Selanik Belgesel Festivali'nde İstanbul, Kıbrıs ve Mübadele

Selanik şehrinde 11­-20 Mart 2016 tarihleri arasında düzenlenecek 18. Belgesel Festivali, bu sene de Yunanistan belgesel dünyasının kapsamlı bir vitrini konumunda.

Türkiye ve Kıbrıs ortak yapımları dahil olmak üzere 72 Yunanistan yapımı belgesel

etkinliğin çeşitli bölümlerinde yer alıyor.

Ömrünü sinemaya adamış Dimitri Eipides'in organizasyonuyla gerçekleşecek son festival olması bu seneki etkinliği farklı kılıyor. İstanbul'la olan sıkı bağlarıyla da tanınan ve kısa bir süre önce emekliye ayrılacağını ilan eden Eipides, Yunanistan'ın sinema festivallerindeki en yetkin adı olarak sektöre damgasını vurmuş durumda.

Etkinlikte ülkenin nabzını tutan eserler bir yana, insan hakları, siyasi mücadele, çevre, sanat, geleneksel kültür ve daha birçok konu irdelenecek, kent günler boyunca belgesellerle yatıp kalkacak.

Mübadele'nin gölgesi    

Yönetmenliğini Dimitris Pliagkos ile Marios Plyzogopoulos'un yaptığı Shadow on the Soul (Ruhtaki Gölge), aradan uzun yıllar ve birkaç nesil geçmiş olmasına rağmen, mübadelenin silinmeyen izlerine odaklanıyor.

İnsanların dinleri yüzünden memleketlerinden koparılıp göçe zorlandığı acılı dönem sonrasında, dilini bile bilmedikleri yeni coğrafyalarda maruz kaldıkları ayrımcılık da belgeleniyor.

Suspended People (Askıdaki İnsanlar) Yunanistan'daki Romanların tabi tutulduğu ırkçılığa bir kez daha dikkat çekiyor. Yönetmen hanesinde fotoğrafçı Stratis Vogiatzis ve Thekla Malamou adlarını gördüğümüz eserde, Romanların toplumdan dışlanmalarına, eğitimden ve diğer imkânlardan mahrum kalmalarına, özgürlüklerinden men edilmelerine tanıklık ediyoruz. Filmin kahramanlarından Sabiha, Roman toplumunda kadın olmanın zorluğunu, baba ve eş baskısı altında yaşayıp dayak yemenin sebeplerini sorguluyor.

İstanbul'da Rum izleri

Geçtiğimiz aylarda İstiklal caddesindeki Yunanistan kültür merkezinde özel iki gösterimle görücüye çıkan Greek Architects of Costantinople (İstanbul'un Rum Mimarları), aynı adla birkaç sene önce düzenlenmiş sergiden yola çıkıyor. Dünya çapında ilgi görüp muhtelif ülkeleri gezmiş olan serginin konusu, İstanbul tarihinin sessiz tanıkları halindeki muhtelif binalar. Festivalin gediklisi yönetmen Grigoris Economidis geçtiğimiz yıllarda etkinliğe Keratea kasabasının direnişini belgeleyen eserle renk katmıştı.

18. Selanik Belgesel Festivalinde tarihi bir diğer direnişle ilgili Ludlow, Greek Americans in the Colorado Coal War (Ludlow, Colorado Kömür Savaşında Amerikalı Yunanlılar)  ABD'nin en şiddetli sendika mücadelelerinden birine eğiliyor. Yönetmenliğini Leonidas Vardaros'un yaptığı belgesel 1914 yılında maden sendikaları ile Rockefeller arasındaki çatışmanın, askerlerin dahil edilmesiyle kanlı savaşa dönüşmesine eğilirken, direnişe önemli katkıda bulunan Yunanlı işçilere odaklanıyor.

Kıbrıs'ın mazisi

Türkçe adıyla Yeni Erenköy, Kıbrıs'ın acılı hafızasını taşıyan yerlerden. Christos Georgiou ve Yorgos Koumouros'un yönettiği The Sea Remains (Deniz Kalır), Karpaz yarımadasındaki Yialousa köyünün 1960'lardan günümüze tarihine eğiliyor.

Adanın çözümsüz gibi görünen durumunda bir şeylerin değişmesi beklenirken, geçmişle yüzleşmek bir zamanların düşman hakları arasında günümüzde ekilen barış tohumlarının yeşermesine yardımcı olacaktır. (MT/EKN)