Solda Temsil Boşluğu Var
Örneğin:
* Anadilde yayın yasağının kaldırılmasını öngören anayasa değişikliğini de yüzde 44'ü olumlu bulmaktadır.
* Şimdiye kadar dünyada terörizme hangi ülkelerin destek verdiği konusunda Türk kamuoyu ABD'yi ilk sıraya oturtmaktadır.
*Toplumun yarıdan fazlası (yüzde 62), bu terör saldırısından sonra uluslararası düzeyde teröre karşı daha etkili bir mücadelenin başlatılacağını, bu mücadelenin de bireysel özgürlükleri daraltıcı yönde etkileyeceğini (yüzde 50) düşünmektedir.
* ABD'ye yapılan saldırının ardından ABD'nin Afganistan'a askeri müdahalede bulunmasını toplumun sadece yüzde 23'ü doğru bulmaktadır.
* Toplumun yarıdan fazlası (yüzde 52) parti kapatmanın zorlaştırılmasını öngören anayasa değişikliğini olumlu karşılamaktadır.
* Toplumun yüzde 93'ü Türkiye'de yaygın olarak rüşvet alınıp verildiğini düşünmekte, yüzde 40'ı da bizzat rüşvet vermek zorunda kaldığını belirtmektedir.
Partiler ve seçmen
* Kararsız ve hiçbir partiye oy vermeyeceğini belirten seçmenin oranı halen yüzde 45 civarındadır.
*Bu seçmene hangi partiyi kendine yakın bulduğu sorulduğunda yüzde 80'inden fazlası yine hiçbir partiyi kendine yakın bulmadığını belirtmektedir.
* Hükümetin Eylül ayı performansı, toplumun yüzde 88'i tarafından başarısız bulunmaktadır.
* Ülke sorunlarının çözümü için erken seçim talebinin arttığı gözlenmektedir. Seçmenin yüzde 41'i erken seçim istemektedir.
* Mevcut koalisyon hükümetinin aynen veya kabine değişikliği ile devam etmesini veya bugünkü Meclis'ten yeni bir hükümet kurulmasını isteyenlerin oranı yüzde 17 civarındadır.
* Seçmenin yüzde 21'i yeni bir sağ parti, yüzde 39'u da yeni bir sol partiye ihtiyaç olduğunu düşünmektedir.
Yüzde 40'a yakın seçmenin, solda bir temsil boşluğunun olduğunu düşünmesi dikkate değer bir bulgudur. Böyle bir beklentinin ortaya çıkmasında DSP'deki önemli düşüşün etkisinin olduğu söylenebilir.
Ekonomik Kriz
* Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş'in performansında önceki aylara göre büyük bir düşüş gözlenmektedir. Seçmenin sadece yüzde 23'ü Kemal Derviş'i başarılı bulmaktadır. Bu oran Ağustos ayında yüzde 37 idi.
* Seçmenin üçte birinden daha azı (yüzde 27) Kemal Derviş'in ekonomiden sorumlu devlet bakanı olmasıyla birlikte uygulamaya konan yeni ekonomik programın tam uygulanması halinde ekonominin düzeleceğine inanmaktadır.
* Dövizdeki dalgalanma ve döviz fiyatlarındaki değişim yakından izlenmektedir. Doların değer kazanmaya devam edeceği beklentisi oldukça yüksektir.
* Toplumun yarıdan fazlası ABD dolarının yıl sonu fiyatının 2 milyon Türk Lirasını aşacağını beklemektedir.
* Ekonomik krizle, toplumun üçte birinin aile veya yakın akraba fertlerinden birisi işini kaybetmiştir.
* Yaklaşık üçte biri de kaybetme korkusu yaşamaktadır. Aile fertleri arasında iş arayanların oranı da yaklaşık yüzde 45'tir.
11 Eylül Terörist Saldırısı ve Sonrası
* Seçmenin yüzde 80'i için Eylül ayının en önemli olayı, 11 Eylül 2001 tarihinde Amerika Birleşik Devletlerinde gerçekleştirilen terörist saldırıdır. Ülkedeki ekonomik kriz ikinci sırada olmakla birlikte, önemini sürdürmektedir.
* Seçmenin yüzde 78'i ABD'ye yapılan saldırıyı olumsuz karşılamaktadır. Yüzde 13 dolayında da bu saldırıları olumlu karşılayan kesim bulunmaktadır.
* Toplumun yüzde 20'si bu saldırının arkasında ABD içi güçlerin bulunduğunu düşünmektedir. Bunu yüzde 13 ile Usame Bin Ladin ve yüzde 8 ile uluslararası terör örgütleri, yüzde 7 ile Taliban ve yüzde 6 ile İsrail izlemektedir.
* Şimdiye kadar dünyada terörizme hangi ülkelerin destek verdiği konusunda Türk kamuoyu ABD'yi ilk sıraya oturtmaktadır.
