani’nin ölüm haberleri son aylarda iddia olarak yayılıyordu; hatta öldüğü ancak referandum döneminde gündemi değiştirmemesi için kamuoyuna açıklanmadığı iddia ediliyordu.

Talabani 18 Aralık 2012 tarihinde felç geçirmişti. Cumhurbaşkanının resmî internet sitesinde yapılan açıklamayla tedavi altında olduğu duyuruldu. Tedavi için Almanya’ya götürüldü. 2014’de Irak’a geri getirildi. Görev süresi 24 Temmuz 2014'te görev süresi sona erdi.

Talabani kimdir?

1975'de kurulduğundan bu yana Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin lideri.

1933'de Irak’ın Erbil ili yakınlarındaki Kelkan'da doğdu. Bağdat Üniversitesi Hukuk Bölümü’nden mezun.

Önce KDP Merkez Komitesi'nde yer aldı. Bir süre gazeteci olarak çalıştı, 1958 devriminden sonra Irak ordusunda tank birliği yönetti. Kürdistan Democrat Parti'ye (KDP) 1947'de 14 yaşındayken üye oldu. 2005-2014 yılları arasında Irak'ın Cumhurbaşkanlığını yaptı.

TIKLAYIN - Leena Reikko yazdı: Mam Celalle Aynı Odada

Talaba’nin KYB’si

Kürdistan Yurtseverler Birliği'ni kurdu 1975’te kurdu. Irak’ta Kürt bölgesinde en büyük rakibi Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Parti (KDP) Talabani oldu. Talabani partinin sosyalist bir parti olacağını ilan etmiş ve KDP'nin aşiret çizgisindeki politikasına karşı olduğunu ilan etmişti.

KYB kuruluşundan bir yıl sonra merkezi Irak hükümetine karşı silahlı mücadeleye başladı. 1988 yılındaki Halepçe Katliamı, Talabani hareketinin gelişimini engelleyen en önemli saldırı oldu. 80’li yılların sonlarında Türkiye, Barzani, İran ise Talabani’yi destekledi. Talabani Halepçe Katliamı sonrası İran’a sığındı. Bölgede KYB-KDP mücadelesi yaklaşık 30 yıl sürdü.

Körfez Savaşı sonrası

ABD’nin 1991’de 1. Körfez Savaşı olarak adlandırılan Irak’a ilk saldırısının ardından Irak Kürdistanı’nda çıkan ayaklanma Talabani’nin yeniden güçlenmesini sağladı. 1992’de bölgesel yönetimin yönetimi için seçimlere gidildi ve ilk kez Barzani-Talabani hareketi arasında anlaşma sağlandı ve KYB-KDP ortak yönetimi kuruldu. Ancak iki parti arasındaki gerilim sona ermedi. 1994’te silahlı çatışmalar çıktı. ABD arabulucuğunda 1998’de Washington'da barış anlaşması imzalanana kadar sürdü. Bu dönemde Türkiye’nin de arabuluculuk yaptığı iddia edildi.

Talabani-Barzani yönetimi

2002'de iki parti yeniden bir araya gelerek bölgesel parlamentoyu yeniden topladı.

2003’ten itibaren Irak Kürdistanında fiili Talabani-Barzani liderliğini oluştu. Her iki lider de daha sonra Irak Yönetim Konseyine atandı. 25 Eylül 2017'de Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde yapılan bağımsızlık referandumuna gelen süreç o yıllarda Talabani’nin Barzani ile birlikte özerklik talebi ettiği günlere dayanıyor.

Talabani 2005 seçimlerinde Irak Cumhurbaşkanlığına aday oldu. Irak'ın Arap olmayan ilk Cumhurbaşkanı oldu. 2010'da ikinci kez seçildi.

Kürtçe, Arapça, Farsça ve İngilizce bilen Celal Talabani, Hero İbrahim Ahmed ile evli. Qubad ve Bafel adlı iki oğlu var. Qubad Talabani halen IKBY Başbakan Yardımcısı.(HK)