Nüfus Hizmetleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Meclis’e sunuldu.
Dünden bu yana müftülere resmi nikah kıyma yetkisi verilmesi üzerinden tepki toplayan tasarıda, bunun dıışında düzenlemeler de yer alıyor.
Müftülere nikah yetkisi
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu - Madde 22 (2) Evlendirme memuru; belediye bulunan yerlerde belediye başkanı veya bu işle görevlendireceği memur, köylerde muhtardır. Bakanlık, il nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerine, nüfus müdürlüklerine ve dış temsilciliklere evlendirme memurluğu yetkisi ve görevi verebilir. Eşlerden birinin yabancı olması halinde evlendirmeye, il ve ilçe belediye evlendirme memurlukları ile nüfus müdürleri yetkilidir. Nüfus Hizmetleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’na göre, yukarıdaki maddeye “dış temsilciliklere” ibaresinden sonra “il ve ilçe müftülüklerine” ifadesi eklenecek. |
* İl ve ilçe müftülüklerine resmi nikah kıyma yetkisi verilecek.
Kadın hakları savunucuları, müftülüklerin dini makamlar olduğunu hatırlatırken, bu değişikliğin laiklik ilkesine aykırı olduğunu söylüyor.
Evde doğuma sözlü beyanla nüfus kaydı
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun “Nüfus Olayları” başlıklı 3. Kısmında, Bildirim yükümlülüğü ve süresini düzenleyen 15. Madde değiştiriliyor. Maddeye şu fıkra ekleniyor: * Sağlık personelinin takibi dışında doğan çocukların doğum bildirimi nüfus müdürlüklerine sözlü beyanla yapılır. Beyanın teyidi amacıyla mülki idare amirinin emriyle, aile hekimlerinin aracılığıyla araştırma yaptırılır. |
* Sağlık personelinin takibi dışında doğan çocukların (evde doğumlar gibi) doğum bildirimi nüfus müdürlüklerine sözlü beyanla yapılabilecek. Eski yasada "doğumu gösteren resmî belgeye dayanarak yapılabileceği gibi sözlü beyana dayalı olarak da yapılabilir" ifadesi yer alıyordu.
Kadın hakları savunucuları, çocuk istismarı vakalarının ve erken yaşta zorla evliliklerin çoğu, doğum nedeniyle gidilen hastanelerde ortaya çıktığını söyleyerek bu maddeyi eleştiriyor.
Bu sorunlu madde, mülki idare amirinin emriyle yapılacak araştırmaya bırakıldı. Bu da yetersiz bir çözüm olarak değerlendiriliyor.
Evlilik yoluyla Türkiye vatandaşlığına "genel ahlak" kriteri
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu – Madde 16 “Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılması” (1) Bir Türk vatandaşı ile evlenme doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmaz. Ancak bir Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilir. Başvuru sahiplerinde; a) Aile birliği içinde yaşama, b) Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama, c) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama, şartları aranır. C bendi, “Millî güvenlik, kamu düzeni ve genel ahlak bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama” olarak değiştiriliyor. |
* Evlilik yoluyla Türkiye vatandaşlığına geçme kriterleri arasında “genel ahlak” ekleniyor.
Kadını soyadı meselesi
* Boşanan kadınlar, mahkemeye başvurmadan, nüfus müdürlüklerine yazılı talepte bulunarak evlenmeden önceki soyadını kullanabilecek.
* Evlendiğinde iki soyadı alan kadınlar da, mahkemeye başvurmadan, nüfus müdürlüklerine yazılı talepte bulunarak sadece eşlerinin soyadını alabilecek.
