Dünya KOAH Günü, dünya çapında sağlık profesyonellerinin ve hastaların Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı ile ilgili farkındalığını artırmak, bilgi paylaşmak ve dünya çapında KOAH'ın yükünü azaltmanın yollarını tartışmak amacıyla, Türkiye’nin de üyesi bulunduğu uluslararası bir organizasyon olan GOLD (The Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease -Obstrüktif Akciğer Hastalıklarına Karşı Küresel Girişim) tarafından her yıl 16 Kasım gününde düzenleniyor.
Bu yıl 16 Kasım 2022’deki Dünya KOAH Günü kapsamında Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) KOAH Çalışma Grubu tarafından yapılan basın açıklamasında, hastalıktan korunmanın ve erken tanının önemine dikkat çekildi ve “Nefesinizin Kıymetini Bilin” mesajı verildi.
Koah tanısı sft ile konulabilir
TÜSAD KOAH Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Onur Turan tarafından yapılan açıklamada, solunum sistemiyle ilgili nefes darlığı, öksürük, balgam çıkarma gibi kalıcı yakınmalarla seyreden KOAH’ın yaygın, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir akciğer hastalığı olduğuna dikkat çekilerek, şu bilgilere paylaşıldı:
- · Dünyada 300 milyonu aşkın KOAH hastası olduğu öngörülüyor. Yılda yaklaşık 3 milyon kişinin ölümüne neden olan KOAH, tüm dünyadaki ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada yer alıyor.
- · KOAH oluşumunda başlıca risk faktörü tütün ve tütün ürünleri kullanımı olmakla birlikte, hava kirliliği, biyomas (özellikle evlerde kullanılan odun, tezek gibi yakıtlardan çıkan duman), çeşitli gaz ve tozlara çevresel veya mesleki maruziyet de önemli risk faktörlerini oluşturuyor.
- Bu maruziyetlerin bulunduğu kişilerde nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarma gibi şikayetlerin ortaya çıkması KOAH tanısını akla getiriyor. Bu tanı, basit bir şekilde kısa sürede gerçekleştirilebilecek bir test olan solunum fonksiyon testi (SFT) ile konulabiliyor.
- · KOAH tanısı alan bir kişide ilk yapılması gereken, sigaranın bırakılması veya zararlı toz ve gaz gibi risk faktörlerine maruziyete son verilmesidir. Ayrıca dengeli ve sağlıklı beslenmek, düzenli günlük fiziksel aktivite yapmak KOAH hastaları için yapılması gereken davranışlar arasında yer alıyor.
İnhaler tedavi ve pulmoner rehabilitasyon önemli
Turan, açıklamasında KOAH tedavisinde hekim tarafından hastaya başlanılan nefes açıcı “inhaler” tedavinin önemini vurgulayarak, şu hatırlatmaları yaptı:
“İnhaler tedavi, hava yollarındaki daralmayı azaltıp hastanın rahat nefes alıp vermesine yardımcı olacaktır. Hastaya başlanılan inhaler tedavinin doğru kullanılması çok önemli olup, hastaların hekimlerinden cihazın kullanımını ayrıntılı şekilde öğrenmeleri tedaviden alınacak yanıtı arttıracaktır. İnhaler tedavinin yanı sıra doğru nefes alma tekniklerini öğrenmek, nefes darlığını azaltmak, solunum kaslarını geliştirmek için pulmoner rehabilitasyon tedavi seçeneği de hekim tarafından önerilebilmektedir.”
Koah için alınabilecek koruyucu tedbirler
Hastalıklardan korunmanın KOAH tedavisinin önemli bir bileşeni olduğunu aktaran Turan, KOAH için alınacak koruyucu tedbirleriyse şöyle sıraladı:
- · KOAH’ta erken tanı, hastalığa bağlı yaşanacak sorunları aza indirgeyecek, ölüm oranını azaltacaktır. Bu nedenle, 40 yaş üstü, sigara içen veya içmiş (veya çevresel / mesleki maruziyet yaşayan) kişilerde başta efor ile gelişen nefes darlığı, öksürük ya da balgam yakınmalarından birinin olması KOAH varlığının habercisi olabilir. Bu tanımlamaya uyan vatandaşlarımızın en yakın göğüs hastalıkları hekimine başvurması ve KOAH varlığı açısından araştırılması gerekiyor.
- · Hastalığın seyrini kötüleştiren, ölümlere neden olabilen durum hastalıkta alevlenme gelişmesidir. Enfeksiyona bağlı alevlenmelerin önüne geçebilmek için, kalabalık ortamlardan uzak durulması, gereken durumlarda maske takılması, grip, zatürre ve COVID aşılarının olunması önerilmektedir.
- · KOAH tanısı konulduğunda genellikle kalp hastalıkları, tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı gibi ek hastalıklar çoğunlukla eşlik etmektedir. Bu nedenle şikâyetiniz olduğunda ilgili branş hekiminizden randevu almanızı eğer tanılı iseniz eşlik eden hastalıklarınızın da tedavi ve takiplerini düzenli olarak yaptırmanızı tavsiye ediyoruz.
- · Kalıcı bir hastalık olan KOAH’ın gelişmesini önlemek, akciğerlerinizi korumak için sigara ve tütün ürünleri kullanmayın, kirli ve tozlu ortamlardan uzak durun.
- · Hepsinden önemlisi, yaşamınızın değerini anlamak için nefesinizin kesilmesini beklemeyin, nefesinizin kıymetini bilin.
TÜSAD hakkında
Göğüs hastalıkları alanında ülkemizin ilk bilimsel meslek kuruluşu olarak 22 Haziran 1970 yılında İstanbul’da kurulan Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD), halen Türkiye genelindeki 5.000’e yakın üyesi ile “halkın akciğer sağlığını korumak” amacı doğrultusunda çalışmalarını sürdürüyor.
Toplumsal ve mesleki eğitimi, araştırmaları destekleyerek halk sağlığının korunmasına yönelik faaliyetler yürüten TÜSAD, “Tükenmeyen bir nefesle” sloganı ile 52 yıllık geçmişinde 44 ulusal kongre, sayısız bilimsel toplantı, sempozyum, iki dünya kongresi ile bilinçlendirme ve farkındalık projelerine imza attı.
(EMK)
