Halkların Demokratik Partisi (HDP) Şırnak Milletvekili Aycan İrmez, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün cevaplaması istemiyle verdiği soru önergesiyde, Şırnak T Tipi Kapalı Cezaevi’nde yaşandığı iddia edilen hak ihlallerini Meclis gündemine taşıdı.
İrmez, Gül’e mahpus yakınlarına çıplak aramanın yanı sıra, mahpusların kıyafetlerine el konulması, pencerelerin soğukta açık bırakılması, anadilinde konuşmanın engellenmesi ve mahpusların şiddete, hakarete, soruşturma tehditine, açlık ve susuzluğa maruz bırakılması iddialarını sordu.
İrmez, soru önergesinde şu ifadelere yer verdi:
“Hak ihlalleri en çok cezaevlerinde hissediliyor”
“Peş peşe ilan edilen OHAL’in neden olduğu hak ihlallerinin kendisini en çok hissettirdiği alanların başında cezaevleri geliyor.
“Türkiye’deki cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine ilişkin uluslararası insan hakları kurumlarından da sık sık kınama ve uyarılar gelmesine rağmen cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri şiddetini artırarak devam ediyor.
“Çocuğa, yaşlıya çıplak arama”
“Baskıların her geçen gün arttığı cezaevlerinden biri olan Şırnak T-Tipi Kapalı Cezaevi’nde mahpusların yaşadığı hak ihlalleri bir tarafa mahpus yakınları da insanlık onuruna yakışmayan muamelelere maruz kalarak cezalandırıldıklarını tarafıma iletmişlerdir.
“Mahpus yakınlarının tarafıma ilettiği bilgilere göre; geçtiğimiz günlerde yakınlarını görmek üzere Şırnak T-Tipi cezaevine giden aileler; genç, yaşlı, kadın, çocuk ayırt edilmeksizin çıplak aramaya maruz bırakılmışlardır.
“Çocuk ve yaşlıların dahi maruz kaldığı çıplak aramaya tepki gösteren mahpus yakınları çıplak arama yetmezmiş gibi gardiyanların hakaret ve tehditlerine de maruz kaldıklarını ifade etmişlerdir.
Çıplak arananlar arasında 8 yaşında bir kız çocuğu ile 70 yaşında yaşlı bir kadın da bulunmaktadır.
“Türkçe bilmeyene görüş engeli”
“Şırnak T-Tipi Cezaevi’ne oğlunu görmek için giden ve Türkçe bilmeyen yaşlı kadın giriş için oğlunun ismini Kürtçe ifade edince soyadından tespit edebilmesine rağmen yaşlı kadına ‘Ay burası Türkiye Cumhuriyeti bir öğrenemediniz konuşmayı, artık öğrenin yeter artık’ şeklinde ifadelerde bulunularak oğlunu görmesi engellenmiştir.
“Elbiselere el konulması, pencerelerin açık tutulması”
“Yine mahpus yakını ailelerin verdiği bilgilere göre Şırnak T-Tipi Cezaevinde kalan mahpusların yaşadıkları hak ihlalleri artık kessinlikle kabul edilemez bir noktaya gelmiş, mahpuslar gardiyanlar tarafından sistematik bir şekilde şiddete, hakarete, soruşturma tehditine, hatta açlık ve susuzluğa maruz bırakılmışlardır.
“Yine ailelerin aktarımlarına göre mahpusların kitaplarına, gazetelerine el konulmuş ve hatta elbiselerinin bir kısmına el konulmuş ve koğuşları da sıklıkla gardiyanlar tarafından basılmaktadır.
“Bu soğuk kış aylarında cezaevi personelleri tarafından kasıtlı olarak kapı ve pencerelerin açık tutulması sonucu bir çok mahpusun hastalandığına dair iddialar da mevcuttur.
Sorular
* Şırnak T-Tipi Cezaevi’nde yaşananlar bakanlığınızın bilgi dahilinde midir?
* Yakınlarını görmek üzere Şırnak T-Tipi Cezaevi’ne giden ailelerin çıplak aramaya maruz bırakılmasının gerekçesi nedir? İddia edildiği gibi sadece kadınların ve kız çocuklarının çıplak arandığı doğru mudur?
* Türkiye’nin de taraf olduğu uluslarası sözleşmelere göre insanlık onurunu kıran bir hak ihlali olarak tanımlanmasına rağmen çıplak arama uygulamasının dayatılmasının hukuki ve insani gerekçesi nedir?
* Çıplak arama uygulamasını uygulayan cezaevi idaresi ve personelleri hakkında herhangi bir soruşturma açılmış mıdır? Açıldıysa soruşturma hangi aşamadadır?
* Cezaevi personelleri tarafından kasıtlı olarak kapı ve pencerelerin açık tutulması sonucu bir çok mahpusun hastalandığına dair iddialar doğru mudur? Doğruysa bu durumdan etkilenip hastalanan kaç mahpus bulunmaktadır? Söz konusu duruma sebebiyet veren cezaevi personelleri tespit edillip herhangi bir soruşturma başlatılmış mıdır?
* Cezaevine oğlunu görmek için giden ve Türkçe bilmeyen yaşlı kadını oğlunun ismini Kürtçe telaffuz ettiği için oğlunu görmesini engelleyen pesonel kimdir? İlgili personele söz konusu davranışı nedeniyle soruşturma başlatılmış mıdır? (EKN)
