Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Mükemmeliyet Merkezi’nin (SU Gender); demokrasi, akademik özgürlük, toplumsal cinsiyet eşitliği ve feminizm alanlarında öncü çalışmalar yapan akademisyen Şirin Tekeli anısına düzenlediği Araştırma Ödülleri bu yıl hibrit olarakdüzenlenen konferansla 6. kez sahiplerini buldu.
TIKLAYIN - Şirin Tekeli bianet yazıları
Türkiye’de toplumsal cinsiyet odaklı araştırmaları desteklemeyi ve teşvik etmeyi amaçlayan Şirin Tekeli Araştırma Ödülü’ne bu yıl Esra Demirkol Colosio, Burcu Saka ve Elif Mura layık görüldü. Araştırma Teşvik Ödülleri ise İlkay Özküralpli, Özden Senem Erol ve Mine Egbatan’a verildi.
SU Gender, Şirin Tekeli’nin bıraktığı zengin mirasın yaşaması, paylaşılması ve çeşitlenmesine katkıda bulunmak amacıyla Şirin Tekeli Araştırma Ödülü Tören ve Konferansı’nı düzenliyor.
Doktora öğrencileri ile doktora derecesini tamamlamasının üzerinden en fazla 15 yıl geçen araştırmacıların çalışmalarının kabul edildiği ödül programında, değerlendirmeler üniversitelerarası bir seçici kurul tarafından akademik kriterler temel alınarak yapılıyor.
2022 ödülleri için düzenlenen tören ve konferansta konuşan Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Mükemmeliyet Merkezi (SU Gender) Direktörü Hülya Adak, şöyle dedi:
“Şirin Tekeli Araştırma Ödülleri ve Konferansı’nı düzenlemeye Şirin Tekeli’yi kaybettiğimiz 2017 yılında Ayşe Gül Altınay’ın öncülüğünde bir ekip olarak başladık. Araştırma Ödülleri kapsamında bugüne kadar toplam 41 araştırma projesi ve bu projelerde yer alan 50 araştırmacıya destek sağladık. Araştırmacı ve yazar kimlikleriyle Şirin Tekeli’den ilham aldığımız kadar, İnsan Hakları Derneği (1986), Mor Çatı Kadın Sığınağı (1990), Kadın Eserleri Kütüphanesi (1989-1990) ve KADER’in (1997) kurucularından biri olan Şirin Tekeli’nin aktivizminin de yakın dönem toplumsal cinsiyet çalışmaları üzerindeki izdüşümlerini görünür kılmak istedik.
"Bu sene Şemsa Özar, Sevgi Uçan Çubukçu, Ayşe Gül Altınay, Zeynep Uysal ve Evren Savcı’dan oluşan Ödül Seçici Kurulu müthiş heyecan verici çalışmaları seçerek, Sigrid Rausing Vakfı’nın desteğiyle ödül almalarını sağladı.
"Düzenlediğimiz bu konferansta da geçen senenin ödül alan çalışmaları arasında edebiyattan tiyatroya, spordan dijital gıda pazarları ve ev vloggerlarına kadar müthiş özgün sunumlar dinledik. 2017’den bu yana yapılan sunum ve yazılan makaleleri bir kitapta derliyor olacağız. Bu yıl hibrit gerçekleştirdiğimiz ödül töreni ve konferansta toplumsal cinsiyet araştırmaları konusunda çalışan araştırmacıları bir araya getirebilmekten dolayı mutluyuz."
Toplantının açılış konuşmacılarından Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Yeşim Arat şöyle dedi:
“Şirin Tekeli kadın çalışmalarına çok önemli katkılarda bulundu. Kadın konusunu, çalışılabilmesi ve araştırılabilmesi için gereken akademik konumuna yerleştirdi ve önemli bir paradigma değişikliğine gidilmesine yol açtı.Ayrıca Türkiye'de ilk defa “Kadınlar neden siyasal hayatta yer almıyor” sorusunu sordu ve bu soru çok önemliydi.
"Son olarak, kadın çalışmalarında araştırmaların yapılabileceği liberal bir kanal açtı. Bu üç önemli katkı, sadece kadın çalışmalarını değil; Türkiye’deki siyaset bilimi ve sosyal bilim çalışmalarını da etkiledi. Şirin Tekeli kadın sorunlarının geniş, liberal bir çerçeve içinde tartışılması, incelenmesi ve araştırılması için önemli bir çerçeve çizdi. Akademik çalışmaları dışında kadın hareketine ve bu yolla da kadın çalışmalarına ciddi katkılarda bulundu."
Toplantının diğer açılış konuşmacısı Londra Üniversitesi SOAS Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Kandiyoti de şunları söyledi:
“Şirin Tekeli bugün gördüğünüz bütün kadın hakları ve insan hakları kurumlarında iz bırakmış biri. İnsan Hakları Derneği’nin kurucularındandı.1987 yılının “aile içi şiddete karşı” yürüyüşünde aktifti.1989’da mor iğne kampanyasını başlattı. 1990 yılında kurulan “Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı” çatısı altındaki kütüphanenin hazırlık aşamasında aktif bir şekilde çalışarak, dünyadaki başka örnekleri inceledi. İyi örnekleri bularak bu kütüphanenin kurucularından biri oldu. Ayrıca 1997’de kurulan KADER gibi kurumların ortaya çıkmasında hem kurumsal hem akademik birçok katkısı oldu”.
