"Kürt sorunu" deyiminin neye ve kime hizmet ettiği konusunda çok da irdelenip üzerinde durulma ihtiyacı duyulmadı.
Ama önemli, hem de çok önemli. "Psikososyal" düzeyde önemli. Kavram kargaşası tartışması yaşatacak kadar önemli.
"Sorun olumsuzluğa, yoksunluğa gönderme yapar"
Sorunu sorun olarak tanımlamayı nesne üzerinden adlandırmakta bir sakınca olmadığını düşünüyorum. Örneğin "para sorunu" ifadesi paranın olmayışından ileri gelen ve yokluğu tanımlayan bir sorundur. Ya da "ulaşım sorunu" ifadesi belli nedenlerle aksayan bir hizmet sorununu işaret eder.
Bu tür ifadelendirilen sorunlar taraf yada karşı taraflılık hissi uyandıran sorunlar değillerdir. Yani "para sorunu" dendiğinde, sorunu yaratanın para olduğunu düşünmezsiniz.
Burada sorun denilen şey bir olumsuzluğa ve yoksunluğa gönderme yapar. Ancak bir kesimi ya da toplumsal bir katmanı nesne gibi düşünüp "sorun" sözcüğüyle yan yana anmak, o kesim yada toplumsal katmanın yaşanan sorunun mağduru değil, yaratıcısı ve öznesi olduğuna gönderme yapar.
Duygudaşlık kurularak çarpıklığın görülmesi sağlanabilir
Yine örneklendirecek olursak; "sokak çocukları sorunu" ifadesi sokakta yaşamakta olan çocuğun sorununda yaratıcısı olduğu yönlendirmesini yaparken, "sokağa itilmiş çocuklar sorunu" ifadesi, bu sorunun asıl yaratıcısı ve başlıca sorumlusunun çocuklar olmadığını anlatır.
Bu sözcükler sorunu adlandırmada yan yana kullanılarak verilecek mesaj bilinçaltımıza "kadın-sorun, çocuk-sorun, Kürt-sorun..." biçiminde yazılacaktır. Kadında "kadının insan hakları sorunu", çocukta "sokağa itilmiş çocuk sorunu" ifade biçimi ne kadar doğruysa, "Kürtlerin insan hakları sorunu" ifadesi de o kadar doğrudur.
İlk bakışta önemli gibi görülmese de, duygudaşlık kurularak çarpıklığın görülmesi sağlanabilir.
"Yıllardır yaşanmakta olan Türk sorunu" ifadesi sorunun yaratılması ve çözümünde Türkleri tek sorumlu olarak algılamamıza neden olmaz mı?
Tıpkı "deniz manzaralı ev" ilanlarında olduğu gibi. Evden görülen manzara hoştur ama denizden görülen evin yarattığı manzaraya ne demeli?
"Betonarme manzaralı deniz sorunu" sizce denizin yarattığı bir sorun mudur? (RA/KÖ)
