Sokak kütüphaneleri yayılıyor
Dünyanın önemli merkezlerinde okuma kültürünü geliştirmek, ücretsiz kitaba ulaşmak, kültürel bir topluluk duygusu geliştirmek ve şehirde yaşayanları edebiyat keyfi için kamusal alanlarda bir araya getirmek üzere tasarlanan sokak kütüphaneleri, ilginç ve dikkat çekici tasarımlarla yayılıyor.
Bigumigu'nun derlediği haberde sokak kütüphanelerinin en yenilerinden biri Berlin'de dijital tasarım stüdyosu Ulises tarafından hayata geçirildi. Midjourney kullanarak durakları ve bankları sokak kütüphanelerine dönüştüren bir konsept tasarım yaratıldı.
"Cultural Constellations" adlı bu seride; yarı saydam şişirilebilir PVC'den yapılmış raflar; otobüs durağı, bank gibi bir dizi kamusal alana entegre edilmiş.
Tasarımın yarı saydam olması, içeriye bol miktarda doğal ışığın girmesini sağlıyor ve okuyucular için davetkar bir atmosfer yaratıyor. Ayrıca, yerel sanatçıların ve yazarların çalışmalarını sergilemeleri için bir platform olarak da hizmet ediyor.
Bisikletli kütüphane
ABD'nin Oregon eyâletinde ise sokakta yaşayan insanlar için Bisikletli Kütüphane tasarlandı. Adı Street Books olan kütüphane, kimlik ve adres bilgisi vermeden kitap ödünç alınabilen mobil bir kütüphane.
2011'de çalışmalarına başlayan Street Books, 2 farklı bölgeye hizmet götüren 1 kütüphaneciyle çıktığı yolculuğunda bugün 8 kütüphaneciye ve 2 bisiklete kavuşmuş durumda. Kütüphane yavaş da olsa büyümeye devam ediyor. Üyelere yalnızca resmi bir tane Street Books kartı veriliyor. Dolayısıyla güven üzerine kurulu bir sistem. Street Books, resmi bir kâr amacı gütmeyen kuruluş olduğundan, destekçiler vergi indiriminden de faydalanabiliyor.
40 bin ücretsiz mini sokak kütüphanesi
Tasarımcı ve mimarların geliştirdiği bir diğer kütüphane ise Amerika Birleşik Devletleri'nde kâr amacı gütmeyen Little Free Library tarafından yaygınlaştırılıyor. Her sokağa mini bir kütüphane kazandırmayı ve bu kütüphanelerde ücretsiz kitap değiş tokuşu yapılmasını amaçlayan sosyal proje Little Free Library dünya genelinde yayılmaya devam ediyor. Proje şu anda dünyaya 40 bin kütüphane kazandırmış durumda.
Hem çocuklar hem de uzun boylular için
"Bir kütüphane tasarla, bir topluluk inşa et" başlığıyla 2016 yılında yarışma düzenlemişti. Little Free Library yerel temsilcilerinin tasarımlardan temel beklentileri arasında; kolay kurulum, geceleri erişilebilir olma, hem çocuklara hem de uzun boylu yetişkinlere hizmet verebiliyor olma, su geçirmezlik, görsel olarak ilgi uyandırma gibi özellikler var.
Park ortasında minyatür kütüphane
Orijinal kütüphane fikirlerinden biri de Toronto'da Newmarket'ta. Bir parka yerleştirilen küp formundaki yapının kanatları açıldığında minyatür bir kütüphaneye dönüşüyor. Kanadalı tasarım stüdyosu Atelier Kastelic Buffey imzalı kübik formlu "The Story Pod", açıldığında minik, ahşap raf ve oturma alanlarına sahip, halka açık bir kütüphaneye dönüşüyor.
Story Pod, halkı okumaya teşvik etmek amacıyla, parklardaki boş alanlara yerleştirilip, park sakinlerinin faydalanabileceği bir alan olarak düşünülmüş. Kütüphaneden kitap almak için herhangi bir üyelik gerekmiyor. Kitapları dilediğinizce alıp götürebiliyorsunuz. Kullanıcılardan beklenen, aldıkları kitapları geri bırakırken, kendi kütüphanelerinden de zaman zaman kitap bağışlamaları.
(SYZ/AÖ)