* Fotoğraf: Ahmet Bolat - İstanbul/AA
Bugün İstanbul’un Esenyurt ilçesi Kıraç'ta bulunan Evren Oto Sanayi Sitesi’nde bir fabrikada çıkan ve iki fabrikaya daha yayılan yangın, akıllara son dönemde artış gösterdiği söylenen fabrika yangınlarını getirdi.
Bazı patronların iflas yerine fabrikasını yakarak bankadan aldığı krediyi sigorta şirketinden tahsil ettiği iddiaları da bir süredir ileri sürülüyor.
Bu çerçevede döviz kurlarındaki artışın ivme kazandığı Ağustos ayından bugüne kadar gerçekleşen fabrika yangınlarını derledik.
Son 3 ayda 64 fabrika yangını
bianet olarak tespit edebildiğimiz kadarıyla* Türkiye genelinde 1 Ağustos-25 Ekim 2018 arasında, yani 86 günde 64 fabrikada yangın çıktı.
Kimya Mühendisleri Odası rakamlarına göre 2017’de 182 fabrikada yangın çıktı. 2018’in ilk altı ayında ise bu sayı 119’du. Temmuz ayında 21 yangın meydana gelirken, Ağustos’tan bu yana da 64 yangın yaşandı.
Yani 2018 yılının ilk 10 ayında en az 194 fabrikada yangın çıktı.
Son üç ayda, aylık ortalama 22 fabrikada yangın çıkarken, 2017’de aylık fabrika yangını ortalaması 15.
Bu yıl Ağustos’ta 21, Eylül’de 20, Ekim’de 23 fabrikada yangın çıkarken, geçen yıl aynı aylarda 12, 9 ve 11 yangın çıkmıştı.
Bu yıl Ağustos başından bu yana tespit edebildiğimiz fabrika yangınlarında iki kişi öldü, en az 15 kişi yaralandı.
Ağustos – 21 yangın* 2 Ağustos Sakarya – Geyve ilçesinde bir palet fabrikası. * 4 Ağustos Hatay - Derince Mahallesinde plastik kasa fabrikası. * 7 Ağustos Antep – Polyester fabrikası. 3 işçi yaralandı. * 8 Ağustos Maraş – Tekstil fabrikası. * 9 Ağustos Kocaeli - Başiskele ilçesinde bulunan atık yağ fabrikası. * 9 Ağustos İstanbul - Zeytinburnu Demirelli 2 Sanayi Sitesi'nde deri fabrikası. * 10 Ağustos Manisa - Muradiye Mahallesi'nde bulunan metal fabrikası. * 11 Ağustos İzmir - Çiğli ilçesindeki bir plastik fabrikası. * 13 Ağustos Muş – Bulanık ilçesinde mobilya fabrikası. * 14 Ağustos Sakarya – Arifiye ilçesi 1. Organize sanayi Bölgesi'nde inşaat ve yapı malzemeleri fabrikası. * 16 Ağustos Zonguldak - Ereğli ilçesinde, demir çelik fabrikası. * 16 Ağustos Antep - KÜSGET Sanayi Sitesi'nde terlik ve ayakkabı fabrikası. 2 işçi öldü. * 18 Ağustos İstanbul - Avcılar Firüzköy'de tekstil fabrikası. * 23 Ağustos İstanbul – Hadımköy'de deterjan hammadesi üretilen fabrika. * 24 Ağustos Konya - Karatay ilçesinde Mar-San Sanayi Sitesi'ndeki mobilya dekorasyon fabrikası. * 25 Ağustos İstanbul - Arnavutköy'de 3 bin metrekarelik alanda bulunan mobilya fabrikası. * 25 Ağustos Aydın – Nazilli ilçesinde incir işletme fabrikası. * 29 Ağustos Niğde – Organize Sanayi Bölgesi'nde iplik fabrikası. * 30 Ağustos İstanbul – Tuzla Organize Sanayi Bölgesi'nde katı atık deposu. * 31 Ağustos İstanbul – Başakşehir'de dört katlı çorap fabrikası. * 31 Ağustos Denizli – Merkezefendi ilçesinde mobilya fabrikası. |
