Suriye’nin güneyindeki Dürzi çoğunluklu Süveyda’da 13 Temmuz’dan bu yana devam eden saldırılar, yalnızca bölgeyi değil, ülkenin dört bir yanındaki Dürzilerin hayatını da doğrudan etkiliyor.
İki yerel silahlı grup arasında başlayan gerilim, hükümete bağlı güçler ve Bedevi aşiretlerine mensup milislerin kente girmesiyle katliama dönüştü. Saldırılar sonucunda çoğu sivil olmak üzere en az 1500 kişi katledildi. Dini kimliğe dayalı katliamların yanı sıra, insan haklarına aykırı ve onur kırıcı ihlallerin yaşandığı ortaya çıktı.
Aynı dönemde sosyal medyada Dürzilere yönelik nefret söylemi ve kışkırtıcı paylaşımlar da yoğunlaştı. Bu atmosfer, ülkenin farklı şehirlerinde eğitim gören Dürzi öğrencilere de yansıdı.
SÜVEYDALI GAZETECİ DİAA EL-SEHNAVİ İLE SÖYLEŞİ
“Süveyda’da çözüm istiyorlarsa insanları ekmek ve suyla sınamamalılar”
Diploma beklerken üniversiteden atıldı
Cevat, kimliğinden dolayı eğitimi etkilenen Dürzi öğrencilerden biri. 19 yaşındaki öğrenci, Lazkiye Tişrin Üniversitesi’nde Diş Protez Enstitüsü’nde eğitim görüyordu. Geçtiğimiz eğitim döneminde üstün başarıyla sınıf ikincisi olarak mezun oldu. Bu başarısı sayesinde eğitimini Diş Hekimliği Fakültesi’nde sürdürecekti. Ancak Süveyda’da 13 Temmuz’da bu yana yaşanan olaylarla her şey birden değişti.
Eğitim gördüğü enstitüdeki bir hocası sosyal medyada Dürzilere yönelik mezhepçi paylaşımlar yaptı. Cevat buna tepki gösterince önce hocası tarafından tehdit edildi, birkaç gün sonra ise üniversiteden aranarak atıldığı bildirildi.
KUŞATMANIN GÖLGESİNDE ÇATIŞMALAR
Süveyda’da can kaybı 1517’ye yükseldi
Nefret söylemi üniversitelere de sıçradı
Süveyda’daki olaylarla birlikte yükselen seferberlik çağrıları ve kışkırtıcı nefret söylemleri, kısa sürede ülkenin farklı üniversitelerine de yayıldı.
Humus Üniversitesi’nde bir grup öğrenci, “Tek bir Dürzi öğrenciyi kabul etmeyeceğiz” diyerek video paylaştı. Şam Üniversitesi yurdunda da benzer bir şekilde, tevhit bayrağı taşıyan öğrenciler video çekerek Dürzi öğrencileri hedef gösterdi; onları olaylarda taraf tutmakla ve suç ortağı olmakla itham etti. Videoda, “Bu öğrencileri kesinlikle aramızda kabul etmeyeceğiz” sözleri yer aldı.
Şam Üniversitesi’nin başka bir yurdunda ise Dürzi öğrenciler doğrudan saldırıya uğradı. Bu saldırılar sırasında Hazem Bellan ve Seyf el-Kelaani isimli iki öğrenci kayboldu; kendilerinden hâlâ haber alınamıyor. Artan tehditler nedeniyle pek çok Dürzi öğrenci yurtları topluca terk ederek memleketlerine döndü. Buna rağmen, kışkırtıcı paylaşımlar yapan ya da saldırılara katılan öğrenciler cezalandırılmadı. Yine aynı dönemde Lazkiye Üniversitesi yurdunda kalan en az on Süveydalı öğrenci gözaltına alındı. Bir kısmı serbest bırakılırken, diğerlerinin akıbeti hâlâ belirsiz.
Demokratik Suriye Topluluğu'ndan ‘Sahnaya’ için acil çağrı
Öğrenciler dört ay içinde iki kez aynı durumu yaşadı
Süveydalı öğrenciler son dört ayda benzer saldırılara iki kez maruz kaldı. İlki geçtiğimiz Mayıs ayında, Şam kırsalındaki Dürzi çoğunluklu Caramana ve Sahnaya kasabalarında yaşandı. Mezhepçi saldırılar tam da üniversitelerin sınav dönemine denk geldi. Bu süreçte farklı vilayetlerdeki yurtlarda kalan Dürzi öğrenciler şiddetli saldırılarla karşı karşıya kaldı.
Londra merkezli, muhalif Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), 8 Mayıs’ta yüzlerce Süveydalı öğrencinin tehditler nedeniyle yurttan ayrılarak şehirlerine dönmek zorunda kaldığını duyurdu. SOHR ayrıca, devlet kurumlarının tehdit altındaki bu öğrencilere gerekli korumayı ve desteği sağlamadığını belirterek şu değerlendirmede bulundu: “Eğitim hakkı uluslararası yasalarla güvence altına alınmıştır. Ancak öğrenciler eğitim hakkı ile kişisel güvenlik arasında seçim yapmaya zorlanıyor.”
