Göç Edenler Sosyal Yardımlaşma ve Kültür Derneği (GÖÇDER) ve Eşit Haklar İçin İzleme Derneği’nin (ESHİD) hazırladığı rapora göre Suriyeli sığınmacılar insan onuruna yakışmayacak koşullarda yaşıyor.
Büyük çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan İstanbul’daki sığınmacılar bir dizi hak ihlaline uğruyor. Çocuklar hiçbir eğitim almıyor, sokaklarda para toplayarak yaşamaya çalışıyor ve hiçbir eğitim almıyor.
Günlük ihtiyaçları karşılayamıyorlar
GÖÇDER ve ESHİD bugün ortak bir basın toplantısıyla İstanbul’da yaşayan Suriyeli sığınmacıların kötü yaşam koşullarına ve uğradıkları hak ihlallerine dikkat çekti.
Toplantıda iki derneğin birlikte hazırladığı “Göz Ardı Edilenler: İstanbul’da Yaşayan Suriyeli Sığınmacılar” başlıklı rapor açıklandı.
Raporda vurgulanan noktalar ana hatlarıyla şöyle:
* Sığınmacıların büyük bölümünü kadın ve çocuklar oluşturuyor.
* Aileler, kötü ve sağlıksız ortamlarda barınıyor ve günlük temel ihtiyaçlarını karşılayamaz haldeler.
Çocuklar korunmasız halde
* 5-12 yaş arası çocuklar ailenin geçimini sağlamak için sokaklarda para topluyor. Bu çocuklar sokaklarda her türlü istismar riski altında ve korunmasız durumda.
* Sığınmacılar, özellikle çocuklar, sağlıksız barınma koşullan içerisinde yeterli beslenemedikleri ve önleyici sağlık hizmetlerinden faydalanamadıkları için sık hastalanıyor.
* Çocuklar herhangi bir eğitim hizmeti ve yaşadıkları travmayı rehabilite edecek psikososyal destek hizmeti alamıyor.
* Sığınmacıların büyük bir çoğunluğu gündelik kayıtdışı işlerde çalışmak zorunda kalıyor. Bazı durumlarda ücretlerini alamıyor ve bu mağduriyetin giderilmesi için nereye başvurabileceklerini bilmiyor.
* Kayıtdışı çalıştırılan sığınmacılar ağır bir emek sömürüsü altında yaşamaya çalışıyor.
Kayıt masaları
Raporda Suriyeli sığınmacıların sorunlarının çözülebilmesi için öneriler de getiriliyor.
* Türkiye'nin bu duruma karşılık verebilecek insani mekanizmaları acilen oluşturması gerekli.
* Kamplar dışında yaşayan Suriyeli sığınmacıların bulunduğu tüm illerde valilikler bünyesinde kayıt masaları oluşturulmalı.
* Valilikler başta olmak üzere muhtarlıklar, belediyeler; kadın, çocuk, engellilik, sosyal hizmetler ve insani yardım alanında çalışan sivil toplum örgütlerinin katılımıyla koordinasyon masası oluşturulmalı ve çözüm konusunda işbirliği yapılmalı.
* Oluşturulacak koordinasyon masalarında sığınmacılara sağlık kurumları, kamu kuruluşları, emniyet birimleri ve diğer kurumlarla ilişkilerinde hizmet vermek üzere yeterli sayıda Kürtçe ve Arapça bilen tercümanlar görevlendirilmeli.
Ücretsiz sağlık hizmeti
* Kaydolan Suriyelilerin sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanmaları için valilik onaylı gerekli belgeler düzenlenmeli ve ücretsiz sağlık hizmeti için Sağlık Bakanlığı bir genelge yayınlamalı.
* Çalışma Bakanlığı çalışabilir durumdaki Suriyeli sığınmacılar için çalışma izni düzenlemesi yapmalı.
* Çocukların istismarını engelleyecek önlemler almak ve çocuklara eğitim, sosyal ve psikolojik destek hizmeti sunmak amacıyla belediyeler ve valilik işbirliği yapmalı.
* Valilikler tarafından sosyal yardımlaşma fonundan yapılan yardımlar öncelik kadınlara, çocuklara, engelli ve süreğen hastalığa sahip kişilere verilerek Suriyeli sığınmacılara açılmalı.
Kamp ısrarı bitmeli
* TBMM gündeminde bulunan Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu acilen genel kurul gündemine alınmalı ve kanun taslağı hakkında sivil toplum örgütlerinin öneri ve uyarıları dikkate alınmalı.
* Sivil toplum örgütleri sığınmacılara hakları konusunda bilgilendirme yapmalı ve sığınmacılara kamplara gitme konusunda ısrarcı olmamalı.
* Medya organları sığınmacıları ötekileştiren, aşağılayan ve bazı durumlarda hedef haline getiren haber dilini değiştirmeli ve hassasiyet göstermeli.
Kürt kökenli sığınmacılar
Toplantıda verilen bilgilere göre rapor, Suriye'deki iç çatışma ortamından kaçarak, farklı zamanlarda İstanbul'a gelmiş, Eminönü, Kanarya ve Esenyurt'ta yaşamakta olan Kürt kökenli Suriyeli sığınmacılarla yapılan görüşmeler sonucunda oluşturuldu.
Ancak rapor sonuçlarının benzer şartlarda Türkiye'nin farklı bölgelerinde yaşamlarını sürdürmeye çalışan sığınmacıları da temsil ettiği de vurgulandı. (YY)
Raporun tam metnine ulaşmak için tıklayınız.
