Kamboçya’dan Amazon’a, Fransa’dan Mısır’a kadar, doğal kaynaklar, bunların kullanımı veya korunması ile ilgili konuları ele alan gazeteciler düzenli olarak engelleniyor, tehdit ediliyor, gözaltına alınıyor, saldırıya uğruyor, hapsediliyor veya hatta öldürülüyor.
Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF), 10 Kasım'da Brezilya’nın Belém kentinde başlayacak olan BM İklim Değişikliği 30. Taraflar Konferansı (COP30) öncesi devletlere, güvenilir haber ve bilgi aktörlerinin korunmasını iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir eksen haline getirmeleri için çağrı yaptı.
RSF bildirisinde, tarım, çöp, kirlilik, zehirli sular, kuraklık, biyoçeşitlilik, maden (altın, nikel vs) işletmeciliği, ormansızlaştırma gibi çok sayıda konuya eğildiği için saldırı, tehdit, keyfi dava gibi çok çeşitli baskılarla yüz yüze gelen Fransa’dan Inès Léraud, Bulgaristan’dan Venelina Popova, Slovakya’dan Marian Koren, Vietnam’dan Nguyen Van Hoa, Kamboçya’dan Gerald Flynn, Hindistan’dan Sneha Barve, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden Alain Bashizi, Gana’dan Akwasi Agyei Annim, Brezilya’dan Katia Brasil, Mısır’dan Nada Arafat gibi pek çok habercinin hikâyesi yer alıyor.
Bocandé: İklim değişikliğiyle mücadelede güvenilir bilgi önemli
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in, iklim dezenformasyonuna karşı mücadele çağrısı yaptığını hatırlatan RSF Yayın Direktörü Anne Bocandé, bildiri kapsamında yaptığı açıklamada, iklim değişikliğiyle mücadelede güvenilir bilgiyi korumanın bir öncelik haline getirilmesi gerektiğini vurguladı.
Çevre haberciliğinin iklim değişikliğiyle mücadeledeki rolüne vurgu yapan Bocandé, “İster Ukrayna, ister Kamboçya, ister Gana ister Brezilya olsun, çevre konularını araştıran gazeteciler düzenli olarak engelleniyor, şiddet görüyor ve hatta öldürülüyor. Ancak güvenilir bilgi sağlayan bu sesler, iklim değişikliğiyle mücadelede çok önemli bir rol oynuyor. Onlar, tehditlere ve şiddete rağmen dünyanın iklim krizi hakkındaki gerçeği öğrenmesini sağlayanlardır. COP 30 açılışına birkaç gün kala, devletlerin bilginin bütünlüğü ve gazetecilerin korunması için harekete geçmesi acil bir gerekliliktir,” dedi.
35 örgütten çağrı: #COP30 kapsamındaki tüm sponsorluklar ve ortaklıklar derhal açıklanmalı
Son 10 yılda 30 gazeteci öldürüldü
Birçok gazeteci, dünya çapında çevre, doğal kaynaklar ve bunların yönetimi ile ilgili ciddi konuları araştırıyor ve haber yapıyor. Bu nedenle, düzenli olarak da engelleniyor, tehdit ediliyor veya saldırıya uğruyorlar. RSF verilerine göre, son 10 yılda bu konuları işleyen yaklaşık 30 gazeteci öldürüldü: Hindistan'da “kum mafyası” hakkında çalıştıkları için, Amazon'da ise ormansızlaşmayı haber yaptıkları için.
Boeung Per doğa rezervinde yasa dışı orman kesimini araştırırken karnından vurulan, Kampuchea Aphivath için çalışan online haberci 63 yaşındaki Chhoeung Chheng ağır yaralandı. Gazeteci, iki gün sonra, 7 Aralık 2024'te, Kamboçya'nın kuzeybatısındaki Siem Reap’teki bir hastanede hayatını kaybederken cinayet sorumlusu mahkum edildi.
Sözcü Gazetesi 26 çalışanı için “Cengiz” şikâyeti
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yakın Cengiz Holding patronu Mehmet Cengiz, Ekim 2024–Şubat 2025 döneminde yayımlanan 174 haber ve köşe yazısını gerekçe yaparak Mart 2025’te Sözcü Gazetesi’nin 26 çalışanı ve yayın yetkilisi hakkında suç duyurusunda bulundu. Gazete, madencilik projeleriyle bir milyon ağacı ve tarım arazilerini tehdit etmekle suçlanan Cengiz Holding’e yönelik iktidar kayırmacılığını eleştiriyordu. Gazeteciler, “halkı kin ve düşmanlığa tahrik”, “kanunlara uymamaya tahrik”, “hakaret” ve “yanıltıcı bilgiyi yayma” gibi suçlamalar yöneltildi.
Suçlanan ve 17 yıl 6 aya kadar hapsi istenen gazeteciler arasında Deniz Zeyrek, Necati Doğru, Saygı Öztürk, Emin Özgönül ile sozcu.com.tr sitesinin birçok muhabir ve sorumlusu da yer alıyor. Eylül 2025’te bir hakimlik, Sözcü’ye ait haber sitesinde çıkan 15 habere “millî güvenlik ve kamu düzeni” gerekçesiyle erişim engeli de getirdi.
Cengiz Holding’in patronu Mehmet Cengiz, Sözcü’de çalışan 26 gazeteciden şikayetçi oldu
Fransa’da Léraud’a çevrimiçi taciz
Bağımsız Fransız gazeteci Inès Léraud, Brittany'deki tarım endüstrisi, yeşil yosunlar, halk sağlığı ve yerel yolsuzluk sistemleri ile ilgili araştırmalarının ardından çok sayıda baskı, çevrimiçi taciz, itibarını zedeleme girişimleri ve birkaç hakaret davasına maruz kaldı. Léraud, üç yıllık ayrıntılı araştırmanın ürünü “Yeşil Yosunlar, Yasak hikâye” (Algues vertes, l’histoire interdite) adlı çizgi romanın yazarı ve araştırmacı medya kuruluşu Splann!’ın kurucu ortağı. (TY)