Suriye’de barışçıl eyleme saldırı: “Adalete ihtiyacımız var”
Cevat da o dönemde Lazkiye’de kaldığı yurttan, diğer Süveydalı öğrencilerle birlikte ayrılmak zorunda kaldı. Onun da bulunduğu öğrenci WhatsApp grubuna, Dürzi öğrencilere yönelik tehdit mesajları gönderildi. Bu sırada farklı vilayetlerdeki yurtlardan da saldırı haberleri gelmeye devam ediyordu. Halep’te bir öğrenci, Süveydalı Ethem Ebu Ganem’i bıçakla yaraladı. Humus yurdunda Dürzi öğrenciler toplu saldırıya uğradı. Aynı yurtta bir öğrenci, kaydettiği videoda Dürzi öğrencileri öldürmekle tehdit etti. Gözaltına alınan bu öğrenci iki gün sonra serbest bırakıldı. Cevat o günleri şöyle anlatıyor:
“Tüm bunlardan dolayı inanılmaz bir güvensizlik içindeydik. Aldığımız tehditlerin ardından yurt binasının kapısını kilitledik. Ertesi sabah erken saatlerde, yaklaşık 500 öğrenci sınav dönemini feda ederek otobüslerle topluca memleketimize dönmek zorunda kaldık.”
SURİYE İNSAN HAKLARI GÖZLEMEVİ RAPORU
Suriye’de sekiz ayda yaklaşık 10 bin kişi öldürüldü
Tüm tehlikelere rağmen okulu üstün başarıyla tamamladı
Cevat, Süveyda’da geçirdiği 20 günün kendisinde derin bir travma yarattığını söylüyor. Yıllar boyunca verdiği emeklerin ve geleceğe dair hayallerinin bir anda yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını dile getiriyor. Üniversitesine dönmek istiyordu, ancak yollar oldukça tehlikeliydi. Buna rağmen, başarısını bilen hocaları kendisini arayarak sınavlara yetişmesini, aksi hâlde bütün emeklerinin boşa gideceğini hatırlatıyordu. Sonunda Cevat bir yolunu buldu ve Lazkiye’ye geri döndü. “Evet, çok korkuyordum ama dönmem gerekiyordu. Süveydalı öğrencilerden Lazkiye’ye dönen ilk öğrenci bendim” diyor.
AİLELER: "İNFAZCILAR HÜKÜMETİN ASKERİYDİ"
Süveyda katliamcıları: Bir ellerinde silah, öbüründe kamera
Okuluna döndükten sonra ödevlerini tamamladı ve tüm sınavlarını üstün başarıyla bitirdi. Ancak onu şikâyet eden hocası, bu süreçte de Dürzilere karşı mezhepçi ve kışkırtıcı paylaşımlar yapmaya devam ediyordu. Cevat, bu paylaşımlardan birine gülümseme ifadesi bıraktı. Hocası bundan rahatsız oldu ve sınavın son günü karşılaştığında Cevat’a fiziksel müdahalede bulundu. Cevat ise karşılık vermeden oradan uzaklaştığını söyledi.
Benzer bir durum Temmuz ayında Süveyda’daki olaylar sırasında da yaşandı. Hocası yine kışkırtıcı paylaşımlar yapınca Cevat birine gülümseme ifadesi bıraktı. Bunun üzerine hocası tehdit mesajları gönderdi. Cevat karşılık verince hocası şikâyette bulundu ve hakkında üniversiteden atılma kararı alındı.
“Tek istediğim normal bir hayat yaşamak”
Cevat, üniversiteden atılma kararına karşı itiraz dilekçesi verdiğini ve hâlâ uğradığı haksızlığı kabul etmeyecek yetkililere güvendiğini söylüyor.
“Bir insan doğuştan taşıdığı bir kimlikten dolayı yargılanır mı? Üstelik eğitim hakkı elinden alınarak! Bu nasıl bir adaletsizlik? Benim tek istediğim şey güvende yaşamak, eğitimimi tamamlayıp sevdiğim mesleği yapmak. Biz bu toprağın bir parçasıyız, bizi farklı görmesinler, sadece insan olarak görsünler.”
Süveyda’nın gölgeleri: Suriye’de Dürzi kimliğine yönelik yeni tehditler
“Süveyda kuşatma altında”
Cevat, son olaylarda mahsur kaldığı Süveyda’nın durumunu da anlattı. Günlerce süren çatışmalar, katliamlar ve saldırılar sonucunda şehirde korku ve kaygının hâkim olduğunu belirterek, “Süveyda kuşatma altında; halk elektriksiz, susuz ve yakıtsız durumda. Temel gıda malzemelerinde ciddi eksiklik yaşanıyor” dedi.
Saldırılar sırasında ailecek korkunç anlar yaşadıklarını ve her an baskın endişesiyle yaşadıklarını vurgulayan Cevat, şunları ekledi:
“Annemi korumak için canımı bile verirdim ama hayatımda hiç silah taşımadığım için o an ne yapardım bilemezdim. Düşünsene; insan kendini tehlikede hissettiğinde devlete sığınır. Ama biz, devlet güçleri geldiğinde bu korkuyu yaşadık. Bizi koruması gereken devlet güçlerinden kaçtık biz.”
Süveyda kuşatma altında: "Toplu cezalandırma aracı"
(ANB/VC)
