Geride bırakmaya hazırlandığımız 2025; çevrimiçi platformların günümüzde yalnızca birer iletişim aracı olmadığı, aynı zamanda siyasal tartışmaların, adalet arayışının ve ekonomik protestoların önde gelen merkezine dönüştüğü tespitini güçlendirdi.
Dijital ekosistem, bireylerin sosyalleştiği sanal bir alan olmanın ötesine geçerek, siyasal iktidarın denetim mekanizmaları ile yurttaşların ifade özgürlüğü talepleri arasındaki çatışmanın en sert yaşandığı bir yer haline geldi.
Türkiye'nin dijital altyapısı, 2025'te küresel trendlerle uyumlu bir büyüme sergilerken, içerik denetimi ve erişim engelleri konusunda benzeri görülmemiş bir daralma yaşadı. "Milli güvenlik ve kamu düzeni" gerekçesiyle yüz binlerce web sitesine ve sosyal medya içeriğine erişim engeli getirilmesi, dijital sınırların fiziksel sınırlar kadar keskinleştiğini ortaya koydu.
Buna karşın, yurttaşların dijital platformları adeta "halk mahkemesi" gibi kullanarak adalet mekanizmasını harekete geçirme refleksi kazandığı, ekonomik boykotları organize edebildiği ve siyasi gündemi belirleyebildiği gözlemlendi. Özellikle kadın, çocuk ve hayvan hakları gibi hassas konularda sosyal medya, geleneksel medyanın ve bürokrasinin boşluğunu dolduran birincil mecra işlevi gördü.
Dijital demografi ve kullanım alışkanlıkları
2025 verileri, Türkiye'nin dijitalleşme sürecinde niceliksel olarak doygunluk noktasına yaklaştığını, ancak niteliksel kullanım alışkanlıklarında köklü değişimlerin yaşandığını gösterdi.
We Are Social ve Meltwater işbirliğiyle hazırlanan raporlara göre Türkiye "mobil öncelikli" (mobile-first) bir toplum yapısına doğru evriliyor.
Erişim verileri
Türkiye'nin 87,7 milyonluk nüfusu içinde internet ve sosyal medya penetrasyonu, küresel ortalamaların üzerinde seyretmekte. 2025 itibarıyla internet kullanıcı sayısı 77,5 milyona ulaşarak yüzde 88,3'lük bir penetrasyon oranına erişti. Bu oran, dijital erişimin artık bir lüks değil, temel bir yurttaşlık hakkı ve gereksinimi haline geldiğini göstermekte.
Sosyal medya kullanıcı sayısı ise 62,3 milyon olarak kaydedildi. Bu rakam toplam nüfusun yüzde 70,9'una tekabül ediyor. 18 yaş üstü nüfusta bu oranın yüzde 85,5 seviyelerine çıkması, yetişkin nüfusun neredeyse tamamının dijital bir kimliğe sahip olduğunu gösteriyor.
Mobil bağlantıların yaygınlığı, bu tablonun en belirleyici unsuru. Nüfusun yüzde 93,3'ü mobil hat sahibi ve web trafiğinin yüzde 76,6'sı mobil cihazlar üzerinden gerçekleşiyor. Bu durum, bilginin ve dezenformasyonun yayılma hızını maksimize eden, mekandan bağımsız bir iletişim ağına işaret ediyor.
Platform tercihleri ve zaman kullanımı
Türkiye'deki kullanıcıların dijital platformlarda geçirdiği süreler, dünya ortalamalarının üzerinde ve dijital bağımlılık tartışmalarını alevlendirecek seviyede.
Ortalama bir kullanıcı, gününün 7 saat 13 dakikasını internette geçiriyor. Bu sürenin önemli bir kısmı, 4 saat 4 dakika ile mobil cihazlarda harcanıyor. Sosyal medya platformlarında geçirilen süre ise günlük ortalama 3 saate yaklaşıyor. Haftalık bazda ise 25 saat 4 dakikayı buluyor.
Platform bazlı kullanım istatistikleri, görsel ve video odaklı içeriklerin metin tabanlı içeriklere göre mutlak hakimiyetini belgelemekte:
| Platform | Kullanıcı sayısı (milyon) | Günlük ortalama kullanım | Kullanım karakteristiği |
| 62,3 | 1 saat 53 dk | Görsel iletişim, yaşam tarzı, e-ticaret | |
| YouTube | 57,9 | - | Video içerik, haber kaynağı, eğitim |
| TikTok | 44,9 | - | Kısa video, viral akımlar, genç kitle |
| 34,7 | - | Yerel ağlar, daha yaşlı demografik | |
| X (Twitter) | 18,5 | - | Politik tartışma, anlık haberleşme |
2025 Türkiye sosyal medya kullanım istatistikleri
Instagram'ın 62,3 milyon kullanıcı ile zirvede yer alması ve günlük yaklaşık 2 saatlik kullanım süresi, Türkiye toplumunun görsel hafızaya ve "gösteri toplumuna" olan eğilimini yansıtıyor.
