Diyarbakır tarihi Suriçi’de bir araya gelen bir grup genç, takas pazarı kurdu.
Sanatçı Şevin Yel’in öncülüğünde düzenlenen takas pazarı, paylaşım kültürünü canlandırmayı ve tüketim alışkanlıklarını sorgulamayı amaçlıyor. Tarihi bir konakta başlayan paylaşım hareketi, kentin kültürel hafızasıyla da örtüşüyor. Geleneksel konukseverlik anlayışı, modern dayanışma biçimleriyle yeniden hayat buluyor.
Pazara katılanlar, kullanmadıkları eşyalarını pazar yerine getirerek birbirleriyle takas ediyor. Paranın değil, paylaşımın hayat bulduğu bu etkinlik, hem ekolojik farkındalığı güçlendiriyor hem de kentte yeni bir topluluk ruhu yaratıyor.
Her şeyin çok küçük bir fikirle başladığını ifade eden Sanatçı Şevin Yel, “Bir arkadaşım zor bir dönemden geçiyordu. İhtiyaç fazlası dolabındaki eşyalarından kurtulmak istiyordu. Arkadaşımın aklına gelen ilk çözüm onları satmak olmuştu. Ben de ‘Neden takas etmiyoruz, birbirimizle paylaşmıyoruz?’ demiştim. Paylaşma ve takas etme fikri böyle ortaya çıktı. Bana göre o gün sadece eşyalar değil, hikâyeler de dolaşmaya başladı,” diyerek takas pazarı fikrinin ortaya çıkış hikâyesini özetliyor.
Paylaşım hareketi
Başta birkaç arkadaşın bir araya gelmesiyle ortaya çıkan fikir, zamanla büyüyerek Sur’un dar sokaklarından yayılan bir paylaşım hareketine dönüştü. Katılımcılar sadece eşyalarını değil; müziklerini, sohbetlerini, hikâyelerini, düşüncelerini, geleceğe dair umutlarını da paylaştı. “Bu süreç, birlikte üretmenin en görünür hâliydi,” diyen Yel, “Artık sadece eşyalar değil, eşya üzerinden ilişkiler de el değiştiriyor,” diye konuşmasına devam ediyor.
Takas pazarının amacının yalnızca binlerce yıl öncesine dayanan takas temelli ekonomik ilişkiler ağını oluşturmak ya da canlandırmak olmadığını belirten sanatçı Yel, bunun aynı zamanda tüketim alışkanlıklarını sorgulamak ve ekolojik yaşam biçimini görünür kılmak anlamına geldiğini söylüyor.
Yel, takas pazarının yarattığı dönüşümü şu sözlerle anlattı: “Neden her şeyin karşılığı para olmak zorunda? Takas pazarı sayesinde paylaşım ve dayanışma ortamı oluştu. Bu da düşünme kapasitemizi, ilişkilenme biçimimizi değiştirdi. Zaman geçtikçe paylaşmanın başka bir olasılığı da bize sunduğunu, hatta alternatifleri önümüze koyduğunu fark ettik.”
Önceleri kadınlar arasında başlayan etkinliğin, zamanla kuirleri ve erkekleri de kapsayarak farklı kimlikleri bir araya getirdiğini anlatan sanatçı Şevin Yel, bu durumun kendilerine iyi geldiğini söylüyor. Yel, geldikleri aşamayı şu sözlerle özetliyor: “Şimdiye kadar dört buluşma yaptık. En son gerçekleşen etkinliğe yirmi kişi katıldı. Büyüklük değil, samimiyet önemli. Bu alan, birbirimizi tanımak ve dayanışmak için nefes aldığımız bir yer oldu. Geçen yıl sadece kadınlarla yapıyorduk, ama bu yıl talep artınca karma bir buluşma düzenledik. Herkes vardı. O sınırların kalktığı hâl bana çok iyi geldi. Örneğin bir katılımcı kitaplarını pazara getirdi. Kitaplar ortama bambaşka bir ruh kattı. Aslında paylaşımın en eski biçimi de buydu, bilgi ve hikâyeyi elden ele vermek gibi.” (FT/TY)
