Manisa’nın Soma ilçesinde 301 madencinin ölümüyle sonuçlanan iş cinayetiyle ilgili kurulan Meclis Araştırma Komisyonu’nun başkanı, AKP Aksaray Milletvekili Ali Rıza Alaboyun, “kazanın kömürün çıkartıldığı yerde tavanın çökmesi sonucu galeriye dolan gazın yanması ile meydana geldiğini” açıkladı.
13 Mayıs’taki olayla ilgili 21 Mayıs’ta kurulan komisyon çalışmalarını tamamladı, bugün de komisyon’un çalışmalarıyla ilgili basın toplantısı düzenlendi. Basın toplantısında konuşan Alaboyun şu bilgileri verdi:
* Komisyon çalışmaya 4 Haziran 2014’te başladı. Komisyonda 23 uzman görevlendirildi.
* Meclis’te 17 toplantı, üçü kaza yerinde olmak üzere dört inceleme yapıldı.
* Rapor yazım süreci yaklaşık 60 gün sürdü, ilk taslak rapor 22 Ekim’de yapılan toplantıda Komisyon üyelerinin bilgisine sunuldu.
* Nihai rapor ise yapılacak eklerin ardından Aralık ayının ikinci haftasında TBMM Başkanına sunulacak.
“Bu kömürden vazgeçemeyiz”
Maden kazasının meydana geldiği bölgede 600 milyon ton kömür olduğunu ve Türkiye’nin böyle bir kömürden vazgeçmesinin mümkün olmadığını söyleyen Alaboyun olayın nasıl gerçekleştiğini şöyle anlattı:
“Kömür iki tane gaz üretiyor, biri karbonmonoksit diğeri metan. Karbonmonoksit 1.2 yoğunluğunda, metan 0.7 yoğunluğunda. Metan üstlerde birikiyor, karbonmonoksit en altta. Bizim tahminimiz tavan oturunca önce karbonmonoksit, ardından da metan galeriye giriyor, tahrik motorundan metan gazı ateşlenince böylesine bir felaketle karşı karşıya kalıyoruz.”
“Kaza anında 5-6 kat metan artışı var ve metan yanmaya başlamış. Pano arkasındaki sağlam tavanın göçmesi ile galeriye önce beyaz ve yoğun bir duman geliyor, arkasından siyah duman ve yangın, kazanın ana nedenini oluşturan şey budur.”
“Soruşturmadan kaçtık, tespit yaptık”
Alaboyun, bir gazetecinin “Sorumlu kim?” sorusuna şu cevabı verdi:
“Bizim amacımız birisini suçlamak ve savunmak değil. Biz anayasanın bize verdiği yetki çerçevesinde bir araştırma komisyonu olarak ortaya çıktık. Buradaki boşlukların mutlaka ele alınıp incelenmesi lazım, bir daha olmaması lazım.”
“Raporumuzda işletmenin bazı eksiklerini de yazdık. Kişileri suçlayacak boyutta değiliz. Sorumlu aramak için kurulmuş bir komisyon değiliz. Savcılık bu raporu okursa buradan soracağı çok şeyler çıkacaktır.”
“Biz burada bir daha böyle bir kaza olmaması için bir tespitte bulunduk. C panosunda bu kaza olmasıydı yukarıda M panosunda olacaktı bu kaza. Bu tespit çok önemliydi.”
“Burada bulduğumuz veriler tamamen teknik veriler, soruşturmaya yönelik veriler olmadığı için soruşturma üslubundan kaçtık, biz bir tespit yaptık.”
“Bu tabiat bir kanunu değil, raporumuz iyi incelenirse bazı yerlerde ihmal olduğu ortaya çıkar.” (AS)
Denetleme sorunu var |
Alaboyun, iş cinayetinin meydana gelmesiyle birlikte ortaya çıkan sorunları da şöyle sıraladı: * Madencilik sektörüne yön verecek kalıcı ve günün koşullarına uygun bir madencilik politikasının oluşturulamaması, * Türkiye madenciliğinin gelişmesini sağlayacak bilimsel araştırma kapasitesi eksikliği, havza madenciliği gibi sektöre bütüncül yaklaşım eksikliği, * işyeri İSG organizasyonu tarafından yapılan denetimden kaynaklanan sorunlar, * kamuda görev ve yetki dağılımından kaynaklı denetim sorunları, * can ve mal güvenliği bakımından işletme projesi inceleme ve projeye uygun faaliyetler yürütülüp yürütülmediğinin denetimi, mevzuattaki eksiklikler, * denetim elemanı kadrosu olmaması, denetim yapan personelin eğitiminin bulunmaması, maden işletmesi faaliyete başladıktan sonra faaliyetlerin İSG yönünden denetimi, mevzuattaki eksiklikler, * teftiş sürelerinin yetersizliği, * ifade alımında yaşanan sorunlar, aldatmaya yönelik faaliyetler, * işverenin üretim zorlaması, yatırımlardan kaçınma, işverenin İSG tedbirlerine önem vermemesi, * üretim yöntemi, ocak tasarımı ve işletmecilikten kaynaklanan sorunlar, * risk değerlendirme ve yönetim sisteminin yetersiz olması, * 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuattan kaynaklanan sorunlar, * 3213 sayılı Maden Kanunu ve ilgili mevzuattan kaynaklanan sorunlar, * eğitimsizlik, * rodövans ve hizmet alımında mevzuat boşluğu, * taşeron uygulaması, * İSG kültürünün olmaması, * madenciliği bilmeyen arama kurtarma ekiplerinden kaynaklı sorunlar, * erken uyarı sistemi sorunu, * yeraltında bilgisiz ve yetersiz kişilerin olmasından dolayı oluşan kaos ve hayati risk, * geri hizmetlerde eksiklik. |