YouTube'un 57,9 milyonluk kitlesi ise platformun alternatif bir televizyon ve eğitim mecrası olarak işlev gördüğünü ortaya koyuyor. TikTok'un 44,9 milyon kullanıcıya ulaşması, özellikle Z kuşağı ve alt sosyo-ekonomik grupların ifade alanı olarak bu platformu benimsediğinin bir ispatı aynı zamanda.
X (Twitter) ise 18,5 milyon kullanıcı ile sayısal olarak daha geride kalsa da, gündem belirleme gücü ve politik tartışmaların merkezi olması bakımından "etki değeri" en yüksek platform.
Dikkat ekonomisi ve "18 dakika" eşiği
Dijital içerik bombardımanı, kullanıcıların bilişsel kapasiteleri üzerinde dönüştürücü bir etki yarattı. Eğitim bilimleri ve dijital psikoloji alanındaki araştırmalar, insan beyninin bir konuya tam odaklanma süresinin ortalama 18 dakika ile sınırlandığını öne sürüyor. TED konuşmalarının da temel aldığı bu süre, dijital çağda "uzun form" içeriğin tavan sınırı olarak kabul ediliyor.
Ancak sosyal medya dinamikleri (Reels, TikTok, Shorts), bu süreyi çok daha aşağılara çekti. 2025 raporları, odaklanma süresinin dijital uyaranların artmasıyla saniyeler mertebesine (bazı analizlerde 47 saniye) düştüğünü, ancak derinlemesine öğrenme ve etkileşim için 18 dakikalık blokların hala kritik bir eşik olduğunu gösteriyor.
Türkiye'deki kullanıcıların içerik tüketim hızının artması, karmaşık toplumsal meselelerin (hukuk, ekonomi vb.) derinlemesine analiz edilmesini zorlaştırmakta, bunun yerine sloganvari ve kutuplaştırıcı içeriklerin viral olmasına zemin hazırlıyor.
Erişim engelleri
Öte yandan 2025, Türkiye'de internet sansürünün sistematikleştiği, yargı kararlarından ziyade idari inisiyatiflerle yönetilen bir "dijital kuşatma" yılı oldu. İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD) ve gazeteci Ali Safa Korkut'un çalışmaları, sansürün boyutlarını çarpıcı verilerle ortaya koyuyor.
İstatistiklerle sansür
Gazeteci Ali Safa Korkut tarafından hazırlanan "2024-2025 İnternet Sansürü Raporu"na göre 2024 içinde Türkiye'de toplam 758 bin 716 URL erişime engellendi. Bu engellemelerin büyük çoğunluğu (yüzde 97'den fazlası) alan adlarına yönelik. 2025'e gelindiğinde, Türkiye'de erişime engelli web sitesi sayısının 1 milyonu aştığı raporlandı.
| Engellenen içerik türü | Sayı (2024 verisi) |
| Alan adı | 740 bin 624 |
| Haber içeriği | 8 bin 762 |
| Sosyal medya paylaşımları | 7 bin 218 |
| Sosyal medya hesabı | 1.897 |
Erişim engeli istatistikleri
Raporun en çarpıcı bulgularından biri, 2025 boyunca kullanıcıların toplam 63 saat boyunca sosyal medya platformlarına erişemesi oldu. "Bant daraltma" (throttling) yöntemiyle gerçekleştirilen bu kesintiler, genellikle toplumsal infial yaratan olayların (terör saldırısı, maden kazası vb.) hemen ardından devreye sokulurken, halkın haber alma hakkı fiilen askıya alındı.
Bu durum hem VPN kullanımında yükselişe neden oldu hem de BTK'nin VPN servislerine yönelik engellemeleriyle "yasak içinde yasak" döngüsü yaşattı.
Sansürün politik ekonomisi
Erişim engellerinin içerik analizi, sansür mekanizmasının temel işlevinin "unutma hakkı" değil, "hatırlamama zorunluluğu" olduğunu gösteriyor. 2024-2025 döneminde engellenen 8 bin 762 haberin konu dağılımı şöyle:
- Yolsuzluk ve usulsüzlük: 1.834 haber. Bu haberlerin 804'ü kamu görevlileri, 325'i şirketler ve 322'si iş insanları hakkında.
