* Fotoğraf: Pixabay
Amerika Meteoroloji Derneği'nin (AMS) yayımladığı 2020 İklim Değişikliği raporunda, seragazlarından biri olan karbondioksit (CO2) miktarının milyonda 412,5 birime (ppm) yükseldiği belirtilerek, bunun 2019 yılındakinden 2,5 ppm daha yüksek ve 800 bin yıldır kaydedilen en yüksek seviye olduğu ifade edildi.
Raporda söz konusu kayıtlara 800 bin yıl önce oluşan buzulların incelenmesiyle ulaşıldığı belirtildi.
2020’de küresel Covid-19 salgınının ekonomik faaliyetlerde yol açtığı kesinti nedeniyle insan üretimi karbondioksit seviyesinde görülen yüzde 6-7 civarındaki düşüşün, atmosferdeki yoğunluğu düşürmeye yetmediği de raporda kaydedildi.
TIKLAYIN - Atmosferdeki karbondioksit oranı 2019'da da rekor kırdı
TIKLAYIN - "2018'de Karbon Emisyonları Rekor Kırıyor"
Sıcaklık, kuraklık, yangın...
Rapordan öne çıkan bilgiler şöyle:
- Fosil yakıt tüketiminden kaynaklanan karbon yoğunluğu 2020’de, 1999-2019 yıllarındaki ortalamasının yüzde 30 üzerinde çıktı.
- 2020’de metan gazı yoğunluğunda görülen 14,8 ppm artış da kayıtlara geçen en büyük yıllık artış oldu. (Raporda bu anormal yükselişin nedeninin henüz açıklanamadığı belirtildi.)
- 2020 yılında tüm dünyada sıcaklıkların da ortalamanın üzerinde seyretmesi çevresel değişikliklere yol açtı.
- Dünyadaki buzullar 33 yıldır kütle kaybederken dağ ve kutuplardaki don bölgelerinde sıcaklık rekor seviyeye ulaştı.
- Küresel deniz seviyesi her 10 yılda yaklaşık 3 santimetre yükselirken 2020, deniz seviyesinde yükselişin üst üste rekor kırdığı dokuzuncu yıl oldu.
- Atmosfer ve iklim değişiklikleri dünyanın farklı bölgelerinde aşırı yağış ve kuraklığa neden olurken, kuraklık bölgelerinde yangın için ideal ortam oluştu.
- 2020’de ABD’nin batısındaki yangınlar 2003-2010 ortalamasından yaklaşık 3 kat fazla karbon salımına yol açtı.
- Kuzey Kutbu’ndaki yangınların karbon salım seviyesi ise bir önceki yıla göre yüzde 34 artış gösterdi.
Türkiye en sıcak üçüncü yılını yaşadı
Raporun Türkiye ve Güney Kafkasya bölümünde, bölgedeki sıcaklıkların yıllık ortalamanın 1 ila 1,6 santigrat derece üzerinde seyrettiği belirtildi.
TIKLAYIN - Koronavirüs Türkiye'nin karbon salımını nasıl etkiledi?
Raporda, Türkiye’de ortalama sıcaklıkların 1,4 santigrat derece üzerinde geçen 2020’nin ülkede kayıtlara geçen en sıcak üçüncü yıl olduğu bilgisi yer aldı.
İlkbahar aylarında sıcaklık ülkenin doğusunda mevsim normallerinin 4 santigrat derece üzerine çıkarken, sonbaharda ülke genelinde sıcaklığın normalin 2,5 santigrat derece üzerinde gerçekleştiği bildirildi.
Karbon emisyonu nedir?
Karbonun atmosfere salınması anlamını taşır ve sera gazlarını ifade eder. Atmosferdeki insan kaynaklı sera gazı yoğunluğu, 1850’li yıllardaki sanayi devrimi ile hız kazandı.
Atmosfere salınan bu gazlar havanın ısısının artmasına ve dünyanın soğuyamamasına neden olarak, iklimlerin olması gerektiğinden daha sıcak seyretmesine neden oldu.
Karbon salınımındaki artışın en büyük sorumlusu ise fosil yakıt kullanımı olarak ifade ediliyor.
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli IPCC'ye göre, dünyadaki sıcaklık artışının 2°C'nin altında tutulması için emisyonların 2030 itibarıyla yaklaşık olarak yüzde 20 azaltılması ve 2075 itibarıyla tamamen sıfırlanması gerekiyor.
(TP)
* Kaynak: İklim Haber
