Sinemanın 2022 ile sınavı

Geçip giden koskoca bir yılın ardından sinemaya dair hatırladıklarımız maalesef bir film karesi, bir film afişi veya sinemada ilk defa izlediğimiz o filmin tanıdık heyecanı değil. Bol bol sansür, hapis cezaları, engellemeler, yasaklar ve üretmeye, yeniden söylemeye dair hiç bitmeyen bir umut.

Çekilmemiş filme 18 yıl hapis

Gezi davasından yargılanan yapımcı Çiğdem Mater hiç çekmediği bir belgesel film gerekçe gösterilerek “hükümeti ortadan kaldırmaya yardımdan” Mücella Yapıcı, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi'yle birlikte 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Gezi davası kararlarına tepki gösteren sinemacılar 24 saat içinde 3000 imza topladı. İmzacılar arasında Ahu Öztürk, Ayfer Tunç, Barış Atay, Defne Halman, Deniz Tortum, Devin Özgün Çınar, Ebru Ceylan, Ezel Akay, Füsun Demirel, Gaye Boralıoğlu, Hilal Saral, Kazım Öz, Melis Behlil, Meryem Yavuz, Nejat İşler, Nihal Yalçın, Nuri Bilge Ceylan, Sema Kaygusuz, Ümit Kıvanç gibi birçok isim vardı.

“Çiğdem Mater’e teşekkür ederim”

Dünya prömiyerini 75.Cannes Film Festivali’nin Un Certain Regard (Belirli Bir Bakış) yapan Kurak Günler film ekibi festivalden Çiğdem Mater’e destek mesajı yolladı. Filmin ortak yapımcılarında olan Mater için Emin Alper "Meslektaşımız ve filmimizin ortak yapımcılarından biri olan Çiğdem Mater'e teşekkür ederim. Şu an bizimle değil, çünkü kendisi gülünç bir dava sonucu hapse atıldı. Bizimle olmasa da aklımız ve kalbimiz onun yanında" dedi.

Mithat Alam Film Merkezi’nde etkinlikler durdu

Boğaziçi Üniversitesi Sinema Kulübü tarafından gösterilecek LGBTİ+ temalı filmlerin gösterimleri 18 Temmuz’da hiçbir gerekçe olmadan engellendi.

Kulüp daha sonra "Sansüre karşı hep birlikteyiz" çağrısıyla film gösterimlerini 3 Ağustos’ta yapma kararı aldı. Fakat bu gösterimler de yine atanmış rektör Naci İnci tarafından engellendi. 3 Ağustos’ta kulübe tebliğ edilen kararda kulüp yönetimi görevden alınırken kulüp faaliyetleri de bir aylığına durduruldu.

Boğaziçi Üniversitesi’ne bağlı Mithat Alam Film Merkezi’nde görevli olan Elif Ergezen ve Zeynep Ünal 12 Ağustos’ta çalıştıkları kuruma alınmadılar ve görevlerine son verildi.

“Biz sanatçılar, umut etmekte ustayız”

Yönetmen Kazım Öz, Adana Altın Koza Film Festivali’ne 6 kez film gönderdiğini ama hiçbir filminin ön eleme kurulundan geçemediğini açıkladı. Öz daha sonra bu konuyla ilgili avukatları aracılığıyla hukuki süreç başlattığını beyan etti.

29. Adana Altın Koza Film Festivali’nde ise en iyi film ödülü başta olmak üzere Ela ile Hilmi ve Ali filmi toplam 7 ödül aldı.

59. Antalya Altın Portakal Festivali ise jüri başkanı Yeşim Ustaoğlu’nun Çiğdem Mater’e özgürlük vurgusu yaptığı konuşmayla başladı. Ustaoğlu konuşmasında şu sözleri de dile getirmişti:

“Dünya çok zor bir zamandan geçiyor. Her gün dünyanın bir köşesinde yaşanan acıya şahitlik etmekten acılıyız. Her gün başka bir acıya bakan gözlerimiz acıyor ama bizler, sanatçılar, sanatı üretenler umut etmekte de ustayız. Umutta ve iyilikte ısrar etmekte inatçıyız.”