- Erkek şiddeti: 891 haber. Bu haberlerin yarısında (447 haber), faillerin iktidara yakın isimler veya nüfuzlu kişiler olduğu iddia belirtiliyor.
Haberlerin engellenme gerekçesi olarak geçmişte sıklıkla kullanılan "kişilik hakları ihlali" maddesi, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının ardından yerini "milli güvenlik ve kamu düzeni" gerekçesine bıraktı.
Bu strateji değişikliği, sansürün hukuki denetimden kaçırılarak idari bir güvenlik meselesi haline getirilmesini sağladı. Ayrıca, sansürlenen bir haberi duyuran haberin de sansürlenmesi ("engellemenin engellenmesi"), sansürün sürdürülebilirliğini sağlayan bir meta-sansür mekanizması olarak 2025'te rutinleşti.
2024’te Türkiye’de internet sansürü: Çoğunluğu yolsuzluk olmak üzere 8 bin 762 haber engellendi
Ortalama bir sosyal medya krizinin anatomisi. Öfke patlaması çok hızlı gerçekleşiyor, ilk 6 saatte zirveye ulaşıyor, ancak 24 saatin sonunda yerini yeni bir gündeme bırakarak sönümleniyor. Unutma hızı, sinirlenme hızından daha yüksek.
Yargı müdahaleleri
2025'in en baskın öfke teması ise muhalif belediyeler, siyasi figürler ve ifade özgürlüğü alanına yönelik devlet müdahaleleri ekseninde geldi. Siyasi gerilim hattı, yılın başından sonuna kadar kesintisiz bir "sinir harbi" şeklinde tezahür etti.
İmamoğlu davası ve yerel yönetim krizleri
Siyasi öfkenin merkez üssü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu ve muhalif belediyeler oldu.
- Ocak - Şubat: Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ'ın tutuklanmasıyla başlayan gerilim, şubat ayında İmamoğlu hakkında düzenlenen ve 7 yıl 4 ay hapis cezası istenen iddianameyle ivme kazandı.
- Mart kırılması (zirve noktası): Mart ayında İmamoğlu'nun tutuklanması ve eş zamanlı olarak Şişli, Beyoğlu, Adana, Antalya gibi kritik belediyelere yönelik operasyonlar ve kayyım atamaları, sosyal medyada 3 ayı aşan kesintisiz bir infial hali oluşturdu. Bu süreçte kullanıcılar, sadece olay anında değil, davanın her aşamasında tepkilerini taze tuttu.
- Kasım iddianamesi: Yılın sonuna doğru açıklanan İBB davası iddianamesinde İmamoğlu için 2 bin 352 yıl hapis istenmesi, dijital ortamda öfkenin büyüklüğünü yeniden artırdı ancak bu öfke "yargısal direnç" duvarına çarptı.
Bu süreçte sosyal medya tepkileri yargı kararlarını (tutuklama ve kayyımlar) geri döndürmede başarısız olsa da, siyasi sonuçları bakımından belirleyici oldu. Tepkiler, CHP'nin 21. ve 22. olağanüstü kurultaylarını toplayarak kendi içinde bir yenilenme sürecine girmesine ve parti içi liderlik değişimlerine zemin hazırladı.
Sansür kıskacı: Dijital klostrofobi ve erişim engelleri
2025 Türkiye'de internet kullanıcılarının "dijital bir kuşatma" altında hissettiği bir yıl oldu.
- Discord, Roblox ve Wattpad yasakları: İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD) verilerine göre, 2024'te erişime engellenen Discord, Roblox ve Wattpad gibi platformlar 2025 boyunca da açılmadı. Bu durum, özellikle genç kullanıcı kitlesinde (Z ve Alfa kuşağı) devlete karşı derin bir yabancılaşma ve öfke birikimine neden oldu.
- Bant daraltma ve kesintiler: Eylül ayında yoğunlaşan internet bant daraltma uygulamaları nedeniyle kullanıcılar yıl genelinde toplam 63 saat boyunca sosyal medyaya erişemedi. Bu teknik müdahaleler, "teknik öfke" olarak adlandırılan yeni bir tepki türünü doğururken, VPN kullanımında rekor artışlara yol açtı.
İFÖD: Türkiye dijital kafeste, Kafkaesk sansür derinleşti
"Korunmasızlar" ve adalet arayışı
2025'te sosyal medya, siyasetin ötesinde; çocuklar, hayvanlar ve engelliler gibi "korunmasız" gruplara yönelik şiddet olaylarında adeta bir "halk mahkemesi" işlevi gördü.
Bu vakalar, veriler birleştirildiğinde toplumun en yüksek "sinir katsayısına" ve en hızlı reaksiyon süresine ulaştığı anlar olarak öne çıkıyor.
