HIV pozitif testi için ismini belirtmesi istenen, buna karşı açtığı davada da benzer bir taleple karşılaşan devlet memurunun AİHM'e yaptığı başvuruyu bianet'e değerlendiren Pozitif Yaşam Derneği'nden Tekin Tutar şunları söyledi:
"Sağlık hizmeti veren kurumlar HIV ile yaşayan bireylerin haklarının yoğun olarak ihlal edildiği yerler. Bu ihlallerin başında da kişisel sağlık bilgilerinin mahremiyetinin ihlali geliyor."
"Devlet memurunun başvurusunu olumlu bir adım olarak" niteleyen Tutar, "Kişilerin HIV tanısı sağlık kurumu içindeki ilgisiz kişilere, hasta yakınlarına ve başka kurumlarla paylaşılmamalı" diyor.
Kimliğini açıklamamak için tedaviyi reddetti
2004 Nisan'ında kendisine HIV pozitif teşhisi konan devlet memuru, 2006'da CD 4 testi alt sınırda çıkınca ilaç tedavisine başlaması gerekti. Aylık bin 500 lira tutan tedavi masraflarını karşılamak için çalıştığı kuruma başvurmak istedi ancak durumunun fark edileceğinden kaygılanarak bunu yapmadı. Bir süre tedaviyi reddetti.
Bir süre tedavi masraflarını arkadaşları tarafından giderilen devlet memuru, daha sonra HIV taşıyıcılarına ve yakınlarına hukuki danışmanlık ve destek veren PYD'ye başvurdu.
Burada tedavi sırasında özel hayatının gizliliğini korumak için dava açamayacağını öğrendi. Adını ve kimliğini dava dilekçesine yazması gerekiyordu.
"Kişinin mahremiyetini gizleme hakkı var"
PYD'nin avukatı Habibe Yılmaz Kayar, "Başvurucu kimliğine ilişkin bilgilerinin kamu ve sözleşmeci tarafla paylaşılmaması" talebiyle, 5 Aralık 2006'da AİHM'e başvurdu. Devletten 500 bin avro manevi, 10 bin avro da maddi tazminat talep etti.
"Türkiye'nin 2004'de imzaladığı Avrupa İnsan Hakları ve Biyo Tıp Sözleşmesi'nde kişinin mahremiyetini, hastalığını gizleme hakkı var" diyen Tutar, "tıp etiğine göre bireyin mahremiyeti, özerkliği toplum haklarından üstündür" diye ekledi.
İhlale uğradıklarını düşünenler neler yapabilir?
Tutar, herhangi bir hak ihlaline uğradıklarını düşünen HIV pozitif bireylerin yapabileceklerini şöyle sıralıyor:
PYD'ye başvurabilirler. Hem hakları hakkında bilgi sahibi olabilirler hem de sorunun çözümü için destek alabilirler.
Sağlık hizmeti alırken uğradıkları hak ihlallerinde hastanelerin başhekimliklerine veya hasta hakları birimlerine şikayetleriyle ilgili yazılı başvuruda bulunabilirler.
İhlali yapan kişi doktor ise Tabip Odası'na şikayet edebilirler.
Tutar, sağlık alanında yaşanan diğer ihlallerin tıbbi özen gösterilmemesi ve tıbbi gereklere uygun teşhis ve tedavinin yapılmaması" dedi. Bu şikayet mercilerine sadece HIV pozitifler değil, hastanelerde hak ihlaline uğradığını düşünen herkes başvurabilir" diye ekledi.
Dernek, Temmuz 2007-Temmuz 2008 arasında verilen hukuk danışmanlıkları temel alarak HIV pozitiflerin yaşadıkları ihlalleri raporlaştırmıştı. Rapora göre HIV pozitif taşıyanların en çok sağlık kuruluşlarında ihlale uğruyor.(BÇ)
* Pozitif Yaşam Derneği'ne ulaşmak için tıklayınız.
