Seçim reklamları: Facebook ve Instagram'da şimdiye kadar CHP 14, AKP 8 milyon TL harcadı

31 Mart yerel seçimlerine 16 günden az bir süre kala söylemler de kampanyalar da sertleşmiş durumda. Ancak seçimlerin kaderini artık siyasilerin söylemleri ve vaatleri kadar sosyal medya reklamları da etkiliyor.

Teknoloji, toplum ve otoriteler arasındaki dinamiklerini inceleyen Gözlemevi, Facebook ve Instagram’ın çatı şirketi Meta’da 24 Ocak 2024 - 22 Şubat arasındaki 30 güne baktı.

Araştırmanın META’yla sınırlı olmasının nedeni Facebok ve Instagram’ın sahibi bu şirketin siyasi reklamlar konusunda şeffaf olması ve kütüphanesinde reklam bilgilerini yayımlaması.

Araştırmaya göre söz konusu 30 günlük sürede 2 bin 817 hesap 35 milyon 664 bin 160 TL’lik reklam harcaması yaptı. Gözlemevi de harcamaların yüzde 75’ini oluşturan ve 26 milyon 629 bin 747 TL’lik harcamayı yapan 72 hesabı inceledi.

Türkiye genelindeki harcamalarda CHP, İstanbul'da AKP önde 

14-28 Mayıs genel seçimlerinin aksine CHP 29 Mart yerel seçimleri için AKP’den 1.74 kat daha fazla reklam harcaması yapmış gözüküyor.

CHP adaylarını destekleyen hesapların yerel seçimlerde son 30 günde Meta'da harcadığı reklam tutarı 4 milyon 456 bin TL iken AKP adaylarını destekleyen hesapların yaptığı harcama 8 milyon 292 bin TL.

Ancak İstanbul özelinde durum farklı. AKP, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve ilçeleri için CHP’den daha çok kaynak ayırmış durumda. AKP adayları toplamda 5 milyon 448 bin TL harcarken, CHP 4 milyon 103 bin TL harcadı.

Adayların kendi Facebook ve Instagram sayfalarına bakıldığında Murat Kurum, Ekrem İmamoğlu’ndan 320 bin TL daha fazla harcamış gözüküyor.

Murat Kurum’un Facebook sayfası son 30 günde 3 milyon 465 bin 192 TL reklam harcaması gerçekleştirirken, Ekrem İmamoğlu’nun sayfasından 3 milyon 136 bin 337 TL harcamış durumda.

Algı odaklı sayfalar: İstanbul Gerçekleri ve Unutma İstanbul

Gözlemevi, araştırmasında siyasi parti ya da adayların resmi hesapları dışında reklam veren sayfalar için 'algı' uyarısında bulunuyor.

Bu noktada da 'İstanbul Gerçekleri' ve 'Unutma İstanbul' adlı iki hesabı örnek gösteren Gözlemevi, söz konusu hesapların reklam stratejilerinin, herhangi bir adayı tanıtmaktansa belli mesajları siyasi mikro hedefleme ile verme üzerine kurulu olduğunu söylüyor. Çünkü yakın tarihte kurulan bu iki sayfa, Ekrem İmamoğlu ve Murat Kurum’a karşı ithamlarda bulunuyor.

İstanbul Gerçekleri sayfası İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun seçim vaatlerini yerine getirmediği iddiasını yaygınlaştırmak için oluşturulmuş gibi görülüyor. Hesaptan son 30 günde 75 bin TL reklam harcaması yapılmış.

Reklamlar, Ekrem İmamoğlu yönetimindeki İBB’nin taksilerin kalite ve konforunu artırmak için hiç bir adım atmadığı, Kadın Sağlığı merkezlerinin açılmadığı gibi birçok iddia içeriyor.

'Unutma İstanbul' sayfası da İBB Başkanlığı’nın AKP’de olduğu zamanlara atıfta bulunan reklamlar yayımlıyor. Hesaptan 185 bin TL’lik reklam harcaması yapılmış. İBB AKP yönetimindeyken gerçekleşen, İstanbul halkının zararına kararlar, arazi satışları gibi bazı uygulamalara işaret eden birçok iddia bulunuyor.

Reklam vermek için kredi kartı yeterli

Facebook'un beyan ettiğine göre, reklam kütüphanesinde sosyal meseleler ve siyasetle ilgili reklamlar yayınlamak isteyen herkes kimlik bildirim sürecinden geçmeli. Bu sürecin bir ön koşulu olarak ise gerçek ya da tüzel bir kişinin kimlik bildirimi yapması gerekiyor. Ancak İstanbul Gerçekleri ve Unutma İstanbul özelinde iki hesap için yapılan kimlik bildirimleri, gerçek ya da tüzel bir kişilik ismi barındırmıyor. Sayfalarında kimlik bildirimi kısmında, sadece sayfaların isimleri bulunuyor. Bu sayfa isimleri, Türkiye’deki özel ya da tüzel isim formatına uygun görünmüyor. Bu nedenle reklam vermek için hesap açmak ve kredi kartı bilgilerini girmek yeterli gözüküyor.

Öte yandan dijital reklamlar, ücret ve erişim bağlamında siyasi mesajları iletmede oldukça etkili. Hesaplar yeni açılmış, az takipçili olsalar bile verdikleri reklamlarla milyonlarca insana kolayca ulaşabiliyorlar. Mikro hedefleme kampanyaları ile gündem olmayan meseleler, geniş kitlelere böylece hızlıca ulaşabiliyor.

Sosyal medya reklamları seçmeni ve seçimleri ne kadar etkiledi?

3 Haziran 2023

(HA)