Eğitimde ve bakımda şiddetin ifşası
Kapalı kurumların (okul, hastane, bakım evi) duvarları, 2025'te cep telefonu kameraları sayesinde şeffaflaştı ve içerideki şiddeti ifşalandı.
- Manisa Turgutlu'da okul şiddeti (Kasım 2025): Bir ortaokul müdürünün 13 yaşındaki otizmli öğrenciyi merdivenlerden ittiği görüntülerin sosyal medyaya düşmesi, ülke çapında bir sarsıntı yarattı. Annenin ifadesine göre müdürün "hiçbir şey olmamış gibi" davranması, öfkeyi daha da büyüttü. Sosyal medya baskısı sonucunda müdür aynı gün tutuklandı ve MEB okullarda şiddete karşı önlemleri tekrar vurgulamak zorunda kaldı.
- Bursa İnegöl vakası (Aralık 2025): Benzer şekilde, Bursa İnegöl'de bir müdür vekilinin öğrenciyi yere savurduğu görüntülerin yayılması, veliler ve sendikalar üzerinden örgütlenen bir tepki dalgası yarattı, failin görevden uzaklaştırılmasıyla sonuçlandı.
- TikTok'ta engelliye şiddet (1 Aralık 2025): Canlı yayında engelli bir kadına uygulanan şiddet, izleyicilerin İçişleri Bakanlığı'nı etiketleyerek yaptığı anlık ihbarlarla durduruldu. Failin aynı gece gözaltına alınması, sosyal medyanın "acil durum butonu" olarak işlev görebildiğinin kanıtı oldu.
Ekonomik protesto
2025, ekonomik krizin dijital aktivizme de dönüştüğü, ancak aynı zamanda tüketim çelişkilerinin de derinleştiği bir yıl oldu.
Cüzdanın silahlanması: 2 Nisan boykotu
Hayat pahalılığı ve enflasyon karşısında ezilen kitleler, 2 Nisan'da sosyal medya üzerinden organize olarak genel bir tüketim grevi gerçekleştirdi.
Toplum Çalışmaları Enstitüsü verilerine göre, bu boykot Türkiye genelinde tüketim talebinde yüzde 26'lık bir düşüşe neden oldu. Bu eylem, sosyal medya öfkesinin ekonomik sisteme doğrudan, ölçülebilir ve sarsıcı bir darbe vurabileceğini kanıtladı.
Boykot sırasında işletmelerin yüzde 56'sı satışlarının düştüğünü beyan etti; Markalar zorunlu indirim kampanyaları başlattı.
Kriz içinde lüks: ‘Labubu’ paradoksu
Ekonomik krizin ortasında, Çinli bir üreticinin "Labubu" adlı elf benzeri oyuncağı, 2025'in en tuhaf sosyal medya fenomenine dönüştü. Karaborsada astronomik fiyatlara satılan bu oyuncak, sosyal medyada bir statü sembolü haline geldi. Bu durum, "ekonomik kriz mi var, kültürel yozlaşma mı?" tartışmalarını tetikledi; dar gelirli kitlelerin öfkesinin, bu oyuncağa servet harcayanlara yöneltmesine neden oldu.
Kurumsal çürüme
2025 yılı, kamu kurumlarına ve sistemin temel direklerine olan güvenin sarsıldığı skandallara da sahne oldu.
Sağlık sisteminde ‘Yenidoğan’ vakası
Şubat ayında patlak veren "Yenidoğan" davası, bebeklerin haksız kazanç (SGK dolandırıcılığı) uğruna ihmal edilerek ölümüne neden olan bir yapıyı ortaya çıkardı.
Duruşmalarda sanıkların "medya bizi canavar yaptı, potansiyel bebek katili ilan edildik" şeklindeki savunmaları ve sanık doktor İlker Gönen'in cezaevindeki intiharı, sosyal medyadaki öfkeyi diri tuttu. Bu infial, adı geçen özel hastanelerin lisansının iptal edilmesine ve sağlık denetimlerinin sıkılaştırılmasına yol açtı.
TFF bahis skandalı
Ekim ayında, 152 aktif hakemin futbol maçları üzerine bahis oynadığının ortaya çıkması, spor camiasını sarstı. TFF'nin isimleri gizleme eğilimine karşı sosyal medyada yükselen "temiz futbol" baskısı, federasyonu adım atmaya zorladı; 67 hakem 8-12 ay hak mahrumiyeti cezası almış, hakemlik kurumunda geniş çaplı bir tasfiye yaşandı.
