Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) suç duyurusunda bulundu.
RSF’nin sitesinde yer alan habere göre, RSF’nin Doğu Avrupa ve Orta Asya masası sorumlusu Jeanne Cavelier, suç duyurusuna ilişkin şöyle dedi:
“Seçim maskaralığı, bağımsız medyanın dengeleyici etkisinden arındırılmış şekilde, Lukaşenko’nun dört göstermelik adaya karşı zaferini garantileyerek muhtemelen sorunsuz ilerleyecek. Belarus rejimi, başta gazeteciler olmak üzere, beş yıldır muhalif seslere sistematik olarak zulmediyor. Bu cezasızlıkla mücadele etmek için RSF olarak, Belaruslu gazetecilere ve insanlığa karşı suçlar için suç duyurusunda bulunuyoruz. Savcı Karim Khan'ı sorumluları soruşturmaya ve yargılamaya çağırıyoruz.”
RSF Savunuculuk ve Yardım Direktörü Antoine Bernard ise şunları söyledi:
“RSF olarak Uluslararası Ceza Mahkemesi statüsü ve içtihadı çerçevesinde analiz ettiğimiz bu ciddi olgular, Belaruslu gazetecilerin yaptıkları iş nedeniyle hapsedilmeleri, zulme uğramaları ve zorla yerlerinden edilmelerinin insanlığa karşı suç teşkil ettiğini açıkça ortaya koyuyor.
“RSF, Uluslararası Ceza Mahkemesi savcısını gazetecilere karşı işlenen bu suçları ön soruşturmasına dahil etmeye çağırmaktadır. Litvanya'nın Lukaşenko'nun işlediği suçları UCM'ye taşımasını memnuniyetle karşılıyoruz. Belaruslu gazetecilere ev sahipliği yapan ve Roma Statüsü'ne taraf diğer devletleri de bu konuda Litvanya'yı örnek almaya çağırıyoruz.”
Gazeteciler biat etmeye zorlanıyor
Seçim sürecinde iktidar çizgisinde yayın yapan medya kuruluşları, Lukaşenko rejiminin getirdiği baskıcı yasaların mantığını yansıtan, gazetecileri ve medya kuruluşlarını kriminalize eden bir yayın politikası yürüttü.
15-17 Ocak tarihleri arasında devlet televizyonu ONT’nin, Radyo Svaboda'dan üç tutuklu gazeteciyle yaptığı röportajlar bu politikanın mihenk taşlarından.
Yayımlanan röportajlarda gazeteciler, kurgulanmış görüntüler ve şiddetli gözdağı nedeniyle “yalan haber yayan, isyanları kışkırtan ve hükümeti devirmeyi teşvik eden aşırılık yanlısı Radyo Svaboda’da çalışmaktan pişmanlık duyduklarını” ifade ediyorlar.
“Gazeteci hapishanesi Belarus”
Belarus RSF'nin Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde en kötü 13. ülke. 180 ülke arasından 167. sırada.
Yine RSF’nin paylaştığı bilgilere göre Ağustos 2020’den bu yana 397 basın emekçisini hedef alan 589 keyfi tutuklama yaşandı. Bazı gazeteciler birden fazla kez tutuklandı. 43 gazeteci hâlâ tutuklu.
5. kez Cumhurbaşkanlığına seçilmesinden bu yana basına karşı benzeri görülmemiş bir baskı uyguladığı belirtilen Lukaşenko, 2020’den bu yana 500’den fazla Belaruslu gazeteciyi sürgüne zorladı. Bu gazetecilerin 200 civarı Litvanya’ya iltica ederken 300’ü ise Polonya’dan sığınma talep etti. Lukaşenko’nun 31 yıllık iktidarında ülkeyi terk eden Belaruslu sayısı ise 300 binden fazla.
Belarus’u terk etmek zorunda kalan gazetecilerin Lukaşenko rejiminin tacizlerinden kurtulamadığı da biliniyor. Gazetecilerin ve ailelerinin evlerinin aranması, haklarında açılan soruşturmalar sık sık gündeme geliyor.
RSF’nin deyimiyle dünyanın en büyük gazeteci hapishanelerinden biri olan Belarus, Aralık 2024 itibarıyla en fazla gazetecinin tutuklu olduğu ülkeler arasında Çin, Myanmar ve İsrail'in ardından 4. sırada yer alıyor. Ayrıca, dünya çapında kişi başına düşen en yüksek tutuklu gazeteci oranına sahip. (AV/TY)
.jpg)
