Yaşar Kemal’in cenazesi Türkiye toplumundan her kesimi bir araya getirdi. Askerden sanatçılara, çeşit çeşit siyasi parti mensuplarından yazarlara, gazetecilere herkes Yaşar Kemal için buluştu.
Binlerin alkışlarıyla uğurlanan Yaşar Kemal’i sevdikleri anlattı.
Taraflar farklı olsa da cevaplar aynıydı:
Çok büyüktü. Sadece edebiyatçı değil dava insanıydı. Demokrasi ve barış için mücadele etti.
Sevdiklerinin dilinden Yaşar Kemal:
Manevi oğlu, ressam Ahmet Güneştekin: İkinci defa babamı kaybettim. İki yıldır ağır bir tedavi sürecindeydiı. Adeta direndi. Bugünü bekledi, büyük bir mucize getirdi. Gitmek için bugünü seçmesi tesadüfi değildi, direndi. Bana hep “Başaracaklar, ben göreceğim, hissediyorum” derdi. Hissetti, gördü ve gitti.
"Vefatı bize mesajıydı"
Yazar Orhan Miroğlu: Yaşar Kemal çok büyük eserler yazdı. Bu eserler yeni yüzyıla da taşınacak, insanlarla buluşacak. Ama Yaşar Kemal sadece edebiyattan ibaret değildi. Aynı zamanda Türkiye’nin barış ve demokrasi mücadelesine de ismini unutulmayacak harflerle yazdı. Barışın ilerlemesinde önemli bir çağrının yapıldığı günde vefat etmesi bir mesajdı. “Gözüm üstünüzde, Türkiye’nin barışını artık ertelemeyin. Barış için herkes bir şeyler yapsın” mesajıydı.
"İnatçı adam son nefesine kadar direndi"
HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ: Yaşar Kemal bütün bir yaşamını ve edebiyatını Türkiye barışına adadı. Siyasete büyük etkileri oldu. O kritik önemli çağrının yapıldığı güne kadar nefesini vermemiş olması bence bir tesadüf değil. Son nefesine kadar hayatını direnerek geçirdi. Son yıllarını da barış için direnerek geçirdi. 28 Şubat’a kadar da barış ve çözüm için direndi ve o inatçı adam barışı yakalamadan gitmedi.
O Tükiye’nin aydınlık yüzü oldu, biz de onun kitaplarıyla büyüdük. Biz her zaman onun çocukları olduk. Onun romanlarındaki kahramanların parçası olduk. Ve onun umduğu Türkiye’yi yaratmak için devam edeceğiz.
"İnsani duyarlılığın kaynağıydı"
HDP Milletvekili Ertuğrul Kürkçü: Benim yaşımda olanlar için insani duyarlılıkların beslendiği kaynaktı. Çünkü bir Yaşar Kemal var bir de diğerleri var. Yetenek ve deha böyle bir şey. En az bunlar kadar dünya görüşü de çok önemli. Yaşar Kemal yazar ve gazeteci olarak tutumuyla da, siyasi duruşuyla da yoksulların ezilenlerin en çok hakkı çiğnenenlerin yanına kendini koydu. Bunun bir estetiği olabileceğini dünyaya kanıtladı. Sadece yoksulların yaşamından söz etmek değil, bunu bir edebiyat düzeyine yükseltmek herkesin harcı olan bir şey değildi.
Çok verimli bir yazardı. Her dönem Türkiye’de insanların ruhlarını zenginleştirmek için başvurdukları söz kaynağı oldu. Türkiye’deki çok katmanlılığın çoraklığa dönüşmesindeki isyanı ve çözüm arayışını onda gördük. Neresinden baksanız dört başı mağrur, yaşadıkça ve yaşlandıkça mükemmelleşen bir dava ve düşün insanını kaybettik.
Avukat Eşber Yağmurdereli: Dünyada söylenebilecek her iyi şey Yaşar abi için geçerli. İnsanlıkta, dostlukta ve arkadaşlıkta… İşte Yaşar abiyle birlikte bunları kaybettik. Ama mutlaka onun emeği de karşılığını bulacaktır.
Yaşar Kemal Çukurova Kültür Derneği Başkanı Mehmet Özer: On yaşlından beri tanır bizi Yaşar Kemal. Acımız büyük. Tüm köylüler olarak yastayız. Ebediyete kadar yaşatacağız. O topraklarına gelemedi, biz de toprağını ona getirdik. Tekrar mezarında çayır çimen kuzu yayılacak inşallah.
Teknik direktör Mustafa Denizli: En önemlisi Yaşar Kemal'in kendi hayatını okuyabilmek. Kendi hayatı en çok örnek alınması gereken hayat. Bize, insanlığa bıraktıkları için, böyle bir insana sahip olan bir ülkenin ferdi olarak son derece gururluyum. Bugün üzgünüz ama böyle bir insanla hayatın bir dönemini paylaşmak, fikirlerini paylaşmak bize kalabilecek olan en gurur verici miras.