Linçler
Toplumsal öfke, sadece büyük siyasi olaylarda değil, popüler kültür figürleri üzerinden de yürütüldü.
- Bahar Şahin vakası: Oyuncu Bahar Şahin'in Fenerbahçeli bir ismin eşine yönelik açıklamaları, futbol fanatizminin dijital linç kültürüne dönüşmesinin örneği oldu. "Rezilsiniz" çıkışıyla karşılık veren Şahin, yüzlerce hakaretin hedefi oldu.
- Gözde Şeker ve Leyla Zana olayı: Halk TV sunucusu Gözde Şeker'in, tribünlerde Leyla Zana'ya yönelik küfürlü tezahüratları eleştirmesi, kendisine yönelik cinsiyetçi ve ırkçı bir saldırı kampanyasına dönüştü. "#GözdeŞekerYalnızDeğildir" etiketiyle verilen destek, dijital ortamdaki ideolojik çatışmanın ne kadar keskin olduğunu gösterdi.
2025 sosyal medya envanteri
| Dönem | Olay / infial konusu | Tepki süresi ve yoğunluğu | Dijital tepkinin niteliği ve içeriği | Gerçek dünyadaki somut sonuç / değişim |
| Ocak | Bolu otel yangını | 1 hafta (dikey öfke) | Adalet talebi viral oldu, mağduriyetler paylaşıldı. | Evet. 11 sanığa 34'er kez müebbet hapis cezası verildi. |
| Ocak | Ümit Özdağ'ın tutuklanması | 10 gün (siyasi) | Siyasi boykot çağrıları ve protesto etiketleri. | Kısmen. Siyasi gerilim tırmandı, parti tüzük kurultayı süreçleri etkilendi. |
| Şubat | "Necla Teyze" (Ülker Güleryüz) | 1 hafta (çok yüksek) | "Cadı" suçlaması sonrası ölüm, "cinayet" olarak nitelendi. | Hayır. Polis soruşturması (yangın nedeni soba) açıldı, ancak yasal değişiklik olmadı. Hayvan hakları çatışması derinleşti. |
| Şubat | Yenidoğan vakası ifşası | 1 ay+ (yüksek/kalıcı) | "Bebek katili" etiketi yayıldı, sağlık sistemine güven çöktü. | Evet. Hastane lisansları iptal edildi, geniş çaplı sağlık denetimleri başlatıldı, sanıklar tutuklu yargılanıyor. |
| Mart | Rana Bebek (Köpek saldırısı iddiası) | 2 hafta (çok yüksek) | #Rana etiketiyle üzüntü ve öfke zirve yaptı. | Evet. Belediyeler köpek toplamayı hızlandırdı, yasa değişikliği meşruiyet kazandı. |
| Mart | İmamoğlu'nun tutuklaması | 3 ay+ (zirve/kesintisiz) | Yılın en büyük siyasi infiali. Demokrasi nöbeti çağrıları. | Kısmen. CHP'de olağanüstü kurultay ve ön seçim kararı alındı, muhalefet bloğu hareketlendi. |
| Nisan | 2 Nisan ekonomik boykotu | 1 gün (eylem odaklı) | Tüketim yapmama çağrısı milyonlara ulaştı. | Evet (büyük etki). Tüketim talebi yüzde 26 azaldı. Markalar indirim kampanyaları başlattı. |
| Mayıs | Sözcü TV RTÜK cezası | 10 gün (reaksiyonel) | "Basın özgürlüğü" tepkisi, ekran karartmaya isyan. | Evet. İdare Mahkemesi, kamuoyu baskısı ve hukuki itirazla yürütmeyi durdurdu. |
| Temmuz | Kayyım atamaları | 2 hafta (yorgun öfke) | Adana, Akdeniz vb. belediyelere tepki. | Hayır. İdari kararlar geri alınmadı, vesayet tartışmaları ve idari kadro değişiklikleri pekişti. |
| Eylül | İnternet/bant daraltma | 1 hafta (teknik öfke) | VPN kullanımı rekor kırdı, "sansür" etiketleri. | Hayır. Kısıtlamalar siyasi güvenlik gerekçesiyle periyodik hale geldi, sansür normalleşti. |
| Ekim | TFF hakem bahis skandalı | 3 hafta (sert öfke) | "Temiz futbol" talebi, şaibe iddiaları. | Evet. 152 hakem disipline sevk edildi, 67 hakeme hak mahrumiyeti verildi. |
