Suriye’nin güneyindeki Dürzi nüfusun yoğun olduğu Süveyda vilayetinde, 13 Temmuz’da başlayan ve Arap aşiretlerinin saldırılarıyla tırmanan gerilim, bu sabah ateşkesin yürürlüğe girmesiyle sona erdi.
Londra merkezli muhalif Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin (SOHR) haberine göre, anlaşma; farklı vilayetlerden gelen Bedevi Arap aşiretlerine mensup silahlı grupların tamamen çekilmesini ve Savunma ile İçişleri bakanlıklarına bağlı tüm unsurların Süveyda’nın idari sınırlarından geri çekilmesini öngörüyor. Ayrıca, gelecekte hiçbir askeri gücün Süveyda’ya girişine izin verilmemesi şart koşuluyor.
DÜRZİLER STATÜKOYU KABUL ETMİYOR
Süveyda Askeri Meclisi: "Stratejik eksenlerin çoğunun kontrolünü ele geçirdik"
Anlaşmada ayrıca; Süveyda’ya tıbbi, gıda ve sağlık yardımlarının ulaştırılmasına izin verilmesi ve yaşananlara ilişkin uluslararası bir soruşturma komitesi kurulması konusunda da mutabakata varıldı.
Suriye Dışişleri Bakanlığı, hükümet tarafından gönderilen insani yardım konvoyunun Süveyda’ya girişine izin verilmediğini duyurdu. Suriye’nin resmi haber ajansı SANA’nın aktardığı bakanlık açıklamasında, “Bugün, Hikmet el-Hicri’ye bağlı yasadışı silahlı milisler, üç Suriye hükümeti bakanı ve bir valinin de bulunduğu konvoyun girişini bir kez daha engelledi. Sadece sınırlı sayıda Suriye Arap Kızılayı aracının geçişine izin verildi,” denildi. Açıklamada ayrıca, yaşanan durumun “ciddi güvenlik sonuçları doğurabileceği” uyarısı yapıldı.
Dürzilerin ruhani liderlerinden Şeyh Hikmet el-Hicri liderliğindeki Dürzi Ruhani Başkanlığı ise hükümete bağlı ordu ve güvenlik güçleri ile milis unsurların Süveyda’ya bağlı tüm belde ve köylerden tamamen çekilmesini istiyor. Ayrıca, anlaşmanın başarıya ulaşabilmesi için sürecin uluslararası garantörler tarafından denetlenip güvence altına alınmasını şart koşuyor.
Bedevi aileler kenti terk ediyor
Anlaşma ayrıca, Suriye hükümetinin Bedevi aşiret mensuplarını doğrudan tahliye ettiği ilk vaka olarak kayda geçti. SOHR’a göre bu durum, savaş yılları boyunca Suriye’nin diğer bölgelerinde yaşanan zorunlu tahliyeleri hatırlattı.
Süveyda’dan tahliye edilen Bedevi aileleri taşıyan otobüsler Dera vilayetine ulaştı. Güvenlik güçleri, Süveyda’nın kuzey kırsalında, Süveyda-Şam ve Süveyda-Dera yollarında yoğun şekilde konuşlandı.
Süveyda Valiliği İç Güvenlik Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Ahmed el-Dalati SANA’ya yaptığı açıklamada, “Süveyda Valiliği’nden ayrılmak isteyen herkesin güvenli bir şekilde çıkışını sağlama konusundaki tam kararlılığımızı teyit ediyoruz,” dedi.
Tuğgeneral El-Dalati ayrıca, Süveyda’nın güvenliğini sağlamak ve yeni çatışmaların önüne geçmek amacıyla kent çevresinde bir güvenlik çemberi oluşturulduğunu belirtti.
Suriye Dışişleri Bakanlığı ise, Süveyda halkına gerekli yardımların ulaştırılması ve yerinden edilenlerin evlerine güvenli şekilde dönebilmesi için yerel ve uluslararası taraflarla koordinasyonun sürdüğünü açıkladı.
En az 1120 can kaybı
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Süveyda ve çevresinde yaşanan çatışmalarda meydana gelen can kayıplarının yanı sıra, saha infazları ve ciddi insan hakları ihlallerinin de gerçekleştiğini bildirdi.
SOHR, İsrail’in saldırıları da dahil olmak üzere, 13 Temmuz’dan bu yana en az 1120 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.
Can kayıplarının dağılımı şu şekilde:
- 531 kişi (104’ü sivil), Süveyda vilayetinden,
- 373 kişi (18’i Bedevi aşiret mensubu, 1’i Lübnanlı silahlı unsur), Savunma Bakanlığı ve Kamu Güvenliği İdaresi’ne bağlı güçlerden,
- 15 kişi, Savunma Bakanlığı ve Kamu Güvenliği İdaresi’ne bağlı güçlere yönelik İsrail hava saldırısında,
- 3 kişi, Şam’daki Genelkurmay binasına yönelik İsrail hava saldırısında,
- 1 gazeteci, Süveyda’daki çatışmaları takip ederken,
- 3 kişi, Dürzi silahlı gruplar tarafından infaz edilen Bedevi aşiret mensubu,
- 194 kişi, Savunma ve İçişleri Bakanlıklarına bağlı unsurlar tarafından saha infazları sonucu hayatını kaybetti.
(VC)
