* Fotoğraf: Cem Özdel / Anadolu Ajansı (AA)
Haberin İngilizcesi için tıklayın
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün (3 Kasım) İstanbul'da bir araya geldi. Stoltenberg ve Çavuşoğlu, görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle başlayan savaş, bu bağlamda imzalanan tahıl koridoru anlaşması ile ilgili gelişmeler ve Finlandiya ile İsveç'in NATO üyelik süreçleri toplantıda öne çıkan konulardandı.
Toplantıda konuşan NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, bugün itibariyle 254 gündür Rusya işgali altında olan Ukrayna'ya verdiği destekten ve Rusya'nın geçici süre ile askıya aldığı tahıl koridoru anlaşmasının yeniden işlerlik kazanmasına olan katkılarından dolayı Türkiye'ye teşekkür etti:
"Türkiye hükümetinin bu konudaki gayretleri, çabaları çok önemliydi. Bu tahıl anlaşması yeniden kazanıldı.
"Milyonlarca insan Ukrayna'dan gelecek, Karadeniz'den, Boğazlardan dünya pazarına ulaşacak tahıla ihtiyaç duyuyor. Eğer bu sevkiyat dünya piyasalarına erişmezse fiyatlar artar ve milyonlarca insan mağdur olur.
"Tahıl anlaşması, son derece büyük önem arz ediyor. Gıda fiyatları açısından belirleyici. Yüz milyonlarca insanın beslenmesi buna bağlı."
Ukrayna'nın "Türkiye sayesinde son teknoloji dronlar ile savunmasını güçlendirdiğini" kaydeden Stoltenberg, İran'ın da balistik füzelerle Rusya'ya destek verdiğini söyledi. Stoltenberg, "Bu kabul edilebilir değil. Hiç kimse bu illegal savaşta Rusya'yı desteklememeli" dedi:
"[Rusya] Devlet Başkanı [Vladimir] Putin, Ukrayna'da başarısız oluyor. Ama daha fazla zulümle yanıt veriyor.
"Son haftalarda füzelerin atıldığını, dronlarla saldırı yapıldığını, altyapının zalimce yerle bir edildiğini, Ukraynalı sivillerin ısınma, su, elektrikten mahrum edildiğini ve kışın geldiği dönemde bunun yapıldığını görüyoruz."
NATO'ya üyelik yolunda Finlandiya ve İsveç
Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Stoltenberg, iki ülkenin NATO müttefiklerince ittifaka davet edildiğini, Türkiye ile de bir üçlü muhtıra konusunda anlaştıklarını kaydetti.
Türkiye'nin iki ülkeden önemli beklentileri olduğuna dikkat çeken Stoltenberg, konuyla ilgili şu değerlendirmeyi paylaştı:
"Bu muhtıranın Türkiye'ye daha fazla güvenlik getirmesini bekliyorsunuz ve ben bu endişelerinizi paylaşıyorum. İsveç ve Finlandiya, bu muhtıra konusunda Türkiye'yle uzun vadeli ortaklıklarını taahhüt ettiklerini vurguladılar. Bu konuda görevlerini yerine getirdiler.
"Hem Finlandiya hem de İsveç liderleriyle geçen hafta konuştum. Her iki ülkenin muhtırayı uygulayacak somut adımlarını memnuniyetle karşılıyorum.
"İsveç yeni yasalar geçiriyor ve böylece terör örgütlerine katılımı, PKK dahil olmak üzere engelliyor.
"Finlandiya ve İsveç, Türkiye ile anlaşmalarındaki taahhütleri yerine getiriyorlar. Terörizmle mücadelede her yerde, her konuda taahhütlerini güçlendiriyor ve taahhütlerini yerine getiriyorlar. Türkiye'yle birlikte çalışmaya hazırlar. Dolayısıyla bütün güvenlik endişelerinizi giderecekler.
"Artık İsveç'in, Finlandiya'nın tam üye olarak NATO'ya katılması lazım. Onların üyeliği bizi daha güçlü kılacak insanlarımızı daha güvende kılacak."
Çavuşoğlu: Silah ambargosunun kalkması önemliydi
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ile ortak basın toplantısında konuşan Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ise "20 gün sonra tahıl anlaşmasının tekrar yenilenmesi gerekiyor. 4 aylık bir anlaşmaydı. Kesintisiz bir şekilde devam etmesi için çabalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz" dedi.
Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya üyelik süreçlerine de değinen Çavuşoğlu, konuyla ilgili özetle şöyle konuştu:
"Finlandiya ve İsveç makamları üçlü muhtıraya bağlılıklarını dile getiriyorlar. Esas önemli olan muhtırada yer alan unsurların somut olarak uygulanması. Önceki hükümetin çok ciddi adım atamayacağını biz biliyorduk ama İsveç'teki yeni hükümetin daha kararlı olduğunu da görüyoruz.
"Genel Sekreter'in de söylediği gibi İsveç'in Türkiye'ye yönelik silah ambargosunu kaldırması önemli bir adım hatta bir iki şirketimizin başvurularını da olumlu değerlendirdiler. Diğer taraftan kanun değişikliğine de gittiler. Fakat şu anda henüz bu memorandumda olan tüm unsurların bu iki ülke tarafından tamamen uygulandığını söylemek mümkün değil."
İsveç Başbakanı Türkiye'ye geliyor
Çavuşoğlu, ayrıca İsveç'in yeni seçilen Başbakanı Ulf Kristersson'un, Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın davetlisi olarak 8 Kasım'da başkent Ankara'ya bir ziyaret gerçekleştireceği bilgisini paylaştı:
"Bu konuları kendileriyle görüşme imkanımız olacak. Ayrıca üç ülke arasında kurulan, uzmanlar düzeyinde bir mekanizma vardı. İlk toplantı Helsinki'de gerçekleşmişti. Bir sonraki toplantı Stockholm'de gerçekleşecek.
"O toplantının da atılan ve atılacak adımları gözden geçirme bakımından faydalı olacağını düşünüyorum.
"Diğer taraftan bizim hem Meclisimize hem de halkımıza dönüp iki ülkenin somut adım attığını göstermemiz gerekiyor. Bu bakımdan esasen bu takvim de bu iki ülkeye, onların atacakları adımlara bağlı."
İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyeliklerinin sağlanabilmesi için 30 üye ülkenin hepsinin meclislerinin söz konusu üyelikleri onaylaması gerekiyor. Bugün itibariyle bu onayı vermeyen iki ülke, Türkiye ve Macaristan. (SD)