| Kasım | Manisa otizmli öğrenciye şiddet | 1 hafta (çok yüksek) | Okul müdürünün şiddet görüntüsü infial yarattı. | Evet (Hızlı Sonuç). Müdür anında tutuklandı. MEB okullarda şiddete karşı genelge hatırlatması yaptı. |
| Kasım | İBB 2 bin 352 yıl iddianamesi | Devam ediyor | Siyasi öfke tazelendi, hukuki absürtlük vurgusu. | Belirsiz. Siyasi konsolidasyon arttı ancak hukuki süreç durmadı. |
| Aralık | TikTok'ta engelliye şiddet | 2 gün (anlık müdahale) | İçişleri Bakanlığı göreve çağrıldı. | Evet. Fail aynı gece gözaltına alındı ve tutuklandı. |
| Aralık | Bursa İnegöl okul şiddeti | 1 hafta (yüksek) | Müdür vekilinin öğrenciyi fırlatması tepki çekti. | Evet. Müdür vekili görevden uzaklaştırıldı, adli soruşturma başladı. |
| Aralık | Gözde Şeker / Leyla Zana olayı | 1 hafta (yüksek) | Gazeteciye yönelik cinsiyetçi/ırkçı linç. | Hayır. Yasal sonuç doğurmadı, ifade özgürlüğü tartışması alevlendi. |
| Aralık | Ankara Karataş Barınağı | Yıl sonu (çok yüksek) | "Ötanazi/katliam" iddiaları ve sızan görüntüler. | Evet. ABB Teftiş Kurulu soruşturma başlattı, barınak denetimleri sıkılaştırıldı. |
| Aralık | Ünlülere uyuşturucu operasyonu | 2 hafta (magazinel) | Ünlülere yönelik gözaltı haberleri. | Hayır. İfadeler alındı ancak sistemik bir değişiklik olmadı. |
2025 sosyal medya olayları, tepki analizi ve somut sonuçlar
Ankara'da Karataş Barınağı'nda hayvan katliamı
Dijital vatandaşlığın geleceği
2025'e ait verilerin bütüncül analizi, Türkiye'de "dijital vatandaşlık" kavramının rüştünü ispatladığını, ancak sınırlarını da keşfettiğini gösteriyor:
- Görünürlük = adalet denklemi: Raporun en çarpıcı bulgusu, adaletin tecelli etme hızının "görünürlükle" doğru orantılı olması. Manisa'daki otizmli öğrenciye şiddet, TikTok'taki engelli istismarı veya Karataş Barınağı olaylarında olduğu gibi; kanıtın video formatında olduğu ve viralleştiği durumlarda devlet refleksi 24 saatin altına indi. Sosyal medya, hantal bürokrasiyi "bypass" eden bir hızlandırıcıya dönüştü.
- Siyasetin bağışıklığı: Buna karşın, siyasi ve yargısal kararlarda (İmamoğlu davası, Kayyımlar), dijital öfke ne kadar büyük ve sürekli olursa olsun, merkezi iktidarın kararlarını değiştirmekte yetersiz kaldı. Siyaset kurumu, dijital tepkilere karşı "bağışıklık" kazanmış görünmekte. Bu durum, muhalif kitlelerde bir "öğrenilmiş çaresizlik" ve "yankı odası yorgunluğu" yaratma riski taşımakta.
- Ekonomik güç ve sınırları: 2 Nisan boykotu, tüketicinin örgütlendiğinde ekonomiyi %26 daraltacak bir güce sahip olduğunu gösterdi.
- Dijital klostrofobi ve sansür: 2025, yasakların yılı oldu. Discord, Roblox gibi platformların kapalı kalması ve haber sitelerine yönelik binlerce erişim engeli, kullanıcıları VPN gibi "arka kapıları" kullanmaya itmiş, devlet ile vatandaş arasındaki dijital güven sözleşmesini zedeledi.
2026 yılına devreden miras; sosyal medyanın sadece bir "deşarj alanı" değil, somut kanıtlarla desteklendiğinde bürokrasiyi harekete geçirebilen, ancak büyük siyasi rotaları değiştirmekte zorlanan hibrit bir "denetim mekanizması" olduğu yönünde.
Toplum, öfkesini daha stratejik kullanmayı öğreniyor, anlık parlamalar yerine sonuç odaklı (boykot gibi) eylemlere yönelme eğilimi gösteriyor.
