*Lazkiye’de tutuklu askerlerin serbest bırakılması talebiyle düzenlenen protesto. (Fotoğraf: Mohammed Alaaddin/Facebook)
Heyet-i Tahrir’uş Şam (HTŞ) ve müttefiklerinin 8 Aralık 2024’te Suriye’de yönetimi ele geçirmesinin ardından, ülke genelinde saldırılar ve hak ihlalleri artarak devam ediyor.
Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), bugün yayımladığı raporda, yargısız infazlar ve intikam cinayetlerinin ‘endişe verici’ bir şekilde arttığını belirtti.
Saldırılarda eski askeri ve güvenlik mensuplarının yanı sıra sivillerin de hedef alındığını, bazı olaylarda mezhepsel saiklerin ön plana çıktığını belirten SOHR, Suriye’nin sahil bölgesinde saldırıların arttığına dikkat çekti.
Ülke nüfusunun %10-13’ünü (yaklaşık 2 ila 3 milyon kişiyi) oluşturan Aleviler, Suriye’nin batısında, ‘sahil bölgesi’ olarak bilinen Lazkiye ve Tartus vilayetlerinde yoğunlaşmış durumda.
Gözlemevi, sahil bölgesinin yanı sıra Humus ve Hama’da saldırıların günlük hayatın bir parçası haline geldiğini, bu cinayetlerin cezasız kalmasının ise ülkedeki istikrarsızlığı daha da derinleştirdiğini belirtti. SOHR ayrıca, yaşananların Suriye’nin sürekli bir şiddet sarmalına sürüklenmesi riskini doğurduğunu vurguladı.
Saldırıları kınayan ve faillerin adalet önüne çıkarılmasını talep eden SOHR, “Bu adım, Suriye’de istikrarın sağlanması ve mezhepsel gerilimi körükleyen şiddetin sona erdirilmesi açısından hayati öneme sahip” açıklamasında bulundu.
SOHR verilerine göre, 2025’in başından bu yana, Suriye’nin çeşitli vilayetlerinde yaşanan saldırıların toplam sayısı 140’a ulaştı. Bu saldırılarda 271 kişi hayatını kaybetti.
Saldırıların bölgelere göre dağılımı şöyle:
Şam: 1’i mezhepsel saldırılarda olmak üzere 7 kişi
Rif Şam: 1’i mezhepsel saldırılarda olmak üzere 26 kişi
Halep: 8 kişi.
Humus: 73’u mezhepsel saldırılarda olmak üzere 110 kişi
Hama: 42’si mezhepsel saldırılarda olmak üzere 70 kişi
Lazkiye: 13’ü mezhepsel saldırılarda olmak üzere 20 kişi
Tartus: 11’i mezhepse saldırılarda olmak üzere 15 kişi
SOHR’un 13 Şubat tarihli raporuna göre, Humus Merkez Hapishanesi ve çeşitli gözaltı merkezlerinde tutulan 50’den fazla kişi serbest bırakıldı.
Bu kişilerin, birkaç hafta önce Humus ve kırsalında düzenlenen güvenlik operasyonları sırasında gözaltına alındığı belirtilirken, bazı tutukluların gözaltı süresince günlerce işkenceye maruz bırakıldığı rapor edildi. Ayrıca, kronik hastalıkları olan yaşlı mahkûmlara gerekli tıbbi bakımın sağlanmadığı da bildirildi.
Geçtiğimiz ocak ayının sonlarında, yerel yetkililer, Suriye halkına karşı savaş suçlarına karışmadığı tespit edilen 275 kişiyi Humus Merkez Hapishanesi’nden serbest bırakmıştı. Ancak aynı dönemde Humus ve kırsalında yaklaşık 1800 kişi gözaltına alındı.
Hama, Adra ve Harim’de halen yaklaşık 8 bin askeri personel tutuklu bulunduğunu belirten SOHR, gözaltı süreçlerinin adil ve şeffaf bir şekilde yürütülmesi, hukuksuz tutuklamaların son bulması ve insan hakları ihlallerinin önlenmesi konusunda yetkililere çağrıda bulunuyor.
Fotoğraf: Anadolu Ajansı
Ne olmuştu?
Suriye’de 8 Aralık 2024’te Esad ailesinin 53 yıllık yönetimi ve Baas Partisi’nin 61 yıllık hâkimiyetinin sona ermesinin ardından, Alevi ve Şiilerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde sivillere yönelik saldırılar ve cinayetler artış gösterdi.
Ülke nüfusunun %10-13’ünü (yaklaşık 2 ila 3 milyon kişiyi) oluşturan Aleviler, ülkenin batısında “sahil bölgesi” olarak bilinen Lazkiye ve Tartus vilayetlerinde yoğun olarak yaşıyor. Ayrıca, Humus ve Hama vilayetleri ile başkent Şam’ın bazı bölgeleri de önemli Alevi nüfusuna ev sahipliği yapıyor.
Son dönemde artan saldırılar ve HTŞ öncülüğünde başlatılan “güvenlik operasyonları,” bölge halkının güvenliği üzerinde ciddi bir tehdit oluştururken, Alevi toplumu, bu saldırıların durdurulması ve bölgedeki güvenliğin sağlanması için yetkililere acil çağrıda bulunuyor.
Putin geçici ateşkesi kabul etti: Rusya 30 gün Ukrayna enerji altyapısına saldırmayacak
ABD Başkanı Trump ve Rusya Başkanı Putin, uzun bir telefon konuşmasının ardından Rusya'nın Ukrayna enerji ve altyapısına 30 gün boyunca saldırmaması konusunda anlaşmaya vardı. ABD barış görüşmelerinin derhal başlamasını istedi.
Trump ve Putin son kez şahsen karşılaştıkları 2018 Helsinki buluşmasında
Beyaz Saray ve Kremlin, Trump ve Putin arasındaki uzun bir telefon görüşmesinin ardından Rusya'nın Ukrayna'daki savaşında enerji ve altyapı hedefleriyle sınırlı bir ateşkes konusunda anlaştılar.
Euronews'un haberine göre, Beyaz Saray atılan adımı, Karadeniz'de bir deniz ateşkesi ve çatışmalara tam ve kalıcı bir son vermeyi umduğu "barışa doğru bir hareketin" ilk adımı olarak tanımladı.
Beyaz Saray, bu adımlarla ilgili müzakerelerin "derhal başlayacağını" söyledi. Ukrayna'nın aşamalı ateşkes planına katılıp katılmadığı henüz açıklanmadı.
Kremlin: "Ukrayna'ya yabancı askeri yardım ve istihbarat paylaşımı tamamen durdurulsun"
Kremlin'in açıklamasında, Moskova'nın Ukrayna'ya yönelik yabancı askeri yardım ve istihbarat paylaşımını "tamamen durdurma"ya yönelik "temel koşul" da dahil uzun bir koşul ve talep listesi yer aldı. Kremlin bu talebin, dördüncü yılına ulaşan çatışmanın daha da tırmanmasını önlemeye yönelik olduğunu iddia ediyor.
ABD Başkanı, pazartesi günü yaptığı açıklamada, "nihai anlaşmanın birçok unsuru üzerinde anlaşıldığını, ancak görüşme sırasında Putin ile anlaşılması gereken çok şey olduğunu" söylemişti.
Zelenskiy: "Putin savaşı kasten uzatıyor"
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Pazartesi gecesi yaptığı konuşmada Putin'i savaşı kasıtlı olarak uzatmakla suçladı.
Zelenskiy, "Bu önerinin uygulanması çok önceden başlayabilirdi. Savaş zamanında her gün insan hayatı meselesidir," dedi.
