Birleşmiş Milletler (BM) uzmanları, Şubat ayından bu yana Suriye’nin farklı bölgelerinde özellikle Alevi topluluğuna mensup kadın ve kız çocuklarının hedef alınarak kaçırıldığına, kaybedildiğine ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddete maruz bırakıldığına dair artan vakalardan ciddi endişe duyduklarını açıkladı.
Lazkiye, Tartus, Hama, Humus, Şam ve Halep’te Alevi azınlığa mensup 38 kadın ve kız çocuğunun kaçırıldığına dair raporlar aldıklarını belirten BM uzmanları, yaşları 3 ile 40 arasında değişen bu kişilerin gündüz vakti, okul yolunda, evlerinde ya da akraba ziyaretleri sırasında kaçırıldığını kaydetti. Bazı vakalarda ailelerin tehdit edildiği ve soruşturma başlatmamaları veya kamuoyuna konuşmamaları yönünde baskı gördüğü belirtildi.
Suriye hükümet güçleri ve silahlı gruplar Alevi katliamlarında nasıl rol oynadı?
Uzmanlar, “Toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, tehditler, çocukların zorla evlendirilmesi ve Suriye Geçici Hükümeti’nin etkisizliği gibi tekrarlayan vakalar, Alevi kadın ve kız çocuklarına yönelik kimlik temelli, hedefli bir kampanyaya işaret ediyor” dedi.
Kaçırılanlardan bazılarının uyuşturularak fiziksel şiddete maruz bırakıldığına dair rahatsız edici tanıklıklar bulunduğuna dikkat çeken uzmanlar, güvenli ve mağdur odaklı raporlama mekanizmalarının yokluğu nedeniyle cinsel şiddetin doğrulanmasının zor olduğunu, ancak bu tür istismarların ihtimal dışı bırakılamayacağını vurguladı. Çocuk yaşta zorla evliliklere dair gelen bilgiler ise “özellikle endişe verici” bulundu.
BM uzmanları; Reem Alsalem (Kadınlara ve Kız Çocuklarına Yönelik Şiddet Özel Raportörü), Nicolas Levrat (Azınlıklar Özel Raportörü), Laura Nyirinkindi (Kadınlara Karşı Ayrımcılık Çalışma Grubu), Gabriella Citroni, Grażyna Baranowska, Aua Baldé, Ana Lorena Delgadillo Pérez, Mohammed Al-Obaidi (Zorla veya İstemsiz Kayıplar Çalışma Grubu), Nazila Ghanea (Din ve İnanç Özgürlüğü Özel Raportörü), Ben Saul (Terörle Mücadelede İnsan Hakları Özel Raportörü)
“Zamanında ve tarafsız soruşturma yürütülmüyor”
BM uzmanları, Suriye Geçici Hükümeti’nin çoğu vakada zamanında ve tarafsız soruşturma yürütmediğini, bazı durumlarda ise şikâyetleri dahi kayda almadığını bildirdi. Uzmanlar, bu kayıtsızlığın mağdurların yaşadığı travmayı derinleştirdiğini ve ülkede cezasızlık ortamını daha da pekiştirdiğini vurguladı.
Saldırıların, yalnızca Alevi kadınları değil, ülkedeki farklı kadın ve kız çocukları gruplarını da etkileyen daha geniş ve kalıcı bir şiddet olgusuna dönüştüğünü belirten uzmanlar, bu ihlallerin güvenlik boşluğu, toplumsal çözülme ve hukuk devletinin zayıflamasıyla daha da yaygın hale geldiğine dikkat çekti.
Bazı vakalarda faillerin, Suriye Geçici Hükümeti’ne bağlı kurumlarla bağlantılı güvenlik görevlileri olduğunun altını çizen uzmanlar, “Yetkililer, tüm kadın ve kız çocuklarını şiddetten korumak; adalete erişim, koruma ve psikososyal destek sağlamakla yükümlüdür” dedi.
Suriye’de Sahil Katliamı’nın üzerinden 60 gün geçti: “Cezasızlık sürüyor”
“Kayıplar bulunmalı, failler yargılanmalı”
BM uzmanları, Suriye Geçici Hükümeti’ne kayıpların bulunması yönündeki yükümlülüğünü hatırlatarak, söz konusu iddiaların bağımsız ve tarafsız bir şekilde soruşturulması, sorumluların yargılanması ve hayatta kalanların güvenliğinin sağlanarak gerekli desteğin sunulması çağrısında bulundu.
Uzmanlar ayrıca, güvenli ve toplumsal cinsiyete duyarlı ihbar mekanizmalarının kurulması ve soruşturmaların kadın müfettişlerce yürütülmesi gerektiğine dikkat çekti.
Son olarak, “Tüm kadın ve kız çocuklarının — dini ve etnik azınlıklara mensup olanlar da dahil — güvenlik ve onur içinde yaşama hakkı vardır” diyen uzmanlar, şiddet döngüsünün sona erdirilmesi ve adalet sistemine duyulan güvenin yeniden inşa edilmesi gerektiğini vurguladı.
"Suriye’de Alevilerin öldürülmesiyle ilgili soruşturmanın bulguları kamuoyuyla paylaşılmalı"
(VC)
