Sputnik V aşısı: Türkiye-Rusya anlaşması

Görsel: Viscoran ilaç şirketi. 

Sputnik V aşısını üreten Viscoran İlaç Yönetim Kurulu Başkanı Öztürk Oran ise "Üretim sözleşmeleri, lisanslama süreçleri, depolama ve dağıtım konularına ek olarak, ürün üzerinde bazı klinik çalışmaların yürütülmesi de Rusya ile işbirliğimizin bir parçasıdır" dedi.

Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF) yetkilileri, "RDIF ile Türk ilaç şirketi Viscoran Ilac, dünyanın koronavirüse karşı onaylanmış ilk aşısı Sputnik V'nin bu ülkede üretimi için işbirliği yapacaklarını ilan ediyor" açıklamasını yaptı.

​RDIF ile yaptığı anlaşma doğrultusunda Viscoran ilaç şirketinin, gelecek birkaç ay içinde tesislerinde üretime başlayacağı kaydedildi. Ayrıca Türk şirketinin, üretim kapasitesini artırmak adına başka üreticiler ile ortaklık yapabileceği de belirtildi.

Rusya: Etki oranı %97.5

Sputnik V, toplamda 3 milyardan fazla nüfusa sahip 61 ülkede tescil edilmiştir.

Sputnik V aşısı, 5 Aralık 2020 ile 31 Mart 2021 tarihleri arasında Rusya'da aşının her iki dozu ile aşılanmış olanlar arasında yapılan araştırmadan elde edilen koronavirüs enfeksiyon oranına ilişkin verilerin analizine göre %97.6 etkinlik göstermiştir.

Aşı, kanıtlanmış ve kapsamlı şekilde incelenmiş insan adenoviral vektörlerine dayanmaktadır ve aşılama sürecinde iki doz için iki farklı vektör kullanılmaktadır. 

Rusyalı yetkililer, her iki doz için de aynı uygulama mekanizmasını kullanan aşılardan daha uzun süre bağışıklık sağladığını söylüyor. 

Fiyatı diğerlerine göre ucuz

Sputnik V'nin, +2+8C olan saklama sıcaklığı, ek bir soğuk zincir altyapısına yatırım yapmaya gerek kalmadan, geleneksel bir buzdolabında saklanabileceği anlamına geliyor. 

Doz başına 10$'dan düşük olan fiyatı, Sputnik V'yi dünya çapındaki en uygun fiyatlı aşılardan biri yapıyor. 

CHP'li Emir: İthalat iddiamız doğrulandı

Sputnik V aşısının ortak üretimi için 8 ay önce yapılan anlaşmanın bugün Rusya tarafından yeni yapılmış gibi duyurulduğunu belirten CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, "Rus aşısının ithal edileceği iddiamız doğrulanmış oldu" dedi.

Emir, Bakan Koca'ya "İkinci kez önümüze sunulan anlaşma göstermelik bir sözleşme mi? Üretimi kasten mi geciktirdiniz? İthalat yoluyla yine aracılar milyon dolarlar mı kazanacak?" diye sordu.

Rusya Doğrudan Yatırım Fonu'nun bugün yaptığı "Türkiye ile Sputnik V aşısının ortak üretimi için sözleşme imzalandı" açıklaması üzerine değerlendirmelerde bulunan CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, şunları söyledi:

"Sağlık Bakanı ve Rusya Doğrudan Yatırım Fonu'ndan (RDIF) yapılan açıklamalar, birkaç gündür dile getirdiğimiz Sputnik V'de ortak üretim yapılmadığı, aşının ithal edileceği iddialarımızı doğrulamış oldu. Sağlık Bakanı, Sputnik V aşısının tedariki için ön anlaşma aşamasında olduklarını söyledi. RDIF de "Türkiye ile ortak üretim anlaşması imzalandı."

