Haberin Kürtçesi için tıklayın
Sudan'ın eşcinsel ilişkiye uyguladığı kırbaç ve idam cezasını kaldırıldı. Daha önceki aylarda da kadın sünneti kaldırılmıştı. Ayrıca kadınlar, seyahat etme hakkını da elde etmişti.
Son gelişmeler Sudan’lı kadınlar ve LGBTİ+ aktivistlerince memnuniyetle karşılanıyor. 40 yıl şeriat hükümlerini uygulayan ülkedeki bu umut verici adımlar, yeni düzenlemede öngörülen hapis cezalarının da kaldırılması çağrılarını harekete geçirdi.
TIKLAYIN - Muhalefetin Öncüsü Sudanlı Kadınların Hakları Ne Durumda?
Yeni yönetim demokrasi sözü vermişti
1989'dan bu yana ülkeyi yöneten diktatör Ömer El-Beşir'in geçen yıl devrilmesinin ardından yönetimi devralan geçiş hükümeti, ülkeyi demokrasiye taşıma sözü vermişti.
Mısır ve Sudan'da bulunan bir LGBT+ grubu olan Bedayaa'nın kurucusu Nur Sultan Reuters'e yaptığı açıklamada, şöyle dedi:
"Bu değişiklikler yeterli değil, ancak değişiklikleri hayata geçirmeye çalışan geçiş hükümeti için ilk olarak atılmış büyük bir adım" diye belirtti. Sultan, "Bunu reform yolunda olumlu bir değişiklik olarak görüyoruz.”
Sudan'ın eski yasalarına göre, "suçun" işlendiği ilk sefer eşcinsel erkeklere 100 kırbaç, ikincisinde 5 yıl hapis ve aynı "suçun" üçüncü kez işlenmesi durumunda ise ölüm cezası uygulanmaktaydı. Yeni düzenlemeyle cezalar beş yıl ile müebbet arasında değişen hapis cezalarına indirilmiş oldu.
Yeni reformlar yolda
Bu yasal düzenleme taslağı da din değiştirmeyi suç olmaktan çıkaran ve Müslüman olmayanların alkol tüketimine izin veren değişiklik paketi içinde geliyor. Adalet Bakanı açıklanan bu reformlar kapsamında kız çocuklarının sünnetini yasakladıklarını, kadınların erkek akrabanın izni olmadan çocuklarıyla seyahat edebilmelerinin de önü açılacağını söyledi.
Ayrıca Adalet Bakanı, Müslüman olmayanların içki içebileceğini açıkladı.
Tepkiler
Hükümetin bu reform kararları LGBT+ çevrelerinde memnuniyetle karşılanırken, muhafazakâr kesimler bu değişime tepki gösteriyorlar.
Hükümetin sağduyulu davrandığını söyleyen Sultan, “Bence toplum bu değişiklikleri kabullenmede gönülsüz ancak ben hükümetin reform yolunda devam edeceğine inanıyorum" diye konuştu.
Başkent Hartum'da yaşayan bir LGBT+ aktivisti olan Fabo Elbaradei, idam cezasının kaldırılmasını memnuniyetle karşılamakla birlikte bunun Sudan'da eşcinsellerin hayatını çok fazla değiştirmeyeceğini belirtiyor.
Elbaradei, Thomson Reuters Vakfına yazdığı bir epostada, “Kendimiz olduğumuz için sosyal ayrımcılığa ve hapis cezasına maruz kalıyoruz. Hala toplumun diğer fertleri gibi yaşama hakkından yoksunuz" diye belirtti.
Hükümet yetkilileri ise Reuters'in yorum taleplerini cevapsız bıraktı.
Kadın sünneti ne demek?
Kamuoyunda kadın sünneti olarak da bilinen bu uygulama, kadınların dış genital bölgesinin kasten kesilmesi ya da çıkarılması demek.
Genellikle klitoris veya vajina dudaklarının kesilmesini içeriyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), "tıbbi olmayan nedenlerle kadınların üreme organlarını yaralayan her türlü prosedürü" genital sakatlama kategorisinde değerlendiriyor.
DSÖ'ye göre, dünya genelinde yaklaşık 200 milyon kadın ve kız çocuğu genital sakatlanmaya maruz kalıyor. Genital sakatlanma, en yaygın Afrika'da ve Ortadoğu'da uygulanıyor. Yaklaşık 30 ülkede uygulanan genital sakatlanma en yaygın Somali, Gine, Cibuti ve Mısır'da görülüyor.
Örgüt, göç oranlarındaki artışla beraber, Avrupa'da genital sakatlanma mağduru kadın ve kız çocuğu sayısının da artış gösterdiğine dikkati çekiyor. İngiltere'de yaklaşık 66 bin, Fransa'da ise 60 bine yakın kadın ve kız çocuğu mağdur.
Almanya Belçika, Hollanda, ve Somali'den gelen göçmenler nedeniyle İtalya'da da mağdur kadın sayısı oldukça fazla. Genital sakatlanmaya ABD ve Kanada'da da rastlanıyor.
BM'nin verilerine göre kadın sünneti 31 ülkede yapılmaya devam ediyor. Şu an hayattaki 200 milyona yakın çocuk ve kadın bu uygulamaya maruz kaldı. Özellikle Sahraaltı Afrika'da yoğunlaşan kadın sünneti, Orta Doğu ve Asya'da birçok ülkede yasaklanmasına rağmen hala uygulanmaya devam ediyor.
Kadın sünneti çeşitleri
Dünyanın farklı bölgelerinde kadın cinsel organına zarar veren operasyonlar farklı biçimlerde yapılıyor.
Klitoridektomi - Klitorisin kısmen ya da tamamen kesilmesi
Eksizyon - Klitoris ve iç dudakların, bazen de dış dudakların kesilmesi
İnfibülasyon - Dış genital organların tümüyle ya da kısmen kesilip sadece dar bir vajina girişi kalacak şekilde dikilmesi
Kadın genital organlarına kasten zarar verecek yakma, kazıma ya da delme gibi her türlü başka müdahale. (EMK)
*Haberi, Reuters, BirGün ve euronews'ten derledik. Fotoğraf: Ses Eşitlik Derneği