Eylül – 20 yangın* 1 Eylül Konya – Sanayi Sitesi'ndeki plastik fabrikası. * 3 Eylül Denizli - Bozburun Mahallesi'nde bir nakliyat şirketine ait depo. * 6 Eylül İstanbul - Mermerciler Sanayi Sitesi'nde etiket üretiminin yapıldığı 6 katlı fabrika. * 8 Eylül Antep - Şehitkamil ilçesinde orman ürünleri fabrikası. * 9 Eylül İstanbul - Tuzla Deri Organize Sanayi Bölgesi'ndeki bir polyester fabrikası. * 11 Eylül Manisa - Turgutlu ilçesinde blok tuğla fabrikası. * 11 Eylül Ankara – Kazan ilçesinde kapı ve mutfak fabrikası. * 12 Eylül Bursa – İnegöl ilçesinde palet fabrikası. * 12 Eylül Mersin – Tarsus ilçesi Soysal Tarım İşletmesi. * 14 Eylül İstanbul – Bayrampaşa'da çorap fabrikası. * 15 Eylül Muğla – Dalaman ilçesinde kağıt fabrikası. * 16 Eylül Maraş - Dulkadiroğlu ilçesinde tekstil fabrikası. * 18 Eylül İstanbul – Maltepe'de çikolata fabrikası. * 23 Eylül Aydın – Germencik ilçesinde süt ürünleri fabrikası. * 23 Eylül Aydın – Kuyucak ilçesinde yem fabrikası. * 23 Eylül İstanbul – Zeytinburnu'nda demir kaplama fabrikası. * 24 Eylül İstanbul – Esenyurt'ta arabalar için klima üreten fabrika. * 25 Eylül Manisa – Turgutlu'da palet fabrikası * 26 Eylül Urfa - Eyyübiye ilçesinde tekstil fabrikası. * 26 Eylül İstanbul – Tuzla'da akü fabrikası. |
Ekim – 23 yangın* 3 Ekim Maraş – Tekstil fabrikası. * 4 Ekim İstanbul – Küçükçekmece'de boya fabrikası. * 4 Ekim İstanbul – Sefaköy'de tekstil fabrikası. * 4 Ekim Trabzon – Araklı ilçesi süt ürünleri fabrikası. * 5 Ekim Adana – Çırçır fabrikası. 10 işçi yaralandı. * 6 Ekim İstanbul – Ümraniye'de kozmetik fabrikası. * 6 Ekim İstanbul – Bayrampaşa'da plastik fabrikası. * 7 Ekim Antalya - Döşemealtı ilçesindeki plastik kasa imal eden fabrika. * 9 Ekim Sivas - Organize Sanayi Bölgesi'nde mermer fabrikası. * 10 Ekim İzmir - Aliağa Organize Sanayi Bölgesinde yağ fabrikası. * 10 Ekim Tekirdağ – Malkara'da lastik geri dönüşüm fabrikası. * 10 Ekim Kocaeli - Başiskele ilçesinde geri dönüşüm fabrikası. * 11 Ekim Bolu - Abant Tabiat Parkı yolunda su dolum fabrikası. * 12 Ekim Kırıkkale – Organize Sanayi Bölgesi'nde mobilya fabrikası. * 13 Ekim Kocaeli – Darıca ilçesinde palet fabrikası. * 15 Ekim Antep - 5'inci Organize Sanayi Bölgesi'ndeki bir tekstil fabrikası. * 16 Ekim İstanbul – Başakşehir'de çorapçılar sanayi sitesinde bulunan bir fabrika. * 17 Ekim Bursa - Nilüfer ilçesinde Kayapa Sanayi Sitesi'nde bir plastik atık geri dönüşüm fabrikası. * 17 Ekim İstanbul – Sultangazi'de boya fabrikası. * 19 Ekim Mersin – Toroslar ilçesi tekstil fabrikası. * 21 Ekim Ankara – Ayaş yolunda mobilya fabrikası. * 21 Ekim Hatay - Narenciye paketleme fabrikası. |
Sigortalar Birliği bilgi istemişti
Yaşanan yangınlar nedeniyle patronların iyi niyetli olup olmadığı konusunda soru işaretleri artınca Türkiye Sigorta Birliği, üyelerinden Eylül başında bilgi istemişti.
