70 bini aşkın kişinin, 6 bin 368 başkanlık için aday olacağını belirten Aygün, hükümete, mevcut belediye başkanlarına ve adaylara bütçelerini aşan harcamalara girmemeleri çağrısı yaptı.
Aygün, Türkiye ekonomisi zor bir dönemden geçiyor. Hükümet ve belediye başkanları, seçim yatırımlarından kaçınmalıdır. Diğer yandan adaylar, ev, arsa, araba satıp ekonomik durumlarını tehlikeye düşürecek harcamalar yapmamalıdır diye konuştu.
70 kişiden biri aday
"Sayılarla Yerel Seçim 2004" raporuna göre, 28 Mart seçimlerinde, 22 siyasal parti yarışacak ve 43 milyon seçmen oy kullanacak.
Türkiye'nin her tarafından kurulacak 172 bin 193 sandıkta 16 büyük şehir, 22 metropol ilçe, 65 il, 792 ilçe ve 2 bin 293 belde olmak üzere; toplam 3 bin 184 belediye başkanlığı için, 70 bini aşkın aday yarışacak.
ATO'nun raporuna göre, bütün partilerin aday göstermesi halinde 818 bin 334 kişi, 3 bin 122 il genel meclisi, 34 bin 75 belediye meclis üyeliği için, 200 bini aşkın muhtar adayı da 52 bin 929 muhtarlık için mücadele edecek.
İster belediye başkanlığı, ister muhtarlık olsun, muhtemel aday sayıları alt alta toplandığında 1 milyonu aşan aday yerel yönetimlerde bir makam için uğraş verecek. Yani her 70 kişiden biri seçilmeye çalışacak.
Paralar sandığa
Rapora göre, seçimin devlete maliyeti 70 trilyon lirayı bulacak, partilerin adaylardan aldıkları başvuru paraları ise 100 trilyon lirayı aşacak.
70 bin kişinin aday olacağı, her adayın 10 milyar lira harcayacağı varsayılarak yapılan hesaplamaya göre, belediye başkan adayları ceplerinden 700 trilyon lira harcayacaklar.
52 bin muhtarlık için yaklaşık 200 bin kişinin yarışacağı ve her bir adayın 1 milyar lira harcayacağı varsayılan hesaplamalara göre, muhtar adayları da yaklaşık 200 trilyon lirayı seçimlerde harcayacak.
Bütün bunlar hesaba katıldığında seçimlerde 1 katrilyon lirayı aşkın bir paranın piyasaya akması bekleniyor. Buna göre, seçimlerde seçmen başına 23 milyon, kişi başına ise 14 milyon lira para harcanacak.
Adayların alışveriş listesi
Rapora göre, yerel seçim içi adayların alışveriş listesi hayli kabarık. Adaya özel beste ve sözü ile 3 günde hazırlanan seçim şarkıları 2.5-5 milyar lira arasında değişiyor.
Profesyonel çekim ekiplerinin adayın seçim bölgesine giderek hazırladıkları özel tanıtım filmlerinin fiyatları 15-30 milyar lira arasında değişiyor.
Adayların seçim kampanyası boyunca kullanacakları bin 5 bin wat ses donanımlı seçim otobüsleri 15 miyar liraya kiralanıyor. Adaya özel internette web sayfası da 500 milyon lira ile 5 milyar lira arasında hazırlanıyor. Yerel televizyonlara verilecek reklamlar için her adayın en az 5 milyar liralık bir bütçe ayırması gerekiyor. Adayın seçim bölgesinde bir tanıtım bürosu açması maliyeti 1 ile 5 milyar lira arasında değişiyor.
El ilanları, afişler, bayrak, kalem ve diğer baskılı tanıtım malzemeleri için ise adayı en az 2 milyar liralık bir bütçe bekliyor. Çay, kahve, pide, ayran masrafları da adayın en çok para harcayacağı kalemler arasında önemli bir yer tutarken, bunlar için de en az 3 milyar lira ayırması gerekiyor.
Seçimden faydalanacak sektörler
Seçimlerde bazı adaylar kazanacak bazıları kaybedecek ama 300 triyon liralık bütçeden bazı sektörler önemli bir pay alacak. Raporda, yaklaşan yerel seçimler öncesinde canlanma beklenen sektörler şöyle sıralanıyor:
"Reklamcılar, davul-zurnacılar, lokanta, pasta ve kahvehaneler, matbaacılar, kamuoyu yoklaması yapan şirketler, oteller, taşıma şirketleri, kurye şirketleri, taksiciler, bayrakçılar, naylon baskıcılar, baloncular, çiçekçiler, ses tesisatçıları, telefon şirketleri, akaryakıt bayileri, seyyar satıcılar..." (BB)