"Gümbür gümbür Yaşar abimiz"
Basın Konseyi Başkanı Pınar Türenç: Yaşar Kemal’le ben de Milliyet gazetesinde çalışma şansını yakaladım. Çok gıptayla izlediğimiz mükemmel bir kalemdi. O sözcükleri dans ettiren edebiyatının dışında önemli bir düşün adamıydı ve benim için onun ötesinde bir barış adamıydı. Barışın gelmesi için didinirdi, sağduyu sahibiydi, sanat severdi. Tüm sanat olaylarını izlerdi. Son güne kadar tüm konserleri birlikte izledik. Böyle üstün özellikleri olan dünyaca ünlü bir yazarımızı kaybetmekten son derece müteessiriz.
"Onunla aynı yüzyılı paylaşmaktan gurur duyuyorum"
Gazeteci Can Dündar: Büyük bir boşluk hissediyoruz. Ama yazarlar ölse de hele ki Yaşar Kemal çapında bir yazar ölümsüzlüğü yaşarken kazanmıştır. Bundan sonra her sözcüğümüzde, her okuduğumuz kitapta, her mahkemeye çıkışımızda, her toprağa bakışımızda onu hatırlayacağız. Onunla aynı yüzyılı paylaşmış olmaktan onur duyuyorum.
Yazar Orhan Pamuk: Beni çok üzdü, çok sarsıldım. Büyük bir insan büyük bir yazar. Çocukluğumda, gençliğimde onun kitaplarını okurdum. Yetişkinliğimde onun arkadaşı olmaktan, siyasal arkadaşı olmaktan gurur duydum. Yalnız büyük bir yazar değil çok özel bir insandı. En zor şartlarda, baskılar, hapishaneler, ölüm tehditleri olduğu zamanda dahi iyimserliğini hiçbir zaman kaybetmedi. Hiçbir zaman içindeki çocuğun toplumsal şartlar tarafından öldürülmesine izin vermedi. Her zaman yaratıcı ve iyimserdi. Türkçe yaşadıkça Yaşar Kemal’in romanları da yaşayacaktı.
"Gümbür gümbür Yaşar Kemal"
Gazeteci Hasan Cemal: Koca Yaşar abimiz. Türk ve dünya edebiyatının devi. Barış için insan hakları özgürlükler için mücadele etti. Bu konularda hep biz ışık tuttu. Gümbür gümbür insandı. Yaşar abiyle hep birlikte olduk, çok sofralar paylaştık. Anılar çok derine gidiyor. Ölmedi, yaşayacak yaşar abi. Böyle kitaplar yazan büyük insan kaybolmuş olmaz.
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş: Halklarımıza baş sağlığı diliyorum. Allah herkese Yaşar Kemal gibi yaşamayı nasip etsin. Onurlu, mücadele dolu bir yaşam. Asla ilkelerinden taviz vermeden, ezilenlerin, sömürülenlerin yanında yaşadı. Türkiye halklarını kimlikleriyle, yaşam tarzlarıyla çok iyi tanımış, teneffüs etmiş onların birarada yaşaması için muazzam miras bırakmış bir yaşamdı. Allah herkese böyle yaşam nasip etsin. Onun hayali ve bizlere bıraktığı miras bizler için talimat olmalı.
Yazar Şeyhmus Diken: Yaşar Kemal Türkçe yazıyordu ama Anadolu ve Mezapotamya halklarının edebiyatını yapıyordu. Yaşar Kemal’in kitaplarını okuduğunuzda halkların birarada yaşama kültürünün okur, barışın sesini duyarsınız. Yaşar Kemal sıradan ve gündelik hayatın içinde kaybolan küçük insanların hikayesini dünyaya anlattı Ben bugün gelirken Mehmed Uzun'un mezarından dört avuç toprak getirdim. Kürdistan’ın dört parçaya bölünmüş toprağı için dört avuç toprak. Bu toprağı Yaşar Kemal’in mezarıyla buluşturacağım.
Türkiye Süryani Katolik Patrik Vekili Yusuf Sağ: Türkiye büyük bir insan kaybetti. İnsan önce insan olmalı sonra yazar olabilir. Onu dünyaya hediye ettiği için Türkiye’ye teşekkür ediyorum. Ötekileştirmeden yaşadı. Mazlumlar için sosyal adaletin tesisi için yaşadı. Dil, din, ırk ayrımı yapmadan yaşadı. Türkiye’nin başı sağ olsun.
İş insanı Osman Kavala: Edebiyatı kadar Türkiye’de özgürlüklerin, demokrasinin gelişmesi, Türklerle Kürtlerin kardeşliğine de önem vermiş birisiydi. Devlet politikalarına güvenmezdi. Haysiyetli bir barış için çaba harcadı.
Sanatçı Orhan Gencebay: Yaşar Kemal’i lise yıllarımda İnce Memed ile tanıdım. Onun kitaplarının filmlerini de çektik. Görevini en süt düzeyde yaptı ve göçtü. Barış ve insanlık için çalıştı. Haksıza fırsat vermedi, insanlıktan yanaydı. Başımız sağ olsun. Kalemin de başı sağ olsun. (EA)
