Fotoğraf: Menekşe Kızıldere
*Derenin formunun bozulması selin etkisini arttırmış.
*Ayancık’ın Babaçay köyünde halka yıkılan evler yerine site yapılacağı söylenmiş, yurttaşlar bunu istemediklerini belirtti.
*O kadar kötü insan hikayeleri var ki insanlar ağlamaktan anlatamıyor. Mesela biri, balçık altında kalan binadan yatalak yakınını çıkaramamış kendisi binanın çatısına çıkarak ancak kendi hayatını kurtarabilmiş.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Ekoloji Komisyonu Eş Sözcüsü Menekşe Kızıldere, Sinop Ayancık’a bağlı Babaçay Köyü’ndeki izlenimlerini bu cümlelerle özetliyor.
Sinop'un Ayancık ilçesine bağlı Babaçay köyü selin en çok etkilediği yerler arasında. Sel felaketi nedeniyle 40 evin yıkıldığı ve birçok evin hasar gördüğü bölgede yurttaşlar, “siyasilerin gelip poz verdiğini ancak sorunları çözmediğini” ifade ediyor.
HDP’li milletvekilleri Züleyha Gülüm, Murat Çepni ve Alican Ünlü ile bölge halkına destek olmak için Ayancık’a giden Kızıldere, izlenimlerini bianet’e anlattı.
“Derenin formu bozulmuş”
Babaçay Köyü’nün daha önce de sel felaketi yaşamış bir köy olduğunu hatırlatarak sözlerine başlayan Kızıldere, köyün Ayancık’ık en yüksek köyü olduğunu ve Orman Genel Müdürlüğü’nün tomruk depolarına en yakın alanda bulunduğunu söylüyor.
Derenin içinde yapılmış olan kaskatlar (dere içinde betondan yapılmış dikey bariyerler) ve köprülerin sel sularının etki alanını genişlettiğini belirten Kızıldere, şu bilgileri paylaşıyor:
“Yurttaşların anlattıklarına bakılınca şunu gördük Babaçay’da derenin formu bozulmuş. Derenin içinde kaskatlar yapılmış. Bu kaskatlar dereyi dikey kesiyor ancak maalesef derenin suyunun etkisinin genişlemesine neden olmuş.
“Dere suyu akamamış ve akamadıkça sağa sola doğru yayılmış. Bir de köprüler var. Bu köprüler suyun bu kadar hızlanmasının bir nedeni. İnsanların geçmesi için bir köprü yapılmış bu köprü en son yıkılan köprü. Ne yazık ki bu köprü de selin daha geniş alana yayılmasına neden oluyor.
'47 ev yıkıldı'
“Babaçay’da evler çok katlı olmasına rağmen yıkılmış bunun nedeni, tomruklar. Tomruklar evlerin temellerini çıkarmış. Düşünün tomrukların çarptığı evlerin temelleri görünür halde suyun üstünde yüzüyordu. Bazı insanlar evlerinin üstüne çıkıyor oradan kurtarıyorlar. 47 ev yıkılıyor. Halk diyor ki ‘deniz açıklığa kadar hala çamurdu ve tomruklarla doluydu’.
“Biz de gördük, temizlenmiş olmalarına rağmen doluydu sadece. Yurttaşlardan bazıları bir de şunu anlattı. İki önceki dönem belediye başkanı derenin etrafını imara açmamış. Sonrakiler de açmamış. Bu muhtemelen can kaybını önlemiş. Maalesef Bozkurt’ta bunun tam tersi bir durum olduğu için can kaybı çok daha yüksek.
“Çok kötü insan hikayeleri var. Yatalak hastaları bırakıp gitmek zorunda kalmış ve çatıya çıkıp canını kurtaran insanlar var. Ölen insanların tamamının kimliği tespit edilmiş değildi. İnsanalar tepkili değildi ilk defa muhalefet gitmiş oraya, TİP Milletvekili Sera Kadıgil gitmiş."
‘Köyümüzü istiyoruz, site değil’
“Bize herkes bir şey anlatmak istiyordu. Bir yurttaş, ‘Herkes, siyasiler gelip poz veriyor hiçbir şey yapmıyor’ dedi. Ayrıca iktidar yetkilileri, ‘köyde site kuracağız’ demişler. Buna da tepki verdi. Onun gibi diğer yurttaşlar da bu site meselesine tepkili.
"Bir yurttaş diyor ki, ‘Benim bağım bahçem var ben nasıl sitede yaşayayım? Burası köy. Köyde site mi olur? Bu durum arazi kavgalarını da arttırır. Biz köyümüzü istiyoruz, site istemiyoruz’
‘Orman Bakanlığı ağaç kesti’
“Ayrıca, yurttaşlar Orman Bakanlığı’nın çok fazla ağaç kesimi yaptığını anlattılar. Aktardıkları bilgiye göre, 2024’e kadar yapmaları gereken ağaç kesimini bir yılda tamamlamamışlar. Muhtemelen yaşlı genç demeden birçok ağacı kestiler. Bu da selin şiddetini arttırmış. Sırf tomruk oluştursun diye ağaç kesimi yapılmış en temel sorun tomruklar olmuş."
Çözüm önerileri
Ayancık’ta da destek çalışmalarının çok yavaşileerlediğini gözlemlediklerini anlatan Kızıldere’nin bir gözlemi de yerel belediye ile merkezi yönetim arasındaki iletişimsizlik olmuş. Ayancık Belediye Başkanı’nın merkezi yönetimin kurduğu destek çalışmalarının konuşulduğu iletişim gruplarına tepkiler sonrası alındığını söyleyen Kızıldere, çözümü de şu cümlelerle anlatıyor:
“Bölge halkına sadece yemek içmek değil aynı zamanda acilen travma desteği de yani psikolojik destek de sağlanmalı.
“Yapılaşma, dere içindeki evlerin çokluğu ve artan yağış miktarı bize tüm Karadeniz için bu tür sel felaketlerinin sık olacağını söylüyor. Bu nedenle de daha kalıcı çözümlere ihtiyaç var.”
TIKLAYIN- Ayancık | Dağ köylerinde tahribat çok büyük
(EMK)
