Prof. Dr. Mithat Sancar Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısından çıkan bildirinin, askerlerin hükümetin "demokrasi açılımı" diye adlandırdığı Kürt sorununa çözüm girişimlerinin önünü açma eğilimini gösterdiğini söylüyor.
"Konunun MGK'de daha önce görüşüldüğü, destek alındığı ve girişimlerin daha sonra başladığı anlaşılıyor. Sürecin önünde durmama, önünü daha da açma tavrını yansıtıyor. Büyük olasılıkla, toplantı sırasında ve öncesinde İçişleri Bakanlığı'nın asker üyeleri bilgilendirmesinin de bunda payı vardır."
Sancar dünkü (20 AĞustos) bildirinin, sürece sert muhalefet eden Cumhuriyet Halk Partisi'ne (MHP) ve Milliyetçi Hareket Partisi'ne (MHP) malzeme vermediğine de işaret ediyor.
"Spekülasyona, polemiğe yer bırakmayan, dikkatli ve sürecin önünü tıkamaya elverecek beyanlardan kaçınan bir bildiri. Ordu, anlaşıldığı kadarıyla, gelişmelerin devam etmesi yönünde tavır takınmış. Kamuoyundaki sert tepkilere, sert muhalefet eden MHP'nin veya CHP'nin tavınra destek anlamına gelecek herhangi bir beyandan da kaçınıyorlar."
"Tartışmayı sınırlamıyor"
Sancar, "çalışmaların devamını tavsiye eden" MGK bildirisindeki "devletimizin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü pekiştirmek, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak üzere" sözlerininse, üniter devlet çerçevesinde çözüm arayışını yansıttığı kanısında.
Fakat buradan "tartışmaların sınırlanması eğilimi" gibi bir sonuç çıkarmanın yanlış ve sakıncalı olduğunu düşünüyor: "Buradan çözümün, düzenlemelerin boyutuyla ilgili açık mesaj türetmek doğru değil. Sonuçta özerk bölge, hatta biraz zorlasanız federasyon da üniter devlete aykırı değildir."
"Hükümet büyük ölçüde başarılı "
İçişleri Bakanı Beşir Atalay'la konuyu görüşenlerden biri olan Sancar, şimdiye kadarki sürecin de iyi gittiğini söylüyor.
Başbakan Erdoğan, bugün İstanbul'da, "süreci yılbaşından önce tamamlamayı hedeflediklerini" söyledi.
Farklı ülkelerdeki çatışma çözüm süreçlerini de çalışan Sancar'ın bazı saptamaları ve öngörüleri şöyle.
Hazır paket süreci tıkardı: Ben çözüm için demokratik iletişim ve siyaset sürecinin başlatılmasını savunurum. Elde hazır bir paket, çalışmaları zorlaştırıp kısa sürede tıkayabilirdi. Şu ana kadar yapılanın doğru olduğunu düşünüyorum.
Öncelik kamuoyunun dile ısınması: Elbette çeşitli öneriler, somut adımlar dile gelecektir ama öncelik, kamuoyunun bu tartışmanın yürütülebileceği atmosfere ve dile ısınmasıydı. Çok büyük ölçüde bu başarıldı. Bu büyük bir adımdır. Şimdiden nereye varacağımızı belirleyemeyiz, ama tartışabiliyor olduğumuzu görüyoruz. MGK'nin de desteğini alarak yürüyen çalışmalarda, şimdiye kadar devletin hiçbir şekilde dikkate almadığı kesimlerin de görüşlerini almaya yönelik temaslar son derece önemli. Önemli tabular ve engeller aşılıyor.
Sabırlı olmak gerekiyor: İçine şiddet bulaşmışsa, etnik kökenli sorunlarda birden ve toptan çözüm yoktur. Sorunu önce normalleştirecek, şiddeti belirleyici olmaktan çıkaracak aşamayı hazırlamak, bu sırada şiddeti yaratan sorunun kökenini çözmeye yönelik düzenlemeler yapmak gerekiyor. Bildiğim kadarıyla hükümet böyle davranıyor.
Herkes çözümden aynı şeyi anlamıyor: Kürtler için çözüm, öncelikle kimlik ve temsil haklarının tanınacağının ortaya çıkması ve tanınması. Kürtler dışında kalan toplum kesiminin ortalama insanı, sokaktaki insan için çözüm "ölümlerin, şiddetin, çatışmanın bitmesi". Çocukların askere kaygısız, korkusuz gönderileceği beklentisi. Atıla adımlarla şiddetin sona ereceğine dair umut güçlendikçe, sokaktaki insan için de iyimserlik ve destek artacaktır. Kürtler de bunun, kimlik ve temsil haklarının da sağlanacağı bir süreç olmasını gözetiyorlar.
Seneye normalleşme havası doğabilir: Bu iki beklentiyi ayn anda hesaba katarak, titiz bir denge içinde yürümek gerekiyor. Hükümet kararlı davranırsa, dengeleri iyi gözetecek yol tutturur ve sürdürürse, Kürt siyasi hareketinden, özellikle de PKK'den çok açık bir negatif, uzlaşmaz tavır gelmedikçe ve kamuoyunun desteği yükseldikçe, önümüzdeki yılda, bu yılın sonundan itibaren, hissedilir bir normalleşme havası yakalanabilir. (TK)