Sabah gazetesinde 7 Eylül’de yayınlanan bir habere göre, sigortacılardan yapılan açıklamada şöyle denilmişti:
"Kredi borcunu ödeyemeyince iflas yerine fabrikasında yangın çıkarmayı tercih edenlerin olduğunu tahmin ediyoruz. Çünkü krediyi ödeyemeyince banka fabrikaya icraya gelecek. Fabrika icradan satılsa ilk ihalede belirlenen değer en fazla yüzde 60 oluyor. Genelde bu değerden satış olmuyor. İkinci ihalede biçilen değer yüzde 40 oluyor ve bu değerden satış gerçekleşiyor.
“Bu yöntemle 100 milyon dolarlık bir fabrika 40 milyona satılıyor. Bankalar da satış bedelinin üzerindeki kredi alacakları için patronların diğer malvarlıklarına yöneliyor.
“100 milyon dolarlık bir fabrikayı bu bedelle sigortalatan patron herhangi bir yangın durumunda sigortadan en az 75 milyon dolar alabiliyor. Hem de diğer varlıklarında bir risk oluşmuyor. Hatta birçok fabrika sahibinin aradan sıyrılarak bankaya ‘Sigorta şirketi ile görüşün. Alacağınızı onlardan tahsil edebilirsiniz’ dediği de belirtiliyor.
“Sigorta şirketleri 1 milyon TL'lik fabrikayı 3-4 bin liraya sigortalıyor, ancak bir yangın durumunda 1 milyon TL'yi kanunlar gereği ödemek zorunda kalıyor.
“Özellikle üretim yapanlar mallarını satamayınca yangın çıkarıp sigortadan para almak istiyor.”
“Sigortacılar ödüyor”
Hürriyet’ten Noyan Doğan’da 9 Temmuz 2018 tarihli köşesini konuya ayırmıştı:
“(…) Konuştuğum tüm sigortacılar, ekonomide sıkıntıların yaşandığı dönemlerde fabrika ve depo yangınlarında artış gözlemlediklerini söylediler. Malını satamayan, malı uzun süre elinde kalan işyeri sahiplerinin kasten yangın çıkararak, sigortadan para alma yoluna gittiklerinden bahsettiler.
“Darboğaza giren ve tesisine alıcı bulamayanların son çare olarak, ‘kaybedecek bir şeyim kalmadı’ deyip, sigortadan para almak için sahte hasar yoluna başvurduklarını da anlattılar.
“Yangının, sigortadan para almak için bilerek mi çıkartıldığı tespit edilemiyor mu? Bunu sigortacılara sordum. Tespitinin ve ispatının çok zor olduğunu söylediler.
“İspatı zor olduğu için de sigortacılar, sahte hasar şüphesi olsa da tazminatı ödemek durumunda kalıyor…”
Tekin “Zarar eden fabrikalar yanıyorsa incelenmeli” demişti
CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin, ağustos sonunda yaşanan fabrika yangınlarını meclis gündemine taşımıştı.
Tekin, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, “Yangınlar genelde zarar eden fabrikalarda çıkıyorsa, bunun mutlaka incelenmesi gerekiyor” demişti. (EKN)
* Rakamlara Google News üzerinden yaptığımız taramalarla ulaştık.
_132.jpg)