"Şubat ayında uyarmıştık"

Oysa 8 ay önce 16 Ağustos 2020'de RDIF ile ortak üretim anlaşması yapılmıştı. Sırf Cumhurbaşkanı ile yakın diye Öztürk Oran'ın sahibi olduğu VisCoran firması Türkiye'de üretici firma olarak anlaşma masasına oturmuştu.

Bu firmanın aşı üretme yeterliliğini gösteren GMP belgesi olmadığı konusunda da iktidarı Şubat ayında uyarmıştık. Sonuç olarak üretimle ilgili 8 aydır hiçbir adım atılmadı.

Ve bugün sanki sözleşme yeni imzalanmış gibi duyuru yapılıyor. Oysa birçok ülke üretim aşamasına geldi. Arjantin, Mısır, Hindistan gibi ülkeler çoktan üretim takvimlerini ve üretim miktarlarını ilan etti bile.

"Milyon dolarlar ödemiştik"

Sağlık Bakanı bugün ayrıca Çin'in Sinovac aşısında taahhüt ettiği dozlarda aşıyı vermediğini de itiraf etti. Bugün geldiğimiz noktada Türkiye, acil aşı ihtiyacı olarak Sputnik V aşısına umut bağlamış durumda.

Sağlık Bakanlığı, Çin'den aşı gelmediği için Rus aşısını alel acele ithal etmek zorunda kalacak. Oysa birçok ülke Sputnik V aşısının ortak üretimine başlamak üzere.

Ortak üretimle çok daha düşük maliyetle aşıyı elde edebilmek varken Sağlık Bakanlığı, yine aracılara milyon dolarlar ödeyecek.

"Üretici de belirsizliği kabul etti"

Viscoran firmasının sahibi de "Türkiye'nin düzenleyici kurumlarından aşı iznini alır almaz Sputnik V'nin Rusya'dan tedarikine hemen başlayabilecektir.Şirket ayrıca önümüzdeki aylarda, ülkedeki çeşitli tesislerde üretime başlamayı hedeflemektedir" sözleriyle üretim konusundaki belirsizliği itiraf etmiş oldu."

Emir, Bakan Koca'ya "İkinci kez önümüze sunulan anlaşma göstermelik bir sözleşme mi? Üretimi kasten mi geciktirdiniz? İthalat yoluyla yine aracılar milyon dolarlar mı kazanacak?" sorularını yöneltti.

Bilim dünyasında tartışma yarattı

Gamaleya Epidemiyoloji ve Mikrobiyoloji Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen aşı bir adenovirüs viral vektör aşısı.

Rusya Sağlık Bakanlığı tarafından Gam-COVID-Vac (Rusça: Гам-КОВИД-Вак) olarak 11 Ağustos 2020 tarihinde tescil edildi. 

Gam-COVID-Vac ilk olarak 4 Eylül 2020'de yayınlanan Faz I – II çalışmalarının ön sonuçlarına göre Rusya'da dağıtılmak üzere onaylandı.

Gam-COVID-Vac'in Ağustos ayı başlarında hızlıca onaylanması, kitle iletişim araçlarında eleştirilerle karşılandı ve aşının güvenliğini ve etkinliğini doğrulayan sağlam bilimsel araştırmaların yokluğunda bu kararın haklı olup olmadığı bilim dünyasında tartışmaları hızlandırdı.

Bununla birlikte, 2 Şubat 2021'de, ünlü bilim dergisi The Lancet'te, olağandışı yan etkiler olmaksızın% 91.6 etkinlik gösteren bir ara analiz yayınlandı. 

Aşının acil toplu dağıtımı Aralık 2020'de Rusya, Arjantin, Beyaz Rusya, Macaristan, Sırbistan ve Birleşik Arap Emirlikleri dahil olmak üzere birçok ülkede başladı. Şubat 2021 itibariyle, küresel olarak derhal dağıtılmak üzere bir milyardan fazla aşı dozu sipariş edilmişti.

(PT)