8 Ekim’deki ödül töreninde ise yapılan konuşmalar Türkiye gündeminde uzun süre yer tuttu. En iyi yönetmen ödülünü alan Emin Alper Türkiye’nin en önemli eğitim kurumlarından biri olarak değerlendirdiği Boğaziçi Üniversitesi’nin zorba bir saldırı altında olduğunu ifade etti.

En iyi erkek oyuncu ödülünü Selahattin Paşalı ile paylaşan Cem Yiğit Üzümoğlu “Karanlık içinde aldığımız son ödül olsun” sözlerini söyledi.

Murat Uyurkulak ile birlikte en iyi senaryo ödülü paylaşan Özcan Alper ise konuşmasını “Herkes için eşit yurttaşlık, kimsenin anadil hakkı için hâlâ konuşmak zorunda kalmadığı bir ülke diliyorum” diyerek sonlandırmıştı.

Emin Alper’in Kurak Günler ve Özcan Alper’in Karanlık Gece filmlerinin çok konuşulduğu festivalde ödül konuşmalarında İranlı kadınların mücadelesi, Ukrayna Savaşı, Gezi, Cumartesi Anneleri / İnsanları öne çıkmıştı.

Onuncusu düzenlenen Boğaziçi Film Festivali’nde Karanlık Gece filmiyle ulusal uzun metraj film dalında en iyi yönetmen ödülü kazanan Özcan Alper, ödülünü Türk Tabipler Birliği Başkanı Şebnem Korur- Fincancı’ya ithaf etti.

Beyoğlu Sineması

33 yıldır hizmet veren Beyoğlu Sineması temmuz ayında işletmecisi Utku Ögetürk tarafından kapatıldı. İBB Genel Sekreteri Mahir Polat kasım ayında sinemanın işletmesini devraldıklarını ve İBB Beyoğlu Sineması adıyla hizmet vermeye devam edeceğini duyurdu.

Kurgucu Erhan Örs tutuklandı

Göç İzleme Derneği’ne düzenlenen operasyonlar nedeniyle tutuklanan kurgucu Erhan Örs 5 Haziran’da gözaltına alınmış, 13 Haziran’da tutuklanarak Metris Cezaevi’ne gönderilmişti. Örs ilk duruşması 15 Aralık’ta görülen davada tahliye edilmedi.

Bakanlık Kurak Günler için verdiği parayı faiziyle geri istedi

Kültür ve Turizm Bakanlığı Emin Alper’in Kurak Günler filmine verdiği para desteğini faiziyle geri istedi. Emin Alper sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada “Vergilerimizle oluşturulan kamu kaynaklarının sanatımız ve sinemamızın hayrına, özgür, bağımsız ve yaratıcı fikirleri desteklemek amacıyla, hakkaniyetli bir şekilde kullanılacağı günlerin yakın olduğunu ümit ediyoruz” dedi. Sinemaseverlerin tepkiyle karşıladığı bu karar sonrasında filmin biletleri gösterime gireceği 9 Aralık tarihinden önce tükendi. Gösteriminin birinci haftasında Kurak Günler’i yüz bini aşkın kişi izledi.

Belgeselci Sibel Tekin tutuklandı

Ankara Tuzluçayır’da yaz saati uygulamasına yönelik belgesel çekimi için aldığı görüntü sırasında aracı görüntülenen polislerin şikâyeti sonucu gözaltına alınan Tekin ifadesi alındıktan sonra tutuklandı.

2022’de yaşamını yitiren yönetmenler, oyuncular ve sinema eleştirmenleri:

Agah Özgüç, Ayberk Pekcan, Ayten Erman, Billur Kalkavan, Civan Canova, Cüneyt Arkın, Diler Saraç, Erden Kıral, Fatma Girik, Güzin Çorağan, Murat Özer, Pakize Suda, Semih Sergen, Sungun Babacan.

(ED/EMK)