Ödüllü araştırmacılar çalışmalarının sonuçlarını paylaştı
Konferans kapsamında geçtiğimiz yıl Şirin Tekeli Ödülleri’ni kazanan araştırmacıların çalışmalarını paylaştığı iki ayrı panel yapıldı. İlk panelde, Araştırma Ödülü kazananı Canan Balan, “Kurmaca ve Otobiyografik Faillik: Geç Osmanlı İmparatorluğu ve Erken Türkiye Cumhuriyeti Sinemasından İki Kadın” konulu araştırmasını katılımcılarla paylaştı. Rüya Kalıntaş ise “Semah'ın Ötesinde: Alevi Tiyatrosunda Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik Politikaları” konulu araştırmasının çıktılarını anlattı.
İkinci panelde ise yine geçen yılın ödül sahiplerinden Eda Acara “Türkiye’deki Dijital Gıda Pazarlarının Sosyo-Teknik Birleşimlerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Adaleti”, Delta Meriç Candemir “Bir Öz-Temsil Aracı Olarak Vloglar: Kadın Ev Vloggerlarının Benlik Sunumları Üzerine Bir Analiz”, Merve Altun Ekinci ve Canan Koca “Olimpik Kadın Sporcuların Sosyal Medyada Sporcu Kimliklerinin ve Kişisel Markalarının İnşasının Postfeminizm Bağlamında Analizi” başlıklı araştırmalarının çıktılarını paylaştılar. Konferans, bu yılın kazanan araştırmacılarına ödüllerinin takdim edilmesiyle sona erdi.
ŞİRİN TEKELİ ARAŞTIRMA ÖDÜLÜ 2022 SONUÇLARI
Araştırma Ödülü
- Esra Demirkol Colosio, “‘Abiniz olsaydı böyle olmazdı’: Türkiye'de Miras Yoluyla Toprak Sahibi Olan Çiftçi Kadınlar Üzerine Niteliksel Bir Araştırma”
- Burcu Saka, Elif Mura “Irak Kırsalda Bakım Krizleri: Çanakkale/Ayvacık Yukarıköy ve Kızılkeçili Üzerine Bir Araştırma”
Araştırma Teşvik Ödülü
- İlkay Özküralpli, “Bir Bir-aradalık Tahayyülümüz Var mı? Otostopun Cinsiyetli Halleri”
- Özden Senem Erol, “Kent- Kır Muğlaklığında Direnişin Estetiği; Feminist Politik Ekoloji Ekseninde Kadının Çevre Hareketini Mekânsallaştırma Biçimleri”
- Mine Egbatan, “Disabled Women in Turkey: Disability, gender and infrastructure in a populist authoritarian state”
TIKLAYIN- 2018 Şirin Tekeli Araştırma Ödülü 10 Genç Akademisyenin
SU Gender Hakkında
Sabancı Üniversitesi çatısı altında resmi olarak 2015’te merkez niteliği kazanan Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Mükemmeliyet Merkezi (SU Gender), çalışmalarını 2006’dan bu yana sürdürüyor.
Merkez, Mor Sertifika ve Cins Adımlar gibi ana faaliyetlerine ek olarak, Dicle Koğacıoğlu Makale ve Şirin Tekeli Araştırma Ödülleri gibi programlarıyla toplumsal cinsiyet alanında gerçekleştirilen araştırmaları ve akademik çalışmaları da destekliyor. Merkez, bu faaliyetlerin yanı sıra; birçok alana dokunan uluslararası konferans, panel, söyleşi, yetişkin eğitimi gibi etkinliklerle de toplumda bu alanda ihtiyaç duyulan dönüşüme destek oluyor.
Şirin Tekeli Hakkında
Haziran 2017’de aramızdan ayrılan Şirin Tekeli, arkasında çok zengin bir miras bıraktı. 1978 yılında alanında bir ilk olarak İstanbul Üniversitesi’nde yazdığı doçentlik tezi Kadınlar ve Siyasal-Toplumsal Hayat (İletişim, 1982) ve Türkiye’de feminist kadın çalışmalarının ilk disiplinlerarası derlemelerinden olan 80'ler Türkiye'sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar (1990) kitaplarının yanı sıra, 1980’lerin başında Somut gazetesinde yazdığı ilk feminist yazılar, Fransızca ve İngilizceden çevirdiği 20’den fazla kadın ve demokrasi odaklı kitap ve uluslararası akademik dergi ve derlemelere yazdığı makalelerle Şirin Tekeli, kadın ve toplumsal cinsiyet çalışmalarının Türkiye’de ve Türkçede kurulmasına ve yerleşmesine öncülük etti.
Şirin Tekeli aynı zamanda sivil toplumun, feminist hareketin ve toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarının kurumsallaşması ve güçlenmesi yolunda atılan pek çok adımın öncüsü ve itici gücü oldu.
1985-1990 arasında Kadınlara Karşı Her Türlü Ayırımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi’nin (CEDAW) uygulanmasını talep eden dilekçe kampanyası, Dayağa Karşı Dayanışma Yürüyüşü, Kâriye Şenliği, Mor İğne Kampanyası ve Medeni Kanun reform çalışmalarında aktif rol oynadı. 1986’da İnsan Hakları Derneği’nin, 1989’da İstanbul Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı’nın, 1990’da Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı’nın, 1993’te Türkiye Helsinki Yurttaşlar Derneği’nin, 1997’de Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği’nin (KA-DER) ve Winpeace – Türk ve Yunan Kadınları Barış Girişimi’nin kurucuları arasında yer aldı.
(EMK)