Alıntılanan çalışmalar
- We Are Social-2025 Ekim Raporu - Güvenliweb.org.tr, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.guvenliweb.org.tr/dokuman-detay/we-are-social-2025-ekim-raporu
- Türkiye'nin Dijital Portresi: We Are Social 2025 Verileriyle Derin Bir Bakış - Minds2Lead, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://minds2lead.com/tr/blog/turkiyenin-dijital-portresi-we-are-social-2025-verileriyle-derin-bir-bakis/
- Doç. Dr. Ersin Diker Dijital Dünyayı Anlattı; “İyi Bir Sosyal Medya Okuryazarı Olmalıyız”, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.haber29.net/m/kultur-sanat/doc-dr-ersin-diker-dijital-dunyayi-anlatti-iyi-bir-sosyal-medya-h28656.html
- Facebook users in Turkey - January 2025 - Stats - NapoleonCat, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://stats.napoleoncat.com/facebook-users-in-turkey/2025/01/
- 18 Dakika Kuralı, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.nirvanasosyal.com/h-516-18-dakika-kurali.html
- Dijital pazarlamada dikkat ekonomisi: 47 saniye kuralı nedir? - İndigo Dergisi, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://indigodergisi.com/2025/11/dijital-pazarlamada-dikkat-ekonomisi-47-saniye-kurali/
- IX. ASC 2025 / SPRING CONGRESS - Academicianstudies, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://asc.academicianstudies.com/wp-content/uploads/2025/06/IX.-ASC-2025-Spring-CONGRESS-Proceeding-Book.pdf
- 2024’te Türkiye'de en çok hangi haberler engellendi?, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.yurttansesler.org/guncel/2024te-turkiye-de-en-cok-hangi-haberler-engellendi-h27836.html
- Report: Over 8,700 news articles censored in Turkey in 2024, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://bianet.org/haber/report-over-8-700-news-articles-censored-in-turkey-in-2024-314793
- Erişim engellerinin duyurulduğu EngelliWeb erişime engellendi - Bianet, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://bianet.org/haber/erisim-engellerinin-duyuruldugu-engelliweb-erisime-engellendi-276026
- EngelliWeb 2025 raporu: 63 saat sosyal medyaya erişilemedi - Gazete Oksijen, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://gazeteoksijen.com/turkiye/engelliweb-2025-raporu-63-saat-sosyal-medyaya-erisilemedi-259212
- Türkiye'de erişim engelleri: Veriler, kararlar ve örüntüler (2024–2025 ..., erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://hepsiveri.com/2025/10/turkiyede-erisim-engelleri-veriler-kararlar-oruntuler-2024-2025/
- "Yenidoğan çetesi" sanıklarından İlker Gönen cezaevinde hayatına son verdi, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.aa.com.tr/tr/gundem/yenidogan-cetesi-saniklarindan-ilker-gonen-cezaevinde-hayatina-son-verdi/3469042
- Fotoğraf, cezaevinde intihar eden 'Yenidoğan Çetesi' sanıklarından İlker Gönen'i mi gösteriyor? - Anadolu Ajansı, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.aa.com.tr/tr/teyithatti/aktuel/fotograf-cezaevinde-intihar-eden-yenidogan-cetesi-saniklarindan-ilker-goneni-mi-gosteriyor/1818726
- Otizmli öğrenciyi merdivenden iten okul müdürü tutuklandı - Bianet, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://bianet.org/haber/otizmli-ogrenciyi-merdivenden-iten-okul-muduru-tutuklandi-313462
- Müdür otizmli öğrenciyi merdivenlerden attı - YouTube, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.youtube.com/shorts/XCZKJBmCGQU
- Okul müdürü öğrenciyi yere fırlattı - YouTube, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.youtube.com/shorts/wuYovumYMU0
- Bazı basın yayın organları ve sosyal medya hesaplarında “Gaziantep'te Özel Engelli Bakım Merkezinde darp skandalı” başlığıyla yer alan haber ve paylaşımlara ilişkin basın açıklamamız, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.aile.gov.tr/basin-aciklamalari/bazi-basin-yayin-organlari-ve-sosyal-medya-hesaplarinda-gaziantepte-ozel-engelli-bakim-merkezinde-darp-skandali-basligiyla-yer-alan-haber-ve-paylasimlara-iliskin-basin-aciklamamiz/
- Başıboş köpeklerin saldırdığı Rana bebeğin ölümüyle ilgili soruşturma başlatıldı, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.trthaber.com/haber/turkiye/basibos-kopeklerin-saldirdigi-rana-bebegin-olumuyle-ilgili-sorusturma-baslatildi-900160.html