* Her dört kişiden biri geçmişteki uygulamalarında ABD'nin teröre destek verdiğini düşünmektedir. Bunu küçük farklarla Irak, Almanya, Suriye ve İran izlemektedir.
*Toplumun yarıdan fazlası (yüzde 62), bu terör saldırısından sonra uluslararası düzeyde teröre karşı daha etkili bir mücadelenin başlatılacağını, bu mücadelenin de bireysel özgürlükleri daraltıcı yönde etkileyeceğini (yüzde 50) düşünmektedir.
* ABD'ye yapılan saldırının ardından ABD'nin Afganistan'a askeri müdahalede bulunmasını toplumun sadece yüzde 23'ü doğru bulmaktadır. Toplumun yüzde 26'sı, Türk Hükümetinin Amerika'ya tam destek vermesini olumlu bulmaktadır. Aynı oranda da muhtemel bir operasyonda ABD'ye üslerin kullandırılmasına olumlu bakılmaktadır.
* Toplumun sadece yüzde 8'i muhtemel bir savaşa asker gönderilmesine taraftardır.
* Sözkonusu terör olayından sonra Afganistan'daki Taliban yönetiminin tutumunu toplumun yüzde 36'si doğru bulmaktadır.
Avrupa Birliği'ne Üyelik ve Anayasa Değişikliği
* Toplumun yüzde 75'i AB'ye üyeliğe taraftar olduğunu belirtmektedir.
* AB'ye üyelik sürecinde önemli düzenlemelerden birisi olan anayasa değişikliği paketinin içeriği konusunda toplumun sadece yüzde 28'i tam bilgi sahibidir. Meclis'te söz konusu anayasa değişikliği paketinin görüşüldüğü günlerde toplumun büyük kesimi yeterli bilgiye sahip olmadığını belirtmektedir.
* Toplumun yarıdan fazlası (yüzde 52) parti kapatmanın zorlaştırılmasını öngören anayasa değişikliğini olumlu karşılamaktadır.
* MGK'nın hükümet üyelerinin sayısının artırılmasını öngören anayasa maddesi değişikliği toplumun yüzde 44'ü tarafından olumlu karşılanmaktadır.
* Savaş durumu ve terör suçları hariç, diğer suçlar için idam cezasının kaldırılmasını öngören anayasa değişikliği toplumun yüzde 46'si, anadilde yayın yasağının kaldırılmasını öngören anayasa değişikliğini de yüzde 44'ü olumlu bulmaktadır.
* Toplumun yüzde 43'ü mevcut anayasa değişikliğinin Türkiye'nin demokratikleşmesi ve bireysel özgürlüklerin genişletilmesine katkıda bulunacağını düşünmektedir.
Üzeyir Garih Cinayeti
* Üzeyir Garih cinayeti üzerinden iki ay geçmesine rağmen toplumun yüzde 75'i cinayetin halen tam olarak aydınlatılamadığını düşünmektedir.
Başörtüsü Yasağı
Yeni öğretim yılında İlahiyat Fakültelerinde uygulanan başörtüsü yasağı toplumun sadece yüzde 23 tarafından olumlu karşılanmaktadır.
Rüşvet
Toplumun yüzde 93'ü Türkiye'de yaygın olarak rüşvet alınıp verildiğini düşünmekte, yüzde 40'ı da bizzat rüşvet vermek zorunda kaldığını belirtmektedir.
En Beğenilen Yarışma Programı
En beğenilen TV yarışma programları arasında "Kim 500 Milyar İster" ilk sırada yer almaktadır. Toplumun yüzde 57'si bu yarışma programını beğendiğini ifade etmektedir. Bunu, "Kim Gitsin", (yüzde 3.7) "Biri Bizi Gözetliyor", yüzde 2.4) "Çarkıfelek" (yüzde 2.3) ve "En Zayıf Halka" (yüzde 1.2) izlemektedir.
En Beğenilen TV Dizisi
TV'de en çok beğenilen diziler arasında ilk sırayı yüzde 7.2 ile "Dadı" almaktadır. Bunu Yüzde 5 ile "Maria", yüzde 4.8 ile "Yılan Hikayesi" ve yüzde 3.5 ile de "Deli Yürek" izlemektedir.
Şans Oyunları
* Toplumun yaklaşık yüzde 42'si şans oyunu oynamaktadır.
* Şans oyunlarından en çok "sayısal loto" (yüzde 27) ilgi görmektedir. Bunu milli piyango, (yüzde 6) kazı kazan, (yüzde 3.2) at yarışı, (yüzde 3.2.) spor toto ve spor loto (yüzde 2.4) izlemektedir. Yarıdan fazlası ise herhangi bir şans oyunu oynamamaktadır.
Yaşam memnuniyeti ve gelecek ümidi
* Toplumun yaklaşık yüzde 26'si hayatından memnun olduğunu belirtirken, yaklaşık yüzde 31'i memnun değildir.
* Gelecekten ümitli olanların oranı yaklaşık yüzde 26, ümitsiz olanların oranı ise yüzde 33 civarındadır. (NU)