Selma Rıza Feraceli: Osmanlı İmparatorluğu'nun İlk Müslüman Kadın Gazetecisi

İstanbul Kadın Müzesi, Osmanlı'dan günümüze Türkiyeli ilk kadın gazetecilerin biyografilerinin yer aldığı bir projeye imza atıyor. Proje kapsamında sekiz kadın gazetecinin fotoğraflarına ve haklarında yazılan yazılara da tanık olmak mümkün.

İstanbul Kadın Müzesi'ne teşekkürlerimizle.

Müzenin gündeme hatırlattığı kadınlardan biri de Selma Rıza Feraceli.

Selma Rıza Feraceli 1898 yılında, 26 yaşında iken Jön Türkler'in lideri olan ağabeyi Ahmet Rıza'nın yanına gitme kararını aldı ve Paris'e gitti. Ahmet Rıza Bey'in yönetiminde Paris'te yayımlanan Meşveret Gazetesi'nin Fransızca eki Mechveret Supplément Français ve Türkçe olarak yayımlanan Şura-yı Ümmet Gazete'sinde kadınların sosyal ve kültürel yaşama katılımı konularında makaleler yazdı.

1908 yılında II. Meşrutiyetin ilanından sonra İstanbul'a döndü ve İstanbul'da da Hanımlara Mahsus Gazete ve Kadınlar Dünyası gibi önemli kadın dergilerinde yazmaya devam etti.

İlk romanını 20 yaşında yazdı

Selma Rıza Feraceli, Uhuvvet (Kardeşlik) adlı romanını 1892 yılında, 20 yaşında iken yazdı ancak yayımlamadı. Uhuvvet romanı, ilk kez 1999 yılında dili sadeleştirilerek Kültür Bakanlığı yayınları arasında yayımlandı.

Türkiye'nin ilk yatılı kız lisesini açılmasına katkı sundu 

Selma Rıza Feraceli, 1916 yılında Müslüman Osmanlı kızlarının eğitimi ve kültürel yönde gelişmesi amacıyla, ağabeyi Ahmet Rıza'nın da desteğini alarak, Kandilli'deki Adile Sultan Sarayı'nın, Kandilli Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanîsi adı altında Türkiye'nin ilk yatılı kız lisesi olan açılmasını sağladı. Bu okulun adı, Cumhuriyet döneminde Kandilli Kız Lisesi olarak kullanılmıştır.

Hakkında yazıların bir kısmı şöyle: 

Selma Doğan, "Selma Rıza'nın sızlayan kemikleri", ucansupurge.org

Gülsemin Hazer, Selma Rıza'nın Uhuvvet Romanında Kurmaca Yapı", Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/3 Summer 

Abdullah Uçman, "Selma Rıza'nın Mektupları", Tarih ve Toplum

Jeannette Squires Okur, "Feminist Edebiyat Eleştirisi Açısından Selma Rıza'nın "Uhuvvet" Romanı Üzerine Bir İnceleme",Folklor/Edebiyat

Bedrettin Aytaç, "The Question of Women in the Works of Selma Rıza and May Ziadeh", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Dergisi (EMK)