Emekli askeri hakim Ümit Kardaş, askerlerin barış zamanında ağır ceza mahkemelerinin yetkisine giren bir suçu işlemeleri halinde sivil mahkemelerde yargılanmasına yol açan düzenlemeyi "çok önemli" buluyor.
2006 yılında yapılan değişiklikten sonra sivillerin askeri mahkemede yargılanmasıyla ilgili kapsamın iyice daraltıldığını bianet'e ifade eden Kardaş ekledi:
"Sivillerin zaten hiçbir bir şekilde askeri mahkemelerde yargılanmaması lazım. Düzenleme bunu sağladı. Asker kişilerle ilgili askeri mahkemelerin kapsamına giren suç alanıysa çok genişti. Ordu disiplinine ilişkin suçlar dışında askeri yargının görev alanını daraltmak gerekiyordu" dedi.
Kardaş: Değişiklikler sıkışık zamanlarda yapılmamalı
Sivil mahkemelerin bağımsızlığına ve tarafsızlığına dair tartışmalar bulunduğu gibi askerlerin görevlilerin askeri mahkemelerce korunduklarına ilişkin eleştiriler olduğunu anımsatan Kardaş, "Sivil mahkemelerdeki hakimler sanık olarak yargılanacak askeri görevlilere daha bir bağımsız gelecektir" dedi.
Kardaş'ın temel eleştirisiyse, bu tür düzenlemelerin sıkıştırılarak, tartışılmadan yapılıyor olması:
"İlkesel bakılıp, herhangi bir olay olmadan düzenleme yapılması daha uygun olurdu. Askeri yargının çerçevesini netice itibariyle Anayasa çiziyor. 'Anayasayı değiştirmeden bu değişikliği yaptınız' şeklinde eleştiriler var. Orada bir sorun çıkabilir. Ama Anayasa Mahkemesi, bu değişikliği hukuk devletinde olması gereken bir standart olarak değerlendirerek yorumla sorunu aşabilir."
"Almanya, Avusturya ve Gine de askeri yargı yok"
Almanya, Avusturya, İsveç, Danimarka ve Norveç ile Japonya ve Gine gibi ülkelerde askeri yargının bulunmadığına işaret eden Kardaş, Hollanda ve Fransa'da da bunun kaldırılması yönünde çalışmalar bulunduğunu söyledi.
Kardaş, buna karşın, Fransa, Belçika ve İspanya'da sivil hakimlerin askeri yargının işleyişine katıldıkları ve bu suçlarla ilgili denetimini de yargıtay içindeki bir daire üzerinden gerçekleştirdiklerini ifade etti; İsviçre'de askeri yargıtayın bulunmasının bir anlam ifade etmediğini kaydetti.
Anglosakson hukukunda durumun daha farklı olduğunu açıklayan Kardaş, askeri yargıtayı bulunan ABD sisteminin sürekli eleştirildiğini, Kanada ve Britanya'da askeri yargıtayın bulunmadığı, bu suçlarla hukuk denetimin sivillerce yapıldığını söyledi.
CHP'ye: "Siyasi malzeme yapılacak konular değil"
Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) bu gibi konularda demokratikleşme ve hukukun üstünlüğünü sağlama yönünde hiçbir samimi yaklaşımı bulunmadığını kaydeden Kardaş, "Hatta engeller çıkarıyor. Bunlar artık siyasi malzeme yapılacak konular değil. Türkiye artık bunları aşmış olması lazım ki, bütün kurumlar, kendi görev alanlarına çekilsinler. Herkes kendi görevini en iyi şekilde yapmaya çalışsın. O zaman zaten gerçek sorunlar da daha kolay çözüm yoluna girer."
CHP, düzenlemeyi Anayasa Mahkemesi'ne taşıyacağını açıkladı. (EÖ)