- Köpek saldırısında hayatını kaybetmişti: İki yaşındaki Rana'nın otopsi raporu çıktı - Diken, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.diken.com.tr/kopek-saldirisinda-hayatini-kaybetmisti-iki-yasindaki-rananin-otopsi-raporu-cikti/
- Köpek Saldırısında Ölen Rana Bebeğin Otopsi Raporu Tamamlandı - Memurlar.Net, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.memurlar.net/haber/1130245/kopek-saldirisinda-olen-rana-bebegin-otopsi-raporu-tamamlandi.html
- “Necla teyzeyi hayvan düşmanlığı öldürdü” - Bianet, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://bianet.org/haber/necla-teyzeyi-hayvan-dusmanligi-oldurdu-304685
- Ankara'da hayvansever Ülker Güleryüz yangında hayatını kaybetti! Korkunç iddia: Necla teyzeyi diri diri yaktılar - Son Dakika Haberleri - Hürriyet, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.hurriyet.com.tr/gundem/ankarada-hayvansever-ulker-guleryuz-yanginda-hayatini-kaybetti-korkunc-iddia-necla-teyzeyi-diri-diri-yaktilar-42700253
- Ankara'da Karataş Barınağı'nda hayvan katliamı - Bianet, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://bianet.org/haber/ankara-da-karatas-barinagi-nda-hayvan-katliami-314956
- Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nden rapor: Tüketim boykotunun etkisi oldu mu; vatandaş boykot hakkında ne düşünüyor? - T24, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://t24.com.tr/haber/toplum-calismalari-enstitusu-nden-rapor-tuketim-boykotunun-etkisi-oldu-mu-vatandas-boykot-hakkinda-ne-dusunuyor,1230937
- 2 Nisan boykotunun etkisi: Sonuçlar yayımlandı - Sözcü Gazetesi - Yandex, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://yandex.com.tr/gundem/business/rakamlar-konu%C5%9Ftu-2-nisan-2025-t%C3%BCketim-boykotu-ekonomide-yara-a%C3%A7t%C4%B1-1972990
- 2 Nisan boykotu, ne kadar etkili oldu? - Agos, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.agos.com.tr/tr/haber/2-nisan-boykotu-ne-kadar-etkili-oldu-32324
- 'Ezan ve Filistin ile dalga geçildi' iddialarına Uludağ Üniversitesi'nden açıklama: Bağlamından koparıldı | Gündem Haberleri - Yeni Şafak, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.yenisafak.com/gundem/ezan-ve-filistin-ile-dalga-gecildi-iddialarina-uludag-universitesinden-aciklama-baglamindan-koparildi-4697672
- Uludağ Boykot mu? Uludağ kimin? - Alternatif ürünler - Boykot.co, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.boykot.co/d/uludag
- 2025 trendi Labubu: Tatlı ama karanlık - InStyle Türkiye, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.instyle.com.tr/moda/labubu-tatli-ama-karanlik/
- Labubu çılgınlığı ile 2025'te 20 milyar dolar kazandı - Bigpara Haber, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://bigpara.hurriyet.com.tr/haberler/genel-haberler/labubu-cilginligi-ile-2025te-20-milyar-dolar-kazandirdi_ID1617132/
- TFF bahis oynadığını iddia ettiği 152 hakemi disipline sevk etti - Bianet, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://bianet.org/haber/tff-bahis-oynadigini-iddia-ettigi-152-hakemi-disipline-sevk-etti-313000
- TFF, bahis skandalında 152 hakemi PFDK'ya sevk etti - Üst klasman hakemlerin isimleri açıklandı | Transfermarkt, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.transfermarkt.com.tr/tff-bahis-skandalinda-152-hakemi-pfdkya-sevk-etti-ust-klasman-hakemlerin-isimleri-aciklandi/view/news/462200
- TFF Hukuk Müşavirliği, 152 hakemi "bahis oynama" gerekçesiyle PFDK'ye sevk etti, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://www.aa.com.tr/tr/futbol/tff-hukuk-musavirligi-152-hakemi-bahis-oynama-gerekcesiyle-pfdkye-sevk-etti/3729057
- hakem - Aposto, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://aposto.com/k/hakem
- Bahar Şahin: En büyük korkum Fenerbahçeli bir koca - T24, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://t24.com.tr/haber/bahar-sahin-en-buyuk-korkum-fenerbahceli-bir-koca,1285590
- Perihan Koca’dan Leyla Zana ve Gözde Şeker'e destek: Gazoz içip erkek erkeğe takılmaya devam edin, biz kazanacağız, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://t24.com.tr/amp/video/perihan-koca-dan-leyla-zana-ve-gozde-seker-e-destek-gazoz-icip-erkek-erkege-takilmaya-devam-edin-biz-kazanacagiz,67477
- Halk TV sunucusu Gözde Şeker’e yönelik saldırılara karşı hukuki süreç başlatıldı, erişim tarihi Aralık 26, 2025, https://kisadalga.net/haber/gundem/halk-tv-sunucusu-gozde-sekere-yonelik-saldirilara-karsi-hukuki-surec-baslatildi-1-136103
(HA)
