Al Maria, savaş sonrasında kurulan ve Sırp, Arnavut ve Roman çocukların birlikte eğitim gördüğü ilk okul. Mart 2004'te Kosova'nın çeşitli bölgelerinde yaşanan çatışmalar sonrasında Sırp çocuklar okuldan ayrıldı.
Okulda görevli bir Sırp olan Slavica Kolasinac, "Arnavutlar ve Sırplar arasındaki durum bugün de 1999'daki savaş sırasında olduğu kadar gergin" diyor.
"Etnik gruplar arasında oluşturduğumuz güveni geri getirmeliyiz".
Mart olayları güveni tekrar yok etti
Al Maria okulunun amacı bölünmüş olan toplumu çocuklar aracılığıyla biraraya getirmekti.
Bunun için her üç etnik grubun da geçmişini kapsayan bir tarih müfredatı oluşturuldu fakat 17 Mart 2004'te 19 kişinin ölmesine ve 3 binden fazla Sırp'ın göç etmesine yol açan çatışmalar bütün çabaları başa döndürdü.
Kolasinac, 2001'de kasabada 680 Sırp'ın olduğunu ama çatışmalardan sonra bu sayının 370'e düştüğünü söylüyor.
Kocası 1990'larda kaybedilen Veska Maimoravic de, şu an kızını farklı toplulukların bulunduğu bir okula göndermeyi düşünmediğini söylüyor; "Çok fazla acı çekiyorum ve bunu yapmayı düşünmüyorum" diyor.
Sırp kökenli bir matematik profesörü olan Mile Krikovic, okulun birleştirme politikasının bir yere kadar başarılı olabildiğini belirtiyor.
"Arnavut öğretmenlerle işbirliği yapmaya başladık" diyen Krikovic "Ortak sanat dersleri yaptık ve çocukların resimleriyle bir sergi açtık ama dürüst olmak gerekirse 17 Mart olaylarından sonra okulundan geleceğinden umutlu değilim" diyor.
Al Maria'da Sırpların okula devam etmemesi hayal kırıklığı yaratmış durumda.
İngilizce öğretmeni Emrulan Spyu "Güvenlikten bahsediyorlar ama evleri zaten birkaç metre ileride; daha ne kadar güvenlik istiyorlar?" diye soruyor ve ekliyor: "Kimse onlara dokunmayacak, buna garanti veriyorum, kapımız açık".
Yeni arkadaşlar bulmak
1999'dan önce Kosova'daki okullarda yalnızca Sırp tarihi öğretiliyordu.
Kolasinac, "Savaştan sonra ülkenin dört bir yanında Arnavut gruplar Sırp olan herşeyi yoketti ama Rahovec'e dokunulmadı" diyor.
"Kimse ne olduğunu tam olarak açıklayamıyor".
Öte yandan bu deney Rahovec'teki çocuklar arasında bir ölçüde başarılı oldu.
Etnik temizlik sırasında ailesini kaybeden Arnavut bir kız tarafından kurulan "Barış İçin Çocuklar" kulübünün ülke çapındaki 14 şubesinden biri de Rahovec'te kuruldu.
Kulüp, Sırp çocukların kendi sığınaklarından çıkıp tekrar diğer çocuklarla ilişki kurmasını sağlıyor.
13 yaşındaki Militza, "Diğer çocuklarla arkadaş olmak istiyorum. Hangi kökenden geldikleri ya da cinsiyetleri önemli değil" diyor.
"Başlarda birinin beni hırpalayacağından korkuyordum ve birlikte çalışamayacağımızı düşünüyordum ama şimdi birçok Arnavut tanıdığım ve birkaç iyi arkadaşım var." (EÜ/BB)
* Bu haberi Erhan Üstündağ BBC'nin web sitesinden Türkçeleştirdi.
