Savaş Riski İnsan Hakları İhlallerine Yansıdı
İnsan hakları ihlalleri konusunda Diyarbakır İHD'nin hazırladığı Eylül ayı raporu vesilesiyle yaptığı basın açıklamasında Avukat Osman Baydemir şu saptamaları yaptı:
* 11 Eylül günü ABD'nin New York kentindeki Ticaret Merkezi'ne yönelik saldırıyla yaşatılan vahşet sonrası, küresel düzeydeki belirsizlik ve küresel savaş riski, bölgemizde uzun süredir gözlemlemediğimiz insan hakları ihlallerini güncelleştirdi ."
* Bölge düzeyinde kişi güvenliği, yaşam hakkı, örgütlenme özgürlüğü hakkı, işkence yasağının önemli ölçüde kısıtlandığını ve gıda ambargosu uygulamalarındaki hareketlilik ve yaygınlaşma eğilimini; Eylül ayı bilançosunda görmek mümkün.
Eylül ayı sonuçları farklı
* Eylül ayı boyunca çeşitli yakınmalarla 138 başvuru aldık.
* Önceki aylara göre Eyül ayının ayırt edici özelliği, ihlal karakteri ve geçmişi hatırlatan içeriğiyle ilgilidir.
* Biz insan hakları savunucularının yüreği 11 Eylül günü Dünya Ticaret Merkezinde yaşamını yitiren insanlar ve insanların yaşamını kurtarmak için kendi yaşamından feragat eden itfaiyecilerin tirajik ölümleriyle yaralandı.
*Aynı yara Afganistan ve dünyanın başka yerlerindeki savaş ve çatışmalarda yaşamını yitiren ve yitirecek olan insanların, yüz binlerce mültecinin acısıyla büyüdü.
Bölgedeki hareketlilik ve yarattığı endişe
Diyarbakır İHD'nin hazırladığı Eylül Raporu; saldırı sonrası askeri birliklerdeki hareketlilik ve özellikle de Kuzey Irak'a yönelik askeri personel ve teçhizat hareketliliğine bağlı olarak şu kaygıyı da dile getiriyor:
"Bu durumun bölgemizde iki yıldır yaşanan çatışmasızlık ortamını ve toplumsal barışın sosyal koşullarını ciddi şekilde riske sokacağı konusunda toplumun her kesiminden insanların kaygı duyduğuna tanıklık etmekteyiz."
Onlar Ürün Toplamaya Giden İki Sivildi
Diyarbakır İHD'nin Eylül ayı raporunda yer alan insan hakları ihlalleri iye ilgili olaylar ise şöyle:
Vaka 1 - Olağanüstü Hal Bölge Valiliğince, "Şırnak ili Betüşşebap ilçesi kırsal alanında yapılan operasyonlar sırasında PKK üyesi iki militan ölü ele geçirildi" diye bir açıklama yapıldı.
* Oysa yaşamını yitiren Halit ve Ebuzeyt Aslan 7 Eylül günü ikamet ettikleri Van ilinden ürünlerini toplamak üzere gittikleri Beyütşşebap ilçesinde operasyon sırasında öldürülen sivil yurttaşlarımızdır.
* Halit Aslan 62 yaşında, torun sahibidir.
* Ebuzeyt Aslan 42 yaşında, evli ve çocuk sahibidir.
* Aslan ailesinin ve insan hakları savunucusu olarak bizlerin yaptığımız bütün girişim ve çağrılara rağmen sorumlular hakkında halen etkin bir soruşturma başlatılmadığı gibi ..
* Cenazeler infaz mahallinde açıkta bekletilmekte ve ailelerine teslim edilmemektedir.
Sağır ve Dilsizdi...
Vaka 2 - sağır ve dilsiz olan, hayvanlarını otlatan Haşim Beyazgül, 19 Eylül 2001 günü Van ili Başkale ilçesi Yüksek köyünde kaçak mazot olduğu duyumu üzerine operasyon düzenleyen güvenlik personelinin açtığı ateş sonucu yaşamını yitirmiştir.
Vaka 3 - yaklaşık olarak bir yıldır Şırnak ve ilçelerinde anayasal hak olan örgütlenme özgürlüğü hakkı ihlal edilen Halkın Demokrasi Partisi(HADEP) İlçe Binası, 20 Eylül günü gece saat 02.00 sıralarında atılan el bombasıyla bombalandı.
İntihar olayları ve Barış Gereksinimi
Basın açıklamasında Rapor'un "intiharlarla" ilgili verilerine de dikkat çekildi:
* Sorunlar çözülmüş ve yaralar sarılmış değil.
* Yeni bir çatışmaya ve daha büyük travmalara yurttaşlarımızı sürüklemeye hiçbir kimsenin hakkı yok.
* Eylül ayı ihlal bilançomuzda intihar vak'alarındaki artışın bize verdiği mesajı herkesin doğru okumasını istiyoruz.
* Dünya liderleri savaş dilini kullanıyor. Düzenli ve düzensiz ordular çatışıyor, insanlar yaşamını yitiriyor, siviller en büyük zararı görüyor.
* Bizler bölgemizde, ülkemizde ve dünyada adalet ve barış istiyoruz.
*Yeni acılara, sonu olmayacak maceraları hedefleyen politikalara, en azından insan hakları savunucuları tahammül göstermeyecektir.
* Şimdi barıştan yana olmanın zamanı.
İNSAN HAKLARI İHLALLERİ EYLÜL AYI BİLANÇOSU
YAŞAM HAKKINA YÖNELİK İHLALLER
Çatışmada Yaşamını Yitirenler : -
Faili Meçhul Cinayetler- Yargısız İnfazlar : 7 Ölü
Mayın : 2 Yaralı
KİŞİ GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER
Gözaltı : 200
İşkence- kötü Muamele ve Tehdit : 37
Kayıp İddiası : -
Tutuklama : 83
Toplumsal Olaylara Müdahalede Şiddete Maruz Kalanlar : 28 yaralı, 66 gözaltı
Ev / Orman Yakma : -
ÇALIŞMA YAŞAMINA YÖNELİK İHLALLER
Sürgün : -
Görevden Alma : 3
DÜŞÜNCE ve İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK İHLALLER
Kapatılan Gazete : -
Kapatılan Sivil Toplum Örgütü : -
OHAL'e Girişi Yasaklanan Gazete ve Dergiler : 29
Yasaklanan Etkinlikler (Tiyatro Oyunu, Afişleme vs.) : 2
Dile Uygulanan Yasaklar : 1
DİĞER
Cezaevi : 3
Namus Cinayeti : -
İntihar